VS willen ingrijpen bij berucht Israëlisch bataljon, dat ongestraft zijn eigen regels volgt

Omar Abdalmajeed Asad, een 78-jarige Palestijnse Amerikaan, was net op bezoek geweest bij vrienden toen hij door het Israëlische leger werd aangehouden. Waarom precies is nog steeds onduidelijk. Zijn handen werden vastgebonden, daarna werd hij in elkaar geslagen en in een gebouwtje op de koude vloer achtergelaten. Toen hij om hulp smeekte, deden de soldaten die hem bewaakten helemaal niets. Uiteindelijk is Asad, die leed aan diabetes en hartproblemen, overleden.

De dood van de oude man is het bekendste voorbeeld van mishandeling door een berucht Israëlisch bataljon, maar zeker niet het enige. De Verenigde Staten willen nu sancties opleggen aan deze eenheid, omdat die zich schuldig zou hebben gemaakt aan grove schendingen van mensenrechten.

Het Netzah Yehuda-bataljon is al langer een zorgenkind binnen de Israëlische strijdkrachten. Er zijn veel verhalen over Palestijnen die zomaar zwaar worden mishandeld. Maar ook Israëlische vredesactivisten of politie-eenheden die proberen in te grijpen bij geweld van kolonisten kunnen een klap van deze soldaten krijgen.

Netzah Yehuda, ook wel bekend als het 97ste bataljon van de Kfir-brigade, is een uniek fenomeen: het bestaat volledig uit ultra-orthodoxe soldaten en uiterst rechtse religieuze jongeren uit de illegale nederzettingen. De eenheid werd in 1999 speciaal voor deze groep opgericht, zodat ook religieuze mannen hun dienstplicht konden vervullen. Tijdens hun dienstjaren komen ze gegarandeerd geen vrouwen tegen en is er ruim de tijd voor gebed en religieuze studie.

‘Heilige missie’

Dat levert niet alleen een sociaal homogene groep op met een eigen subcultuur, maar ook met een eigen politieke lijn: als ze toezicht moeten houden op Palestijnen, zien de soldaten dat als ‘een heilige missie’, zo legde een commandant in 2017 uit tijdens een interview met Maariv. In 2003 zei een andere soldaat al tegen dezelfde krant dat jongeren uit de nederzettingen eindelijk een plek hadden gevonden in het leger, waar ze niets hoefden te doen dat indruiste tegen hun ideologie.

De Israëlische krant Haaretz heeft de afgelopen jaren verscheidene incidenten onderzocht waarbij het bataljon betrokken was en concludeerde: dit is geen gewone legereenheid meer, maar een soort onafhankelijke militie die zelfstandig en volgens eigen regels opereert. Officieren en soldaten zeggen volgens de krant al jaren dat de club haar eigen normen en waarden heeft en dat de top van het leger liever wegkijkt dan ingrijpt.

‘Bij een routineoperatie in een Palestijns dorp kon een van de jongens soms een granaat naar een huis of een auto gooien’, vertelde een soldaat die al twee jaar bij het bataljon weg was tegen Haaretz. ‘Dat was meestal gewoon om te lachen, maar ook vanwege de verhalen die we hadden gehoord over wat veteranen in deze eenheid eerder hebben gedaan. Het was belangrijk om constant te laten zien dat wij anders waren.’

20 procent van de veroordelingen

De band tussen de kolonisten en het bataljon is hecht. Dat bleek bijvoorbeeld ook uit een socialemediabericht van januari 2022 van Bezalel Smotrich, de leider van de uiterst rechtse kolonistenpartij Religieus Zionisme en tegenwoordig minister van Financiën. ‘Als kolonist kan ik u vertellen dat inwoners blij zijn als Netzah Yehuda in hun sector wordt ingezet. Dan is het weer even relatief rustig en veilig, want deze jongens weten precies wat hun missie is, wie de vijand is en wie hun broeders zijn. Zij gaan voor contact en afschrikking.’

De Israëlische mensenrechtenorganisatie Yesh Din berekende dat 17 van de 83 soldaten die tussen 2010 en 2022 werden veroordeeld wegens misdaden tegen Palestijnen in het Netzah Yehuda-bataljon dienden – 20 procent van alle veroordelingen in deze categorie, terwijl het bataljon minder dan 1 procent van het leger uitmaakt.

Ondanks de vele incidenten is het bataljon in Israël nooit echt aangepakt, maar de Verenigde Staten zijn nu van plan om dit wel te doen. De onderliggende boodschap luidt dat deze eenheid zich gedraagt als een gewelddadige militie en de mensenrechten daarbij zodanig schendt dat de Amerikaanse bondgenoot zich genoodzaakt ziet een Israëlisch legeronderdeel te bestraffen.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken, zal de komende dagen zijn definitieve beslissing over de sancties bekendmaken. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft al gezegd zich daar uit alle macht tegen te zullen verzetten, al is het de vraag wat hij kan ondernemen. Volgens hem is de Amerikaanse actie ‘op een moment dat wij tegen terroristische monsters vechten’ het toppunt van ‘absurditeit’ en ‘een moreel dieptepunt’.