Recensie: Taylor Swift klinkt op haar nieuwe album bij vlagen vilein, maar veel vaker scherp, slim en verdrietig

Als Taylor Swift niest, is de muziekwereld verkouden. Het is moeilijk om de invloed van de 34-jarige singer-songwriter te overschatten. Het is ongekend wat de Amerikaanse superster heeft gepresteerd sinds ze in 2006 debuteerde. Sinds haar debuut op zestienjarige leeftijd rijgt ze het ene record na de andere mijlpaal aan elkaar.

Daarbij weet ze al jarenlang een ontzagwekkend arbeidsethos te koppelen aan hoge kwaliteit en een sterk zakelijk instinct. Ongeacht wat men van haar muziek vindt of wat ze verder nog doet, is haar plek in de eregalerij van de popgeschiedenis gegarandeerd. Ook met haar elfde album breekt ze niet met die trend.

Records aan diggelen

Veelzeggend is de aanloop naar The Tortured Poets Department. Terwijl haar label Universal overhoop ligt met TikTok en alle muziek van de app haalde, maakte Swift haar muziek juist beschikbaar op het platform. Dat kan, want (uniek bij een majorlabel) ze is zelf eigenaar van haar opnamen. Slimme manier voor extra publiciteit in aanloop naar haar nieuwe album.

Niet dat ze het nodig had; ook zonder een vooraf uitgebrachte single waren de verwachtingen dusdanig hoog dat de plaat het meest vooraf opgeslagen album op Spotify ooit werd. Dit album zal de komende week alle hitlijsten aanvoeren en meer records zullen aan diggelen gaan.

Toch is The Tortured Poets Department, waar ze twee jaar lang aan werkte met vaste producers Jack Antonoff en Aaron Dessner, niet haar sterkste album. Dat zegt echter meer over het niveau van haar vorige albums dan over dit elfde. Het is een echte breakupplaat, net als eerder Red dat ook was. De liefde, en vooral het falen daarvan binnen een relatie, is een van haar grootste inspiratiebronnen.

Elk album telt nummers waarop ze in duidelijke maar poëtische bewoordingen haar reflecties losliet op haar liefdesleven. Inmiddels gelukkig met American football-speler Travis Kelce gebruikte Swift haar muziek vaak voor het fileren van ex-vriendjes en kortstondige scharrels die haar onrecht zouden hebben aangedaan. Ook op The Tortured Poets Department krijgen verschillende heren ervan langs.

Verborgen boodschappen

Swift noemt het haar lifeline-album: het schrijven ervan hielp haar in moeilijke tijden en levert een persoonlijk album op. Gezien de periode waarin ze het album schreef, wordt aangenomen dat veel liedjes verhalen over het stuklopen van haar zes jaar durende relatie met de Britse acteur Joe Alwyn.

In de openingstrack Fortnight lijkt ze echter de pijlen te richten op die andere Engelsman met wie ze een (kortstondige) liefdesrelatie onderhield; Matt Healy, zanger van de band The 1975. Een fortnight is een Britse uitdrukking voor een periode van twee weken. In het universum van Swift, waarin verborgen boodschappen een belangrijke rol spelen, is zo’n woordkeuze geen toeval.

Zeker niet op The Tortured Poets Department – als promotiecampagne verscheen er in een winkelcentrum in Los Angeles een pop-upbibliotheek oude stijl, compleet met typemachines, ganzenveren en vergeelde vellen papier met teksten van het album. Alsof ze nog eens wil benadrukken dat de teksten deze keer belangrijker dan ooit zijn. Genoeg om uit te pluizen voor de Swifties, de harde kern fans die alles rond Swift onder een vergrootglas leggen en gezamenlijk uitgebreid analyseren.

Ze kunnen hun geluk op met liedjes waarvan de titels boekdelen spreken en waarvan de tristesse en hartzeer afdruipt: I Can Fix Him (No Really I Can), The Smallest Man Who Ever Lived, So Long, London en het titelnummer, een verwijzing naar de appgroep die Alwyn met zijn beste vrienden onderhield. Bij vlagen klinkt ze vilein, maar veel vaker scherp, slim en verdrietig. Ze weet haar gevoelens, gedachten en emoties vaak in fraaie zinnen te vangen.

Swift kan geen maat houden

Muzikaal is The Tortured Poets Department een ingetogen, melancholiek luisteralbum, meer in lijn met de teneur van Folklore en voorganger Midnights dan op lichtvoetige, oudere albums. In die zin is het geen verrassend album, al valt er veel te genieten. Prachtig is bijvoorbeeld het pianogedreven loml (Love of my life).

Ook mooi en op piano, maar dan met pulserende beat: The Smallest Man Who Ever Lived. Subtiel, mooi gezongen en met fraaie eightiestoetsen ingevuld is het titelnummer. Ook So Long, London (met hemelse zang en dwingende beat), het broeierige My Boy Only Breaks His Favorite Toys en het terughoudende Fortnight verdienen een eervolle vermelding.

Uitschieter is het op het eerste oor vrolijke I Can Do It With a Broken Heart, met de zin ‘I’m so depressed, I act like it’s my birthday every day’. Typerende regel in dat liedje: ‘I cry a lot, but I am so productive, it’s an art.’ En zo is het. Dat er geen maat te houden is aan Swift, werd twee uur na het uitbrengen van de plaat nog eens onderstreept. Toen verscheen er een ‘Anthology’-versie van de plaat, met nog eens vijftien extra nieuwe liedjes.

Lees ook:

Fans van Taylor Swift massaal slachtoffer van oplichting met tickets

Een Britse bank waarschuwt fans van Taylor Swift voor massale fraude met neptickets. ‘Swifties’ zijn al voor een miljoen pond opgelicht.

Hoe het Taylor Swift lukt de meest uiteenlopende soorten fans te verenigen

Haar concerten zijn stijf uitverkocht en zelfs de filmregistratie ervan trekt deze weken in Nederland joelende fans. Taylor Swift (33) werd een wereldster door strategisch te spelen met haar stijl en imago.