Direct naar artikelinhoud
Achtergrond

Waarom het nieuwe discuswereldrecord werd gegooid op een kaal en winderig grasveld

De Litouwer Mykolas Alekna (21) verbrak het wereldrecord discuswerpen op een kale grasvlakte diep in de Amerikaanse staat Oklahoma, waar de wind bewust vrij spel had. Een gemaakte wedstrijd of niet, de discuswereld juicht het verbeteren van omstreden DDR-records toe.

Discuswerper Mykolas Alekna uit Litouwen in actie tijdens de WK in Eugene in 2022.Beeld ANP / AFP

Een gortdroog grasveld omzoomd door akkers, zonder tribunes en een constante, harde wind. De omstandigheden op het Millican Field in het Amerikaanse gehucht Ramona oogden allesbehalve spectaculair. Toch gooide de Litouwer Mykolas Alekna (21) er afgelopen weekend verder dan een man ooit met de discus heeft gedaan.

Over de auteur
Mark Misérus is verslaggever van de Volkskrant en schrijft onder meer over onderwijs.

Bij de Oklahoma Throws Series landde zijn schijf pas na 74,35 meter. Alekna poetste daarmee een van de langst staande records in de atletiek uit de boeken. De oude topprestatie van 74,08 meter was al sinds 1986 in handen van Jürgen Schult, een atleet uit de voormalige DDR. Hoewel Schult dopinggebruik heeft ontkend, is zijn record altijd omstreden geweest.

Mede om die reden juicht een groot deel van de discuswereld een evenement als de Oklahoma Throws Series toe. Het mag er misschien troosteloos uit zien, zo’n dor veld met bruine akkers aan weerszijden, extreem ver gegooid wordt er wel. Omdat de wind er vrij spel heeft, is de wedstrijd gemaakt om records als dat van Schult te verbreken.

In stadions, waar tribunes de wind onderbreken, wordt vaak veel minder hard gegooid. Niet voor niets staat het olympische record (69,89 meter) van Alekna’s vader Virgilijus na twintig jaar nog altijd overeind.

Records voor de eeuwigheid

‘Heel vet’, noemt Jorinde van Klinken het dat de omstreden topprestatie van Schult nu uit de boeken is verdwenen. Dat de Oklahoma Throws Series de ideale omstandigheden creëren voor discuswerpers, kogelstoters en speerwerpers, vindt de Nederlands recordhoudster op de discus (70,22 meter) niet zo'n probleem. ‘Ik zie dit liever dan dat die oude records blijven staan, omdat je weet dat nooit meer iemand in zulke omstandigheden zal werpen.’

De toptien bij de vrouwelijke discuswerpers wordt gedomineerd door DDR-atletes die onderdeel waren van een nationaal dopingprogramma. Van Klinken betwijfelt zelfs of het wereldrecord van Gabriele Reinsch ooit zal worden verbeterd. Er is ook nooit een man geweest die het lukte om de 76,80 uit 1988 van de Oost-Duitse te evenaren.

Toch gloort er hoop: In het winderige Oklahoma gooide de Cubaanse Yaime Pérez haar discus afgelopen weekend 73,09 meter ver. Dat was geen vrouw sinds 1989 gelukt. Ook veel andere topwerpers, die vanwege dat vooruitzicht naar Ramona waren gekomen, verbeterden er hun persoonlijke record.

Serieus record?

Gert Damkat, bondscoach van de Nederlandse discuswerpers, had via een livestream op YouTube al snel door dat er weleens wereldrecords zouden kunnen sneuvelen op het Millican Field. Hem viel meteen op hoe hard het er waaide. ‘Ik zag het aan hoe het net van de kooi stond. En je hoorde een constant geluid van wind, geen vlagen. Dat is precies wat je wilt.’

Damkat zag hoe alle worpen van Europees kampioen Alekna boven de 70 meter eindigden, hetgeen al een prestatie op zich is. Met zijn eerste worp van 72,21 meter zou hij al de nummer vijf van de wereld zijn geworden. Damkat: ‘Dan denk je toch wel even: zo, wat gebeurt hier nu?’

Op sociale media kissebissen atletiekliefhebbers met elkaar hoe serieus ze het wereldrecord van Alekna moeten nemen. Maar er zijn, zegt Damkat, nu eenmaal weinig wedstrijden die over zo’n groot veld beschikken en waar het zo hard kan waaien als in Ramona. Het veld is zo uitgestrekt dat de organisatie kan bepalen welke kant de deelnemers op werpen, afhankelijk van de wind.

Veel restricties kent het discuswerpen niet. De maximale rugwind die andere records in de atletiek nog weleens wil doorkruisen, is geen issue in de sport. Damkat: ‘Als het veld groot genoeg is en niet te veel afloopt, voldoe je als wedstrijd aan de regels.’

Verfijnde techniek

Toch is Van Klinken er niet helemaal gerust op dat een evenement als de Oklahoma Throws Series de wind zo nadrukkelijk mag blijven opzoeken. ‘De regels voor de schoenen die wij mogen dragen als werpers zijn al strenger geworden. Misschien denken ze wel: de wind is het volgende waar we iets aan gaan doen.’

Niet dat elke discuswerper even goed met de wind kan omgaan, zegt Van Klinken. ‘Bij sommigen gaat de discus recht de grond in als het hard waait.’ Zelf heeft ze daar weinig last van: haar persoonlijke record (70,22 meter) gooide ze in flink winderige omstandigheden, op een vrijwel verlaten atletiekbaan in Tucson, Arizona.

En de wind kan nog zo gunstig staan, zonder zijn bijzondere en verfijnde techniek (‘Beter dan zijn vader’) zou Alekna volgens bondscoach Damkat nooit zo ver hebben gegooid. ‘Je moet de discus wel op een goede manier sturen. Als je je hand bij harde wind ook maar een beetje kantelt, gaat de discus wobbelen. Dan komt ie veel minder ver.’

Van Klinken: ‘Had Alekna niet in Oklahoma meegedaan, dan had hij dat record wel op een ander moment verbroken. Zo goed is hij gewoon.’