Opinie: ‘Het bierviltjesontwerp voor het energiesysteem moet op de schop, er zijn betere alternatieven’
Vier Paroollezers scharen zich achter de oproep van de Amsterdamse wethouder Zita Pels (Duurzaamheid) tot ‘bezinning’, maar stellen óók: bepaal eerst welke waarden wij als gemeenschap willen als het gaat om ons energienet.
Onlangs werd duidelijk dat inwoners van Amsterdam met een aansluiting op het centrale warmtenet honderden euro’s duurder uit zijn dan met een aansluiting op gas. De weerstand tegen de gedwongen aansluiting op het warmtenet was dus terecht.
Wethouder Zita Pels (Duurzaamheid) heeft tot bezinning opgeroepen (26 maart). We onderschrijven dat voorstel, maar laten we dit keer dan wel de uitgangspunten scherp krijgen. Uitgangspunten waarmee we maatschappelijk weer vat krijgen op onze energierekening.
Om tot een toekomstbestendig energiesysteem te komen, is het belangrijk om de ontwerpcriteria vast te stellen. Tot nu toe werden deze bepaald door de overheid en bedrijven. Het technisch ontwerp paste op een bierviltje. We zouden snel overgaan op een centraal betaalbaar warmtenet. Met binnen onze stadsgrens een handvol windmolens, twee miljoen zonnepanelen en een paar aaibare buurtwarmtenetten. Klaar was het systeem.
Dat bierviltjesontwerp moet op de schop. De samenleving heeft aangetoond dat er andere opties zijn. Met name de beweging rond energiecoöperaties laat zien dat zij een duurzamer, solide, goedkoper en schaalbaar alternatief zijn.
Dit is een ingezonden bijdrage
Dit artikel is een ingezonden bijdrage, geschreven door Marleen Stikker (directeur Waag Futurelab), Ted Zwietering (voorzitter van Energiecoöperatie Ketelhuis WG), Sophie Bloemen (bestuurslid van MeentCoop) en Pauline Westendorp (mede-initiatiefnemer van 02025).
Opiniestukken worden door lezers ingezonden en vertegenwoordigen geenszins een standpunt van de Paroolredactie. Iedereen kan opiniestukken inzenden. Lees hier hoe dat werkt.
De uitgangspunten voor de energietransitie moeten worden herijkt. Maatschappelijke regie en eigenaarschap is belangrijker dan ooit. We moeten ervoor zorgen dat de energierekening van inwoners niet afhankelijk is van internationale ontwikkelingen. Als we betaalbare, veilige en groene energie willen, dan moeten we ons niet afhankelijk maken van nucleaire energiecentrales, zoals een raadslid onlangs opperde en moeten we wegblijven van verplichte winkelnering. Als we onze afhankelijkheid van energiereuzen willen afbouwen, zullen we moeten inzetten op gedistribueerde energie en maatschappelijk eigenaarschap. De technologische en digitale infrastructuur is daarvoor aanwezig.
De wethouder heeft onze volledige steun voor een herbezinning. Ons voorstel: laten we eerst de publieke waarden vaststellen en deze vertalen in ontwerpcriteria. Dan krijgen we een energienet voor warmte, elektriciteit en vervoer dat bij onze democratische waarden past.
Geen hoofdpijndossier
De tijd voor bezinning kunnen we goed benutten door, nog voor de zomer, met Amsterdammers en Amsterdamse organisaties de gedeelde waarden vast te stellen en voor een ontwerpproces te zorgen waarbij betaalbaarheid, eigenaarschap, interoperabiliteit en strategische autonomie leidende beginselen zijn. Daarbij moet maximaal worden ingezet op maatschappelijk en lokaal eigenaarschap en in kennis en instrumenten voor publiek-civiele samenwerking geïnvesteerd worden. Daarin moet ook worden meegenomen hoe de regio Amsterdam zich kan verhouden tot een coöperatief windpark op zee.
De energietransitie kan zich ontwikkelen tot de motor van een vitale samenleving en hoeft geen hoofdpijndossier te zijn.