Sywert van Lienden eerst op tv en dan voor de rechter

Kun je als christen op de PVV stemmen, vroeg Tijs van den Brink zich af in de reportagereeks Dit is de kwestie (NPO 2). Om dit als tegenstelling te kunnen zien moet je eerst begrijpen dat de EO-presentator een rooskleurig beeld van zijn geloofsgenoten heeft. Zoals bekend zijn christenen tot veel ergere dingen in staat dan het vakje van Wilders rood kleuren. Maar Van den Brink denkt dat ze leven volgens de waarden van „naastenliefde, rechtvaardigheid, gelijkwaardigheid”. En dat botst volgens hem met de waarden van PVV-leider Wilders die immers oproept tot haat en verdeeldheid.

Een soortgelijke paradox onderzoekt Van den Brink op zondag onder Amerikanen in zijn reisserie God, Jesus, Trump!. Nu is Nederland aan de beurt. Bij de laatste verkiezingen stemde 23 procent van de christenen op de radicaal-rechtse PVV. Van den Brink interviewt er een paar. Hun naastenliefde blijkt zich niet uit te strekken tot moslims. Die hebben immer „geen religie” maar „een kwalijke ideologie”. Ook vluchtelingen mogen van deze PVV-christenen niet delen in de naastenliefde. Christenen houden verder van Wilders omdat hij opkomt voor armen en ouderen, zolang ze wit zijn. „Een soort profeet” is hij, zeggen ze. God, Jezus, Wilders – zo had ik het nog niet bekeken.

Dit is de kwestie is een uitstekend, prikkelend nieuwsprogramma, maar het blijft ongemakkelijk om burgers op tv ongefilterd onwaarheden te horen verkondigen. Van den Brink geeft wel wat tegengas, maar hij is niet de man van de confrontatie. Dat hij een tegenstelling ziet tussen christendom en de PVV is misschien al confronterend genoeg. Gelukkig heeft hij ook een predikant die onomwonden stelt dat op de PVV stemmen onmogelijk te verenigen is met de lessen van Jezus Christus.

Steenrijk of straatarm?

Een krap uur later bij Op1 moest Tijs van den Brink zich weer buigen over een ethisch dilemma: mag je in tijden van corona net doen alsof je puur uit naastenliefde mondkapjes uitdeelt terwijl je in werkelijkheid gillend rijk wordt? Pandemie-profiteur Sywert van Lienden schoof aan in de talkshow om zijn visie op de mondkapjesaffaire van 2021 te delen. „Twee jaar lang zweeg hij maar nu wil hij zijn verhaal doen”, kondigde presentatrice Margje Fikse hem aan.

Dat zwijgen viel wel mee. Vorige week stond de christen-democraat nog in Het Financieele Dagblad met een klacht over zijn armoede wegens beslaglegging op zijn bezittingen. En al langer is hij gewoon op X te vinden waar hij onder meer vertelde dat hij was gevraagd voor Steenrijk, Straatarm. Of het realityprogramma van SBS6 hem als miljonair of als werkloze wilde casten vermeldt het verhaal niet.

Hij koos voor Op1. Van Lienden zei dat hij op tv zijn verhaal deed omdat hij dat maandag in de rechtszaal niet kan doen. Hij heeft namelijk geen geld voor een advocaat. Graag had hij meteen in 2020 aan het volk verteld dat hij miljoenen aan de mondkapjesdeal zou verdienen, zo beweerde hij, maar dat mocht niet volgens een geheimhoudingsverklaring. Maar zwijgen is wat anders dan jokken. Voor de zekerheid liet Van den Brink nog een paar oude fragmenten zien waarin Van Lienden toch echt zei dat hij het „om niet” deed.

Het is altijd leuk om een persoon over wie zoveel lelijks is geschreven eens live aan de tand gevoeld te zien worden. Maar overtuigend was Van Liendens verhaal niet. En ik had hem liever droog brood zien eten in Steenrijk, Straatarm.