Een unieke zaak, met Donald Trump in de hoofdrol, maar de kiezer is al afgehaakt: ‘Waar is iedereen?’

De zon komt op boven het rechtbankgebouw van Manhattan. Langzaam tekenen de letters op de gevel zich af: ‘Gelijke en exacte rechtvaardigheid voor alle mensen.’ Aan de voet, tussen dranghekken en krioelende agenten, staat één vrouw. ‘Dit kan niet’, zegt Nadine Seiler verbijsterd. ‘Ik ben de éérste?’

Al maanden doorkruist Seiler (58), een Democraat, het land in het strafrechtelijke kielzog van Donald Trump. Zij was erbij toen de oud-president werd gearresteerd in Georgia, demonstratief voor de gevangenis, in de brandende zon. Seiler wapperde met spandoeken bij Trumps arrestaties in Florida, Washington D.C. en – ruim een jaar geleden – hier in New York. Maar dit heeft ze nog nooit gezien. ‘Waar is iedereen?’, zegt ze. ‘Deze rust… Alsof hier geen geschiedenis wordt geschreven.’

En inderdaad: deze eerste procesdag is een historische. De VS telden in het 235-jarig bestaan 46 presidenten. Nooit eerder liep er een als beklaagde de rechtbank binnen. Laat staan een oud-president die over een paar maanden mogelijk opnieuw wordt verkozen. Maar het land, en New York in het bijzonder, is inmiddels wat gewend.

Donald Trump was hier afgelopen maanden kind aan huis. Hij getuigde bij civiele processen wegens smaad, seksueel misbruik en fraude. Hoorde miljoenenboetes tegen zich afkondigen. Inwoners kennen de politie-escortes, afzettingen en media-zwermen op hun duimpje. De stad heeft een Trump-routine. Maar er speelt nog iets.

Flinke bestelling

Voor de meeste Amerikanen is uitgerekend deze allereerste strafzaak tegen Trump veruit de moeilijkste om te doorgronden. Uit peilingen blijkt dat de vervolging bij kiezers weinig losmaakt. Daarom klinkt Nadine Seiler niet alleen verbaasd over de stilte, maar ook bezorgd: ‘Ik hoop dat mensen het belang wel inzien!’

De New Yorkse hoofdofficier Alvin Bragg hoopt dat ook. Hij heeft de komende weken een boel te bewijzen, want de zaak is in meer opzichten een noviteit.

Centraal staat de beschuldiging dat Trump in 2016, aan de vooravond van de presidentsverkiezingen, de pornoster Stormy Daniels 130 duizend dollar zwijggeld betaalde, zodat zij niet uit de school zou klappen over hun affaire. Daarvoor zou hij campagnegeld hebben gebruikt.

Wat de boel ingewikkeld maakt: dat mág. Maar wat niet mag, is die afbetaling toedekken. Volgens Bragg belandde de afkoopsom als ‘juridische kosten’ in de boekhouding (fraude), met als doel om informatie weg te houden bij de Amerikaanse kiezer (een overtreding van de landelijke campagnewetgeving).

Het is een flinke bestelling. Dit betreft geen simpele afkoping, betoogt officier Bragg, dit was verkiezingsinmenging. Deze zaak draait volgens justitie niet om affaires, pornosterren en zwijggeld, maar om de integriteit van de Amerikaanse democratie.

‘Deze zaak is echt ongelofelijk belangrijk’, zegt Nadine Seiler. Democraten zoals zij hopen dat het land dat komende maanden anders gaat inzien. Of, op zijn minst: de jury.

Uitdaging

De zon staat al hoog als Trump met weinig fanfare door de zij-ingang van de rechtbank verdwijnt. Binnen wachten zo’n vijfhonderd New Yorkers die zijn opgeroepen om mogelijk te dienen als jurylid, een selectieproces dat meer dan een week in beslag kan nemen. Dit zijn de cruciale eerste zetten voor beide partijen. Eén twijfelend of onwelwillend jurylid is straks genoeg om de hele zaak te doen klappen.

Potentiële juryleden krijgen een aantal vragen voorgelegd, waarbij eentje van rechter Juan Merchan expliciet níét mag worden gesteld: op wie ze hebben gestemd. Een verzoek van Trumps team om dat wel te mogen, werd afgewezen.

Beide zijden zullen proberen om de politiek heen te draaien met vragen als ‘Welke media volg je?’ – in verdeeld Amerika vaak even veelzeggend. Zowel Trump als justitie mag tien veto’s uitdelen, de rechter heeft het laatste woord.

Daar ligt voor Juan Merchan een van de grootste uitdagingen: hoe vind je twaalf mensen zonder vooringenomenheid over een van de bekendste en meest polariserende figuren op deze planeet?

‘Trump or Death’

Voor de rechtbank kijkt Nadine Seiler enigszins beteuterd naar de overzijde van het dranghek. Daar, in het pro-Trump-vak, is het inmiddels drukker dan bij haar. Een man in bivakmuts brult antisemitische leuzen. Een ander wappert met een reusachtige vlag: ‘Trump or Death’.

Zelfverklaard ‘patriot’ Patrick McAndrews (67), vrolijke vlaggetjes op zijn bretels, vergelijkt de vervolging van Trump met hoe Adolf Hitler zijn politieke tegenstanders onschadelijk maakte.

‘Ah, daar ben je!’ Eindelijk krijgt Nadine Seiler dan gezelschap. Bill Christeson, een grijsbebaarde zeventiger, komt aangesjokt met een anti-Trump-bord in zijn handen. De twee kennen elkaar van eerdere rechtbankmomenten. ‘Waar is de rest?’ vraagt Christeson. ‘Goeie vraag’, zegt Seiler.