Wilders verhoogt de druk op formatie met weglopen: ‘Klaar met concessies’

‘Ze moeten nu leveren’, twitterde Wilders. Volgens bronnen rond de formatie zouden de asiel- en migratievoorstellen naar de smaak van de PVV-leider niet ver genoeg gaan.

Dat de gesprekken tussen Wilders, Dilan Yesilgöz (VVD), Pieter Omtzigt (NSC) en Caroline van der Plas (BBB) stroef verlopen is geen geheim. De vorige onderhandelingsweek bezochten de vier de informateurs afzonderlijk van elkaar, omdat ze met elkaar aan één tafel geen vooruitgang boekten.

Vast

Wie gedacht had dat nu PVV, VVD, NSC en BBB deze week weer beginnen met gezamenlijke onderhandelingen de kou uit de lucht is, komt bedrogen uit. Uitgerekend op het thema dat deze vier partijen zou moeten verbinden, migratie, loopt het opnieuw vast. ‘Ik ben klaar met alleen maar concessies doen’, aldus Wilders op X.

Vorige week deed hij al geen moeite zijn teleurstelling over de huidige stand van de formatie te verbergen. ‘Iedere dag is er wel een hobbel’, zei hij. De partijen zijn het onderling niet eens over het financiële plaatje, het landbouwbeleid en houden er, zo wordt maandag opnieuw bevestigd, hun eigen ideeën over asiel en migratie op na. Waar het precies inhoudelijk spaak loopt, is nog niet bekend.

Niet geklapt

Met het weglopen van Wilders is de formatie niet geklapt, maar het verhoogt de druk op de onderhandelingen opnieuw. De stap kan op twee manieren worden uitgelegd: Wilders heeft de formatietafel verlaten om zijn mede-onderhandelaars duidelijk te maken dat hij bereid is het premierschap op te geven en om op Oekraïne, de rechtsstaat en financiën een stap in hun richting te doen, maar 'asiel’ moet dan wel helemaal zijn kant op gaan.

Anderzijds kan het betekenen dat hij de geesten rijp maakt voor een definitieve breuk. Wilders staat er in de peilingen, in tegenstelling tot de VVD, NSC en BBB, nog altijd goed voor. Daarbij moet opgemerkt worden dat de toon van Wilders de afgelopen weken verhard is, tot ergernis van zijn medeonderhandelaars. Afgelopen vrijdag liet hij nog blijken dat hij het Torentje nog niet uit zijn hoofd heeft gezet. Hij vindt nog steeds dat hij premier had moeten worden. ‘Ik zal het ook nog worden. Is het niet vandaag dan morgen of overmorgen!’ Een breuk op migratie kan hij zijn achterban prima verkopen.

Informateurs Van Zwol en Dijkgraaf susten de gemoederen maandag na afloop van de gesprekken. Volgens Dijkgraaf moet er niet te zwaar getild worden aan het weglopen. ‘Dat hoort helemaal bij het onderhandelingsproces.’