EU: Midden-Oosten staat ‘op rand afgrond en daar moeten we vandaan’
EU-ministers van buitenlandse zaken komen dinsdag bijeen voor spoedoverleg na de Iraanse aanval op Israël.
De Europese Unie stelt alles in het werk om verdere escalatie in het Midden-Oosten te voorkomen. EU-buitenlandcoördinator Josep Borrell zei dat de regio ‘op de rand van de afgrond’ staat. “En daar moeten we vandaan”, aldus Borrell op het Spaanse radiostation Onda Cero.
De Spaanse oud-minister heeft voor deze dinsdagmiddag een extra bijeenkomst ingelast van alle 27 EU-ministers van buitenlandse zaken, via videoverbinding. Hij hoopt dat de internationale gemeenschap Israël ervan kan overtuigen terughoudend te reageren op de (grotendeels afgeslagen) luchtaanval van Iran. “Het is tijd om te stoppen. Het is tijd om te voorkomen dat de oorlog zich verspreidt, en om deze ook in Gaza te stoppen.”
Ook de Franse president Emmanuel Macron roept op tot kalmte. Hij pleitte maandag zelfs voor een wereldwijde ‘olympische wapenstilstand’ tijdens de aankomende Zomerspelen in Parijs.
‘Disproportionele’ reactie
Wat Iran betreft pleit Macron ervoor dat Israël de islamitische republiek zoveel mogelijk isoleert, in plaats van militair terug te slaan. Hij noemde de Iraanse aanval wel een ‘disproportionele’ reactie op het Israëlische bombardement op het Iraanse consulaat in Damascus.
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz riep Teheran op af te zien van verdere aanvallen op Israël, en vroeg eveneens Israël om niet verder te escaleren. Rusland, een bondgenoot van Iran, heeft de luchtaanvallen niet veroordeeld, en hield het op de vaststelling dat ‘escalatie in niemands belang is’.
De betrekkingen tussen de EU en Iran zijn al een tijdje ‘ingewikkeld’, zoals Borrell het maandag omschreef. Er is een reeks EU-sancties tegen Teheran van kracht, maar tegelijk wil Brussel de dialoog gaande houden. Borrell noemde Iran ‘een belangrijke regionale speler, op dit moment belangrijker dan ooit’.
Nieuwe strafmaatregelen
Naast de EU-sancties die al een tijd geleden zijn afgekondigd vanwege de nucleaire ambities van Teheran, is de relatie verder verslechterd na de dood van de 22-jarige Mahsa Amini in september 2022. Zij stierf in gevangenschap nadat ze was gearresteerd wegens overtreding van de regels voor het dragen van een hoofddoek. Protesten die op Amini’s dood volgden, werden hard neergeslagen.
De nieuwe sancties hadden vooral die mensenrechtenschendingen als aanleiding. Er volgden nieuwe strafmaatregelen toen duidelijk was dat Iran drones leverde aan Rusland voor de aanvalsoorlog in Oekraïne.
De EU heeft geen delegatie in Teheran. In de diplomatieke contacten wordt de EU vertegenwoordigd door Borrell, maar ook door het land dat het halfjaarlijkse voorzitterschap bekleedt. Momenteel is dat België.
Lees ook:Aanval van Iran op Israël vormt een waterscheiding in het Midden-Oosten
De schade na de barrage aan raketten die Iran zaterdagnacht op Israël afvuurde bleef beperkt, maar de gevolgen kunnen groot zijn.
Live oorlog Israël-Gaza
Volg hier het laatste nieuws over de oorlog tussen Israël en Gaza en de crisis in het Midden-Oosten.