De eerste strafzaak ooit tegen een oud-president van Amerika gaat vandaag van start

Waar staat Donald Trump precies voor terecht?

In de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2016 wilde Trump uit de publiciteit houden dat hij ooit een verhouding had gehad met pornoactrice Stormy Daniels. Daarom betaalde hij haar 130 duizend dollar zwijggeld. Dat deed hij niet direct, maar via zijn advocaat Michael Cohen. De 130 duizend dollar betaalde hij in delen terug aan Cohen, de betalingen werden in de administratie opgevoerd als ‘juridische kosten’.

Volgens de openbaar aanklager van de staat New York heeft Trump daarmee verschillende strafbare feiten gepleegd. Allereerst is het fraude, omdat de omschrijving in de boeken niet klopt. Volgens aanklager Alvin Bragg is het ook een overtreding van de campagnewet.

Trump probeerde Daniels te laten zwijgen om zijn campagne voor het presidentschap niet in gevaar te brengen, aldus de aanklager. Daarom had de 130 duizend dollar geregistreerd moeten worden als campagne-uitgave. Met de frauduleuze handeling probeerde Trump bovendien een tweede misdaad te verhullen, redeneert Bragg.

Hoe ziet het proces eruit?

Maandag wordt de jury geselecteerd. Er moeten twaalf juryleden worden uitgekozen, maar dat kan best wat voeten in de aarde hebben. Mogelijk neemt de juryselectie een tot twee weken in beslag.

Juryleden moeten op eerlijke en onbevooroordeelde wijze hun werk doen. Daarom zullen potentiële leden een trits schriftelijke en mondelinge vragen krijgen die eventuele negatieve of positieve oordelen over Trump of de zaak aan het licht moeten brengen. Daarnaast krijgen zowel de aanklager als Trump de mogelijkheid om zonder opgaaf van reden tien juryleden af te wijzen.

Bovendien riskeren de kandidaten nadelige gevolgen. Trump heeft in civiele zaken die tegen hem zijn gevoerd regelmatig getuigen en juryleden beledigd en geïntimideerd. Daarop heeft een deel van zijn aanhang hen online ook bedreigd. Om die reden blijven de juryleden in dit proces anoniem voor het grote publiek. Alleen de verdediging en de aanklagers beschikken over hun volledige namen.

Trump heeft ook een verbod gekregen om zich negatief over juryleden en getuigen uit te laten, in de rechtszaal en op sociale media. De vraag is of hij zich daar aan houdt. Een eerder spreekverbod overtrad hij tot twee keer toe.

Na het selecteren van de jury neemt de inhoudelijke behandeling naar verwachting zes weken in beslag. Trump heeft gezegd dat hij wil getuigen. Of dat gebeurt is nog niet zeker, bij een eerdere civiele zaak zag Trump daar een dag van tevoren toch van af. Een uitspraak volgt mogelijk in juni, daarna zal het nog een tot drie maanden duren voordat Trump zijn eventuele straf te horen krijgt.

Wat kunnen de gevolgen van een veroordeling zijn?

Allereerst is het natuurlijk de vraag of Trump wordt veroordeeld. Daarvoor zal aanklager Bragg moeten aantonen dat Trump met zijn frauduleuze handeling een tweede misdaad probeerde te verhullen, anders blijft alleen een lichter vergrijp over waar de straf veel lager voor is (een misdemeanor).

Wat die tweede misdaad is, heeft Bragg nog niet helemaal duidelijk gemaakt en wordt door juridisch experts als zwakste onderdeel van de zaak gezien. Mogelijk doelt hij op het overtreden van campagnewetten of het samenzweren om de verkiezingsuitslag te beïnvloeden.

Wordt Trump schuldig bevonden, dan hangt hem een maximale gevangenisstraf van 4 jaar boven het hoofd, maar hij zou ook weg kunnen komen met een boete of een voorwaardelijke gevangenisstraf. Waarschijnlijk zal hij in beroep gaan en het kan dan jaren duren eer er een definitieve uitspraak is.

Als Trump wordt veroordeeld, blijft hij verkiesbaar, zelfs als hij in een cel zit. Maar of hij dan bij winst ook president kan zijn, is grondwettelijk onontgonnen terrein.

Welke andere zaken lopen er nog tegen Trump?

De zwijggeldzaak is de eerste van vier strafzaken tegen Trump en feitelijk de minst ernstige. Wat de zaak nu vooral relevant maakt, is dat het waarschijnlijk de enige strafzaak is die voor de verkiezingen van november kan worden afgerond.

Een speciaal aangestelde federale aanklager heeft Trump ook gedagvaard voor het achterhouden van staatsgeheime documenten en voor zijn rol in de bestorming van het Capitool. In Georgia loopt een zaak voor pogingen om de verkiezingsuitslag van 2020 te beïnvloeden.

Wanneer die drie zaken plaatsvinden, is nog onduidelijk. Allereerst speelt de vraag of Trump immuun is voor strafvervolging, omdat hij ten tijde van de mogelijke overtredingen president was. Daar zal het Hooggerechtshof zich over buigen. De zaak in Georgia heeft vertraging opgelopen omdat de hoofdaanklager een relatie had met een ondergeschikte. Die ondergeschikte stapte op om de zaak tegen Trump door te kunnen laten gaan.