Van ludieke snuisterij naar schandvlek: beschaamd Harvard verwijdert mensenhuidkaft van boek

De bibliotheek van de Amerikaanse topuniversiteit Harvard gaat de mensenhuid van de kaft van een boek in zijn collectie verwijderen, zo schreef de organisatie woensdag. De beslissing volgt na een jarenlange discussie over de ethische verplichtingen van Harvard richting de grote hoeveelheden lichaamsdelen in zijn collectie.

Het boek, een uitgave van het Franse boek Des Destinées de L’Ame (Het Lot van de Ziel) van schrijver Arsène Houssaye, kwam in het bezit van Harvard in 1938, met kaft en al. Volgens de overlevering heeft de eerste eigenaar, de Franse dokter Ludovic Bouland, de huid van een onbekende overleden vrouw afgenomen en om de kaft van het boek aangebracht. In het boek stopte hij een briefje met daarop de tekst „een boek over de menselijke ziel zou ook een menselijke kaft moeten hebben”. Niemand wist of het boek daadwerkelijk in menselijke huid gebonden was, maar de universiteitsmythe rondom het excentrieke boek was desalniettemin groot.

Het boek werd jarenlang getoond bij rondleidingen door de bibliotheek en – volgens sommige overleveringen – gebruikt bij ontgroening van nieuwe studenten. Kortom: het boek werd gezien als een komisch en ietwat luguber verzamelobject, niet als een schande voor de bibliotheek. Daar kwam in 2014 verandering in toen Harvard de mythe liet onderzoeken door zijn eigen wetenschappers. Het boek bleek inderdaad in mensenhuid gebonden, waarna een discussie op gang kwam over de ethische verantwoordelijkheid die instituten als Harvard hebben jegens de menselijke resten in hun bezit.

‘Sensationele, morbide en komische toon’

De universiteit heeft nu zijn verontschuldigingen aangeboden voor de ongepaste „sensationele, morbide en komische toon” waarmee het boek werd gepresenteerd terwijl het onderdeel was van de Harvard-collectie. De universiteit gaat nu op zoek naar een manier om de huid op respectvolle wijze te ruste te leggen.

Harvard liet de afgelopen jaren een grootschalig onderzoek doen naar de menselijke resten in zijn collectie, als onderdeel van een brede poging om de rol van de universiteit in het kolonialisme en het Amerikaanse slavernijverleden boven water te krijgen. Onderzoekers analyseerden meer dan 20.000 objecten in de collectie, van hele skeletten tot botstukjes.