Kabinet wil opgevoerde e-bikes aanpakken: ‘Lijkt alsof iedereen gevaarlijke ervaring heeft gehad met elektrische fiets’

Het kabinet wil opgevoerde elektrische fietsen aanpakken, zo meldt demissionair minister van Infrastructuur en Waterstaat Mark Harbers (VVD) vrijdag in een brief aan de Tweede Kamer. Elektrische fietsen mogen geen trapondersteuning hebben boven de 25 kilometer per uur. Momenteel is het voor e-bikegebruikers makkelijk om te sjoemelen met opvoersetjes, waardoor gevaarlijke verkeerssituaties ontstaan.

Veel eigenaren installeren opvoersetjes op hun fiets, waardoor de e-bikes snelheden tot wel 50 kilometer per uur kunnen bereiken. Op de openbare weg is het gebruiken van zulke opvoersetjes illegaal, maar eigenaren mogen ze wel uitgeschakeld op hun fiets hebben zitten. Dat leidt tot veel misbruik: wanneer de politie langsrijdt schakelen e-bikegebruikers snel hun opvoersetje uit, en daarmee voldoen ze weer aan de verkeersregels. Om dit soort trucjes te voorkomen wil minister Harbers later dit jaar regelgeving introduceren die de opvoersetjes geheel verbiedt in de openbare ruimte.

400.000 e-bikes erbij per jaar

Nederland telde in 2022 bijna 5 miljoen e-bikes. Hoeveel het er anno 2024 zijn, is niet bekend. Maar de verkoopcijfers liegen er niet om: jaarlijks worden er ruim 400.000 exemplaren aangeschaft. Vaak door ouderen die de fiets nodig hebben om mobiel te blijven, maar ook steeds meer jongeren willen een e-bike. Vaak gaat het dan om trendy modellen, zoals fatbikes en VanMoof-achtige fietsen. Die zijn vaker wel dan niet uitgerust met een opvoersetje, zo schrijft Het Parool.

Gemeenten signaleren de problemen met e-bikes al langer. NRC sprak eerder deze maand met de Amsterdamse verkeerswethouder Melanie van der Horst (D66) over de e-bikeperikelen in de hoofdstad. Van der Horst: „Ruim de helft van alle verkeersslachtoffers in Amsterdam zat op een fiets, blijkt uit cijfers over 2022, en van de fietsslachtoffers zat ten minste één op de tien op een elektrische fiets.”

Lees ook Wat vindt NRC | Op Nederlandse fietspaden moet je wel kunnen blijven fietsen

‘Breed aanvalsplan’

Volgens demissionair minister Harbers lijkt het „tegenwoordig wel alsof iedereen een gevaarlijke ervaring heeft gehad met een opgevoerde elektrische fiets”. Hij vervolgt: „Een fatbike die er nog niet was toen je bij het oversteken in die richting keek, een elektrische fiets die op het overvolle fietspad gevaarlijke inhaal-manoeuvres maakt, of een fietser die door zijn hoge snelheid een veel te ruime bocht maakt.”

De problemen met opgevoerde e-bikes zijn goed gedocumenteerd, maar een effectieve nationale aanpak ontbreekt momenteel. Gemeenten beginnen hun eigen maatregelen te treffen. Zo experimenteert Amsterdam met een systeem dat de trapondersteuning van e-bikes op afstand kan afknijpen, bijvoorbeeld in de buurt van kwetsbare gebieden zoals scholen, drukke kruispunten of wegwerkzaamheden.

Het verbod op de opvoersetjes moet volgens het kabinet onderdeel worden van een „breed aanvalsplan” om de elektrische fiets veiliger te maken. Minister Harbers wil spreken met onder meer lokale overheden, belangenorganisaties en politie. Maar er zijn grenzen aan de maatregelen die Harbers wil treffen: maatregelen als het verplichten van een rijbewijs en kentekenbewijs of het doorvoeren van een leeftijdsgrens noemde de minister „ingewikkeld”. De verantwoordelijkheid voor gevaarlijk fietsgedrag bij jongeren legt de minister bij de ouders. Onderdeel van het ‘aanvalsplan’ is dan ook het opzetten van een bewustwordingscampagne voor jongeren en ouders.

Lees ook E-bikes straks mogelijk op afstand af te remmen, zodat Amsterdam weer wat veiliger wordt