Met de verzetsleider in de gevangenis strijdt de rest van Albergen door tegen het ‘asielhotel’

Als de voorzitter van de rechtbank in Zwolle vraagt of de grootste tegenstander van het ‘asielhotel’ in Albergen aanwezig is, klinkt schamper gelach uit de monden van de pakweg 25 toehoorders. ‘Hij zou wel willen’, roept iemand door de zaal.

De rechtbankvoorzitter is het duidelijk ontgaan dat John de V. dinsdagochtend in zijn huis, pal naast het beoogde asielzoekerscentrum in het Twentse dorp, van zijn bed is gelicht door de politie en dan nog altijd vastzit. Hij wordt verdacht van het bedreigen van de burgemeester van Tubbergen, waar Albergen onder valt.

De rechtbank is donderdag voor de zoveelste keer bijeen om de grieven te horen van de bewoners van Albergen. Ze vechten ditmaal de omgevingsvergunning aan die de gemeente Tubbergen onlangs verleende aan het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA).

Met de vergunning mag de opvangorganisatie na anderhalf jaar politiek gesteggel en juridische strijd dan eindelijk 150 asielzoekers onderbrengen in voormalig Landhotel ’t Elshuys. Tenzij de Zwolse rechter in dit kortgeding meegaat met de bewoners en concludeert dat de gemeente fouten heeft gemaakt.

‘Flagrante leugens’

Omwonenden zeggen dat ze niet zijn betrokken bij het proces en structureel om de tuin zijn geleid door de gemeente, het Rijk en het COA. In een emotioneel betoog herhaalt omwonende H. Velthof nog maar eens met welke ‘flagrante leugens’ hij het afgelopen anderhalf jaar in zijn ogen is afgescheept. ‘We zijn allemaal mensen, we maken allemaal fouten, maar dit moet nu gewoon stoppen.’

Voorafgaand aan de zitting heeft Velthof dan al met vuur in de ogen gesproken over zijn gearresteerde vriend en buurtgenoot De V.: ‘Na alles wat ons is aangedaan, snap ik wel dat je een keer kunt knappen.’

Sinds Albergen in 2022 als eerste gemeente gedwongen dreigde te worden een azc te huisvesten, groeide De V. uit tot boegbeeld van het dorpsverzet. Waar anderen vreesden voor racist te worden uitgemaakt, liet de voormalige marechaussee zich als een van de weinigen met naam en toenaam interviewen en fotograferen.

‘Je wordt alleen maar bozer dat je nog steeds niet gehoord wordt’, zei de De V. in januari nog tegen de Volkskrant. ‘Iedere dag als ik de hond uitlaat, word ik er weer aan herinnerd. Het is een gezwel dat aangroeit.’

De arrestatie van De V. zo vlak voor de zitting is volgens bewoner Jan Tenniglo niet toevallig. ‘Iedereen heeft het er hier over’, zegt hij naast het koffiezetapparaat in de rechtbank. ‘Precies wat de gemeente wil: dat het beeld ontstaat dat wij asocialen zijn en er alles aan doen om het azc tegen te houden.’

Het gaat ze er niet om dát het azc er komt, maar om de manier waarop, klinkt het steevast. Het wantrouwen zit inmiddels zo diep, dat Tenniglo niet de enige aanwezige is die denkt dat de burgemeester in werkelijkheid helemaal niet is bedreigd. Al zegt niemand te weten wat er echt is gebeurd, ook vriend Velthof niet.

Zij beklagen zich er vooral over dat de arrestatie met grof geweld moest gebeuren. Dat een politieteam in de vroege ochtend de voordeur eruit ramde en De V.’s vrouw en twee dochters daarmee de stuipen op het lijf joeg.

Een politiewoordvoerder bevestigt dat het ging om collega’s ‘die niet eerst aanbellen’. Dit was mede ingegeven door de gedachte dat De V. als oud-marechaussee ‘weet hoe het werkt’ als ‘sporen en goederen voor het onderzoek veiliggesteld moeten worden’. Uit De V.’s voorarrest van drie dagen kan volgens de woordvoerder worden opgemaakt dat het gaat om een serieuze verdenking. Desondanks werd hij later op de dag vrijgelaten.

‘Grote, belangrijke zaak’

En ook de kwestie die voorligt tijdens het kortgeding in Zwolle is volgens de bestuursrechter ‘een grote, belangrijke zaak’. Tegelijkertijd tempert de voorzitter van de driekoppige rechtbank de verwachtingen van omwonenden. ‘Wij toetsen alleen of de vergunning terecht is verleend’, zegt hij. ‘Ik proef dat er een politiek-bestuurlijke constellatie aan vooraf is gegaan, maar het is de vraag of dat een rol speelt bij de vergunningverlening. Wij kunnen niet de hele bestuurlijke voorfase overdoen.’

Het COA loopt door deze rechtszaak hoe dan ook verdere vertraging op met de opvang in Albergen. Het wacht met de verdere verbouwing van het hotel totdat de bestuursrechter heeft beslist. Advocaat Jim Zweers pleit namens het COA voor een snelle uitspraak, omdat ‘het water ze niet aan de lippen staat, maar ver boven het hoofd’.

Zweers: ‘Deze locatie is van groot belang.’ Hij wijst op het noodsignaal van het Rode Kruis dat er komend weekend een tekort dreigt aan slaapplekken voor vluchtelingen.

De omwonenden in Albergen hebben daar geen boodschap aan en zien genoeg redenen om de omgevingsvergunning terug te draaien. Zo zou de gemeente de verkeersdrukte over de landweggetjes verkeerd inschatten en ook andere overlast bagatelliseren.

Frustratie en emotie

Ook menen zij dat de gemeente helemaal niet bevoegd was de vergunning te verlenen en dat die verantwoordelijkheid uitsluitend zou liggen bij staatssecretaris Eric van der Burg.

‘Ik hoor veel frustratie en emotie’, reageert advocaat Zweers van het COA, die net als de advocaat van de gemeente vanuit de zaal meermaals commentaar krijgt. Maar ook de uitroep ‘leugen!’ is voor de rechters geen reden tot ingrijpen. ‘Er wordt veel gesteld, maar niet onderbouwd. Dat doen wij wel.’ Dinsdag 2 april zal bij de uitspraak blijken of de rechters het daar mee eens zijn.