Minister Van der Wal haalt uit naar Kamer: economische belangen winnen het van natuur

Vóór de natuur zijn, dat kan iedereen. Maar ook als het iets kost? Het was demissionair minister Christianne van der Wal (natuur) opgevallen, zei de bewindsvrouw donderdagavond, dat Tweede Kamerleden bij lastige keuzes toch vaak tégen de natuur stemmen. Dat frustreerde haar, liet ze blijken in een debat over de Europese natuurherstelwet.

“Ik ga de Kamer een spiegel voorhouden”, zei Van der Wal in reactie op kritische vragen. “Ik ben ontzettend blij dat ik de hele Kamer hoor praten over het belang van natuurherstel. Dat doet mij deugd. Maar als er échte keuzes moeten worden gemaakt tussen economische activiteiten of de natuur, kiest de Kamer vaak voor economische activiteiten.”

Dáárdoor hangt Nederland zo vaak ‘juridische ellende’ boven het hoofd, hield Van der Wal parlementariërs voor – niet door Europese regels. “De richtlijnen zijn niet het probleem, het probleem is dat wij decennialang hebben verzaakt maatregelen te nemen.”

Op de lange baan

De Tweede Kamer debatteerde donderdagavond urenlang over een wet die er mogelijk nooit komt: de Europese natuurherstelwet. Lange tijd leek invoering daarvan een formaliteit, maar afgelopen weken keerden steeds meer EU-lidstaten zich tegen de groene plannen. De tegenstand werd zo fors, dat de stemming over de wet afgelopen week op de valreep van de Brusselse agenda werd gehaald.

De Nederlandse weerstand vindt zijn oorsprong in een motie van BBB en NSC, die minister Van der Wal sommeert in Europa tegen de natuurherstelwet te stemmen. De motie kreeg ruime steun – ook van de VVD. Het leidde tot de bijzondere situatie dat Van der Wal zich als VVD-Kamerlid verzette tegen het beleid van Van der Wal als miníster.

De minister knikt van ja

Maar persoonlijk, bleek donderdag in een Kamerdebat, staat Van der Wal nog pal achter de Europese deal. Dat ze de parlementaire opdracht kreeg éérst keihard te onderhandelen over een deal, om het resultaat vervolgens alsnog af te wijzen, schoot de bewindsvrouw dan ook in het verkeerde keelgat.

Haar onvrede over de gang van zaken uitte Van der Wal tijdens de bijdragen van Kamerleden vooral non-verbaal. Dan zei Marieke Koekkoek van Volt bijvoorbeeld dat Nederland ‘vertrouwen had verloren’ en er in Europa ‘behoorlijk van langs had gekregen’ – en dan knikte Van der Wal hevig van ja.

Dat deed ze ook toen Laura Bromet (GroenLinks-PvdA) constateerde dat Nederland zich had gepresenteerd als ‘onbetrouwbare partner’ en daarvoor ‘straks een prijs moet betalen’. Klopt, gebaarde Van der Wal.

(Nog) geen applaus van rechts

Inhoudelijk vonden Bromet (GL-PvdA) en minister Van der Wal elkaar eveneens. “Je kunt de natuurherstelverordening als bedreiging zien, maar ook als káns”, vond Bromet. In het kabinetsvak knikte de minister.

Op die kansen kwam Van der Wal later zelf nog terug. Want niet alleen merkt ze dat economische belangen in de Kamer ‘vaak prevaleren’ boven natuur – die tegenstelling bevalt haar überhaupt niet. “De maatschappelijke kosten van níet investeren in natuurherstel zijn vele malen groter”, aldus de minister. “Ik wil dat toch gezegd hebben. Want zodra het over de natuur gaat, voel ik de weerstand. Terwijl natuur juist een economische kans is en groene groei versterkt.”

Volgens de bewindsvrouw is het ‘voor bedrijven een vanzelfsprekendheid’ dat er wordt geïnvesteerd in vergroening en verduurzaming. “Een vruchtbare bodem draagt bij aan voedselzekerheid en een goede toekomst voor onze agrarische sector, schone lucht inademen draagt bij aan onze gezondheid, extra groen om ons heen heeft impact op het mentale welzijn”, somde ze op.

Dat zou ook ‘applaus van rechts’ moeten opleveren, vond Van der Wal, die donderdagavond vooral van progressieve partijen complimenten kreeg. “Er komt een dag dat de hele rechterflank van deze Kamer zegt: natuurherstel is tóch een goed idee. Daar blijf ik voor strijden.”

Lees ook:

EU-landen gaan proberen natuurherstelwet toch nog vlot te trekken

EU-voorzitter België gaat de komende weken proberen om alsnog een meerderheid van de EU-landen achter de veelbesproken natuurherstelwet te krijgen.