Klachten over de ‘muziek van tegenwoordig’? Een analyse van songteksten geeft de klagers munitie
Songteksten zijn veranderd de afgelopen halve eeuw. Een wetenschappelijke analyse laat zien: het vocabulaire is minder rijk geworden.
Het is een bekende klacht van boomers: ‘muziek van tegenwoordig’ heeft niks nieuws te vertellen. Ze hebben, in beperkte zin, wel een punt. Zangers gebruiken meer van dezelfde woorden binnen een liedje, en de zinnen die ze maken zijn ook simpeler.
Dat blijkt uit een analyse van honderdduizenden Engelstalige songteksten uit de afgelopen halve eeuw door computerwetenschapper Eva Zangerle en collega’s, die ze beschrijven in het tijdschrift Scientific Reports. Ze haalden de teksten door de computer en lieten die onder meer analyseren op herhaling, zinsbouw, aantal lettergrepen per woord.
En daar is het refrein alweer
De nummers waren geselecteerd uit de vijf populairste muziekgenres van nu: rap, country, pop, r&b en rock. De trends die de onderzoekers zagen waren vergelijkbaar voor al die genres. Zo neemt bijvoorbeeld het refrein een steeds grotere plaats in, ten koste van de coupletten. En, grotendeels als gevolg daarvan, worden in alle genres sinds 1970 vaker en vaker hele zinnen herhaald.
Hier en daar waren er kleine verschillen tussen de genres. Vooral in rap en rock nam de rijkdom van het vocabulaire af, dat gold voor country dan weer minder. Zangerle en collega’s konden met hun analyse bovendien bevestigen wat een eerder onderzoek ook al suggereerde: songteksten zijn in de loop der jaren meer emotioneel geladen woorden gaan bevatten, en worden in het bijzonder steeds negatiever en bozer.
Het ging bij dit onderzoek alleen om Engelstalige muziek. De auteurs hadden graag ook naar andere talen gekeken, maar daarvoor zijn vaak niet dezelfde verfijnde tekstanalyses beschikbaar. Bovendien is het lastig vergelijken. De mate van complexiteit van pakweg een Franse tekst hangt af van andere factoren dan een Engelse.
Succes is simpel
Een suggestie is dat de versimpeling en herhaling te maken kan hebben met nieuwe verdienmodellen in muziek. Voorheen maakten muzikanten een paar simpele en catchy liedjes om aandacht te trekken op radio en televisie. Hun minder toegankelijk werk konden ze nog ‘verstoppen’ op het bijbehorende album. Nu streaming de norm is geworden, en artiesten betaald worden per geluisterd liedje, kunnen die meer geneigd zijn om alles maar zo catchy mogelijk te maken.
Ander onderzoek wees namelijk ook al uit dat in de Verenigde Staten liedjes met simpeler teksten meer succes hebben in de hitlijsten, en dat gold zeker in jaren dat er meer muziek werd uitgebracht. Bij grote concurrentie kortom, loont het om het simpel te houden.
Lees ook:
Dankzij TikTok en Spotify luistert jongere ook naar oudjes als The Beatles en Kate Bush
Met één klik hebben jonge muziekliefhebbers van nu de hele geschiedenis van de popmuziek tot hun beschikking. ‘Een vriend luistert graag naar Bob Marley en een ander naar The Beatles.’
Hoe Spotify de muziek van sterren als Justin Bieber en Taylor Swift verandert
Muzikanten spelen nauwelijks nog intro’s aan het begin van een lied. Ook het moment waarop zij het refrein spelen, is veranderd. Deel 2 van de serie over hoe streaming ons luistergedrag en de muziek verandert.