Eneco trekt zich terug uit bouw grootste Nederlandse windpark op zee: ‘De risico’s zijn te groot geworden’

Dat Eneco uit de biedingenstrijd stapt, is een tegenslag voor het kabinet. Dat wil fors inzetten op windenergie van zee voor het vergroenen van de elektriciteitsvoorziening. Die moet in 2035 volledig CO2-vrij zijn.

Om dit te bereiken wil het kabinet rond 2030 voor ruim 20 gigawatt aan wind op zee hebben. Het nieuwe park IJmuiden Ver moet met de nu geplande 4 gigawatt een grote stap in die richting zetten.

Volgens Eneco-topman As Tempelman is financiering van een windpark nu veel duurder door de inflatie en hoge rente. Ook zijn materialen, arbeid en bouwschepen veel kostbaarder geworden. Verder ziet Eneco dat de vraag naar turbines op zee wereldwijd zo sterk is gegroeid dat leveranciers niet meer kunnen garanderen dat parken op tijd gereedkomen. Als de bouw vertraging oploopt, kunnen uitbaters enorme boetes krijgen.

Ruim een jaar

Eneco heeft met zijn Noorse partner Equinor ruim een jaar gewerkt aan de plannen. Het gaat om IJmuiden Ver Alpha en Beta, dat in twee delen op ruim 60 kilometer uit de kust van Noord-Holland komt te liggen. Dit wordt met 4 gigawatt het grootste Nederlandse offshorewindpark tot nu toe. Dat is bijna net zoveel vermogen als alle huidige windparken op zee bij elkaar opgeteld. De kavels die nu worden aangeboden, moeten tegen het eind van het decennium stroom leveren aan zowel fabrieken als huishoudens.

Energiebedrijven kunnen zich tot vanmiddag inschrijven voor de twee kavels van elk 2 gigawatt. Eneco is samen met partners nu al de uitbater van de windparken Prinses Amalia, Luchterduinen, Borssele III & IV en Hollandse Kust Noord. Het bouwt met Shell aan een vijfde park, Hollandse Kust West.

Jan Vos, de voorzitter van de Nederlandse Wind- en Energieassociatie (NWEA), is het eens met de argumenten van Eneco. De branchevereniging van de windsector heeft vooral problemen met het feit dat de Nederlandse overheid met IJmuiden Ver ook geld vraagt aan windbedrijven die een kavel willen uitbaten. ‘Dat kan voor deze aanbesteding oplopen tot 33 miljard euro’, zegt hij.

Financiële bijdrage

Tot nu toe werd bij de toekenning van een kavel gekeken naar niet-financiële zaken, zoals de ecologische aanpak van de mededinger, of een betere integratie van windparken met het overbelaste stroomnet. Vos: ‘Nederland zei nooit, zoals in het buitenland wel gebeurde: doe maar zoveel mogelijk geld.’

De afgelopen jaren werd windenergie op zee snel rendabeler, waardoor het nieuwste windpark van Vattenfall vorig jaar zonder subsidie kon worden opgeleverd. Nu vraagt de overheid een financiële bijdrage van energiebedrijven voor het recht windmolens te mogen bouwen.

Het ministerie van Economische Zaken erkent de problemen waarmee de sector wordt geconfronteerd. Het denkt desondanks dat andere partijen vandaag wel een bod zullen doen op beide kavels.