Arbeidsinspectie: vaak misbruik van expatregeling

De Arbeidsinspectie stuit bij controles geregeld op kappers, horecamedewerkers, betonvlechters en schoonmakers die volgens hun werkgever allemaal ‘kenniswerkers’ zouden zijn. Zogeheten kennismigranten krijgen door de expatregeling een belastingvoordeel ten opzichte van andere migranten.

Het is ‘veel te simpel’ om een beroep op dat belastingvoordeel voor kenniswerkers te doen, waarschuwt inspecteur-generaal Rits de Boer. Hij noemt in het jaarverslag van de Arbeidsinspectie de regeling ‘ongericht’, omdat de criteria voor kenniswerkers veel te ruim zijn geformuleerd en de controle op misbruik tekortschiet. De Boer constateert dat ze ook stuiten op migranten die ‘helemaal niet blijken te werken’ en op deze manier een verblijfsvergunning willen krijgen. Er staan ook kenniswerkers geregistreerd die worden uitgebuit en zelfs helemaal geen salaris ontvangen.

Hoogopgeleide buitenlanders naar Nederland gelokt

Er zijn in Nederland naar schatting 90.000 migranten die onder de kenniswerkers-regeling vallen. Met de regeling kunnen hoogopgeleide buitenlanders naar Nederland worden gelokt, die in eigen land niet te vinden zijn. Maar volgens de Arbeidsinspectie is ‘salaris’ een veel belangrijker motivatie dan ‘kennis’. Bovendien is het doel van de regeling niet meer ‘bij de tijd’, omdat die arbeidsmigratie aantrekt, terwijl de politiek juist meer ‘grip op migratie’ wil krijgen.

Nu kan elke arbeidsmigrant een beroep op de regeling doen, zolang hij formeel maar 1,5 modaal salaris verdient en de werkgever verklaart dat er geen Nederlander voor het werk is te vinden. De Boer pleit voor betere regels en een verscherpte controle.

De expatregeling staat weer hoog op de politieke agenda. De regeling werd per 1 januari dit jaar plotseling versoberd, dankzij een aangenomen amendement in de Kamer van Pieter Omtzigt van NSC. Voorheen hoefden kenniswerkers vijf jaar lang geen belasting over de eerste 30 procent van hun loon te betalen. Die periode is nu teruggebracht naar twee jaar, daarna wordt de belastingvrijstelling in drie jaar afgebouwd.

Fiscale race naar de bodem

Het bedrijfsleven reageerde furieus op de versobering en is een lobby gestart. Staatssecretaris van belastingen Marnix van Rij (CDA) waarschuwde al dat bedrijven hun hoofdkantoren uit Nederland verplaatsen omdat ze ‘honderden’ miljoenen extra kwijt zullen zijn, terwijl ze dat in omliggende landen niet zijn.

GroenLinks-PvdA-Kamerlid Tom van der Lee noemt dat echter een slecht argument. “Je wilt een goed vestigingsklimaat, maar geen fiscale race naar de bodem. Nederland heeft bovendien nog steeds een heel goed vestigingsklimaat.”

Onlangs dreigde ASML echter niet meer in Nederland uit te gaan breiden als het vestigingsklimaat zo blijft verslechteren. Baggerconcern Boskalis kondigde recent ook aan voortaan deels vanuit de Verenigde Arabische Emiraten te gaan werken.

NSC en PVV willen liefst helemaal van de expatregeling af, omdat die buitenlandse werknemers bevoordeelt. Maar de VVD is daar faliekant op tegen. Inmiddels twijfelt de vierde formerende partij, BBB, hevig aan het versoberen van de expatregeling. BBB-Kamerlid Henk Vermeer wil alles nog eens ‘heroverwegen’. Hij wil dat het kabinet nu een overzicht geeft hoe het vestigingsklimaat ervoor staat, en wat nodig is om bedrijven in Nederland te houden. Het demissionaire kabinet komt binnenkort met opties hiervoor. Daarover mag de Kamer dan opnieuw beslissen.

Lees ook:

Nederland minder aantrekkelijk voor buitenlands talent

De versobering van de expatregeling maakt Nederland minder aantrekkelijk voor internationaal talent. Maar het geld dat die maatregel oplevert, helpt de pechgeneratie: studenten die met een studieschuld zitten.

Luister ook: