De beste series van de week: het spannende ‘A Spy Among Friends’, plus de comeback van ‘Shogun’

Mark, we bespreken vandaag twee series gebaseerd op waargebeurde verhalen. Wat vind je van A Spy Among Friends?

‘A Spy Among Friends (NPO)is gebaseerd op een non-fictieboek over spionage en contraspionage bij de Britse geheime dienst. De serie draait om Kim Philby (acteur Guy Pearce), een Britse topspion die in de jaren zestig wordt ontmaskerd als mol; hij blijkt al sinds 1934 voor de Russische geheime dienst te werken.

‘In de serie volgen we een oude vriend van hem, medespion Nicholas Elliott (Damian Lewis), die Philby bezoekt om hem te ontmaskeren. Philby woont dan in Beiroet, in een appartement dat volhangt met afluisterapparatuur. Philby ontsnapt na het gesprek uit Beiroet en wordt door zijn KGB-vrienden naar Moskou getransporteerd, terwijl Elliot terugkeert naar Londen, waar de geheime dienst zich afvraagt hoe hij in godsnaam Philby heeft kunnen laten ontsnappen.

‘Ook in Moskou is er twijfel: daar twijfelt de KGB aan Philby’s loyaliteit. Beide mannen, Elliot en Philby, zitten zo diep verstopt in tegenstrijdige idealen, dat ze per definitie niet meer te vertrouwen zijn, zowel in spionagewerk als in vriendschappen.

‘Elliot wordt na zijn terugkeer in Londen ondervraagd door Lily Thomas, een geslaagd fictief personage. Zij komt uit een heel andere sociale klasse dan de upperclass-spionnen. Thomas valt buiten de sociale codes van die elitaire kringen, en kan daardoor heel effectief tot de kern van de zaak komen.

‘Je vraagt je als kijker voortdurend af of de mannen de waarheid spreken, of alleen een rol spelen voor de meeluisterende oren. Uiteindelijk leidt dat tot de meer filosofische kwestie of mensen die hun hele leven spioneren, die hun eigen identiteit achter allerlei lagen hebben verstopt, überhaupt nog wel loyaal kunnen zijn aan wie dan ook.

‘In alle ontmoetingen zit een enorme onderhuidse spanning die heel goed wordt vertolkt door de sterke acteurs. De serie vraagt wel oplettendheid van de kijker, want er lopen voortdurend verschillende tijdlijnen door elkaar. Maar er zit een enorme spanning in A Spy Among Friends, en dat terwijl de serie geen hoog James Bond-gehalte heeft. Het zijn over het algemeen vooral mensen in kamers die met elkaar praten.’

Ook Shogun is een bekend verhaal.

‘Ja, James Clavell publiceerde in 1975 het baksteendikke boek Shogun. De historische roman is gebaseerd op het verhaal van de Engelse loods William Adams, die in de zestiende eeuw na een schipbreuk in Japan in een lokale machtsstrijd terechtkomt. Met zijn specifieke kennis van militaire zaken en scheepvaart raakt hij verwikkeld in de strijd. Hij spreekt geen Japans, maar wel Portugees – in de serie hebben ze daar Engels van gemaakt. Gelukkig leeft er een vrouw die als tolk kan fungeren aan het hof waar hij terechtkomt.

‘De gestrande zeeman heet in de nieuwe serie (Disney+) John Blackthorne. Met samoerai-generaal Lord Toranaga en tolk Toda Mariko speelt hij de belangrijkste rollen. Dat is al een sterk trio, en de serie ziet er visueel ook nog eens waanzinnig uit. Je krijgt er enorme Japan-vibes bij. Het is bijna teleurstellend om te lezen dat alles in Canada en Ierland is opgenomen.

‘Shogun is in de jaren tachtig al eerder tot serie vermaakt. Dat was – inmiddels 45 jaar geleden – een enorme hit, waarvoor mensen thuisbleven. Vooral het perspectief is een groot verschil tussen de serie van toen en die van nu. Waar het in de oude serie vooral om de zogenaamd superieure westerse figuur draait, is de nieuwe Shogun meer vanuit een Japans oogpunt geschreven.’