Mark Rutte komt de grote vergaderzaal van de Tweede Kamer binnen, donderdagavond om half zeven. Het debat over de oorlog in Oekraïne begint bijna. „Hee, jongens”, roept hij naar een groepje Kamerleden. „Wat leuk, gezellig!” Hij legt zijn tas op tafel en gaat bij hen staan.
Als de NAVO-ministers van Buitenlandse Zaken begin april beslissen dat Rutte secretaris-generaal wordt van de NAVO, zou dit zijn laatste grote debat kunnen zijn. Het kan ook nog een paar maanden duren, het kan zelfs nog mislukken. In de debatzaal zitten donderdag ook de demissionaire ministers van Defensie, Buitenlandse Zaken en Buitenlandse Handel. Als het kabinet aan de beurt is, spreekt Rutte als eerste. Zoals altijd. Maar de Kamerleden kijken nauwelijks op en alleen Thierry Baudet loopt naar de interruptiemicrofoon om te zeggen dat Oekraïne een „vazalstaat” is, „bestuurd door Washington DC”. Hij wil weten, zegt hij, hoe Rutte dat ziet.
Ex-Kamerlid van D66 en acteur Boris van der Ham schreef in 2014 het boek De koning kun je niet spelen, over politiek en theater. De koning, is de boodschap van actrice Ellen Vogel aan Van der Ham, is op het toneel niet een échte koning omdat iemand zo goed een koning kan nadoen. Koning word je door de mensen om je heen. Die moeten voor je „knipmessen”, nerveus zijn, de deur openhouden. Zo lang alles om jou draait, ben jij de koning. Van der Ham laat in zijn boek zien hoe dat ook geldt voor politieke leiders op het toneel in Den Haag.
Rutte, zie ik vanaf de publieke tribune, is niet meer de koning. En aan hém ligt het niet. Als het debat klaar is, tegen middernacht, zwaait hij naar de hele zaal.
Een dag later, op de nationale vrijwilligersdag ‘NL Doet’, komt Willem-Alexander in het Dorpshuis van Badhoevedorp een high tea klaarmaken voor ouderen en mensen die zich eenzaam voelen. Ellen Vogel had tegen Van der Ham gezegd dat een koning op het toneel alleen maar „heel ontspannen” hoefde te doen. En precies dat vindt Willem-Alexander moeilijk, dat zie je, als er camera’s in de buurt zijn. Maar verder lijkt niets zijn koningschap deze middag in de weg te staan. Een van de vrouwen met wie hij in de keuken chocolademousse in bakjes spuit, heeft een rood hoofd. Ze zijn allemaal zenuwachtig. Hij hoeft niet één deur zelf open te doen, buiten wacht een steeds grotere groep mensen.
Maar blijft het zo? De vier vrouwen die bij de thee met Willem-Alexander aan tafel hebben gezeten, zeggen later dat hij „zo gewoon” is. En dat ze bij het Dorpshuis, toen ze zijn zwarte Audi zagen staan, tegen elkaar hadden gezegd: „Hee, Willy en Maxie zijn er.” Actrice Ellen Vogel is in 2015 overleden, maar je kunt je nauwelijks voorstellen dat zíj zou vinden dat je dan nog steeds koning en koningin was.
Na anderhalf uur vertrekt Willem-Alexander. Hij zwaait.