Goudkansen in de Outback

Een sterkere dollar en hogere obligatie-yields zetten de goudprijzen in augustus onder druk. De nadruk op technologie, mijnbouwtechnieken en -efficiëntie en ESG-gerelateerde onderwerpen creëren kansen in Australië.

Joe Foster

Maandelijkse inzichten in de goudmarkt en de economie van Imaru Casanova, Portfolio Manager, met haar unieke visie op mijnbouw en de voordelen van goud voor uw portefeuille.

Goud reageert op de Fed, de sterkte van de dollar

Goud heeft in augustus wat van de winst van juli ingeleverd. De markten blijven zich richten op de koers van de Fed. Aanwijzingen dat het beleid van de Fed langer krapper zou kunnen blijven, met de mogelijkheid van nog een verhoging dit jaar, ondersteunden een sterkere dollar en hogere obligatieyields, waardoor de goudprijzen onder druk kwamen te staan. De U.S. Dollar Index (DXY)1 steeg in augustus met 1,7% en de yield op 10-jaars Amerikaanse staatsobligaties bereikte een

Imaru Casanova

piek van 4,34%, het hoogste niveau sinds 2007. Goud daalde tot onder $ 1.900 per ounce en bereikte op 18 augustus een dieptepunt van $ 1.889, met een aanhoudende uitstroom uit exchange traded funds voor fysiek goud gedurende de maand. Maar goud toonde opnieuw robuustheid en klom slechts een week later terug tot boven $ 1.900. Tegen het einde van de maand verminderden de gerapporteerde dalingen in het Amerikaanse consumentenvertrouwen en het aantal vacatures de impliciete kans op een verhoging dit jaar door de Fed. Met een daling van de yields op staatsobligaties en de dollar vond goud enige steun om op 31 augustus te sluiten op $ 1.940 per ounce en boekte het een verlies van $ 25 per ounce (-1,3%) voor de maand.

Er blijft een kloof voor mijnbouwbedrijven

De NYSE Arca Gold Miners Index (GDMNTR)2 en de MVIS Global Junior Gold Miners Index (MVGDXJTR)3 gingen in de loop van de maand respectievelijk met 6,1% en 3,7% omlaag. De kleinere goudbedrijven presteerden beter dan hun grotere collega’s; het waarderingsverschil tussen goudaandelen en fysiek goud werd echter groter. De goudprijs is dit jaar tot nu toe met 6,4% gestegen, maar de GDMNTR is slechts met 3,1% gestegen. We hebben benadrukt dat de aandelen worden verhandeld tegen een korting ten opzichte van goud, en dat ze worden verhandeld tegen historisch lage multiples. Uit een analyse van Paradigm Capital voor een universum van grote en middelgrote goudproducenten bleek dat op basis van de consensusverwachtingen mijnbouwbedrijven worden verhandeld tegen een EV/EBITDA van 2024* ratio die ongeveer 35% lager is dan hun historisch gemiddelde over 10 jaar.† Ter referentie: de S&P 500 Index4 handelt in 2023 tegen een EV/EBITDA-ratio die meer dan 10% boven het 10- jaars gemiddelde ligt, en zelfs nu de schattingen voor volgend jaar naar beneden komen, ligt de EV/EBITDA-consensusratio voor 2024 precies in lijn met het 10-jaars gemiddelde. Nu de goudprijzen bijna op hun hoogste peil staan, denken wij dat beleggers eens goed naar goudmijnaandelen moeten kijken en het potentieel van de sector voor toekomstige koersstijgingen in overweging moeten nemen, in vergelijking met andere sectoren.

Op pad in Australië

Onlangs hadden we de kans om door het continent Australië te reizen. Gezien de afstand die we moesten afleggen, zorgden we ervoor dat we het maximale uit de reis haalden door zoveel mogelijk operaties te bezoeken en zo veel mogelijk bedrijven te bezoeken. We hebben de managementteams van acht bedrijven ontmoet en hebben zes grote goudmijnexploitaties bezocht, waaronder dagbouw- en ondergrondse mijnen. We konden niet anders dan onder de indruk zijn van de omvang en schaal van sommige operaties (bijv. Boddington) en de rijkdom in kwaliteit van andere (bijv. Bellevue en Fosterville).

Over de hele linie zagen we een focus op de nieuwste technologie, mijnbouwtechnieken en efficiëntie, evenals een laserachtige focus op ecologische, sociale en ondernemingsbestuursgerelateerde onderwerpen (ESG). Naar onze mening blijft Australië een toonaangevende mijnbouwjurisdictie, zowel wat betreft potentieel als belegbaarheid (momenteel vertegenwoordigt Australië, op basis van bedrijfsreserves, ongeveer 15% van de totale blootstelling van de portefeuille). Belangrijke kwesties die we met managementteams hebben besproken, zijn onder meer: de focus op het koolstofvrij maken van energieverbruik, tekorten aan geschoolde arbeidskrachten en de rol van technologie in de mijnbouw om de kosten te verlagen, de efficiëntie te verbeteren en de mijnbouw veiliger te maken voor werknemers.

Australië was in 2022 de op één na grootste goudproducent ter wereld (samen met Rusland en slechts iets achter China) - het ontgint meer dan 10% van de jaarlijkse wereldvoorraad volgens de United States Geological Survey.‡ Op basis van reserves heeft het land naar verluidt meer dan 16% van het goud in de grond. Tijdens onze reis bezochten we mijnen die ongeveer 22% van de jaarlijkse goudproductie van Australië vertegenwoordigen. Meer exploratie-inspanningen, regionale consolidatie die leidt tot schaalvoordelen, voortdurende focus op optimalisatie en kostenbeheersing, samen met historisch hoge goudprijzen, zouden moeten bijdragen aan een levendige goudmijnindustrie in de nabije toekomst.

Hier zijn enkele van de belangrijkste punten van onze reis:

- Hoewel de grondstofprijzen nu lijken te dalen, blijven de tekorten aan geschoolde arbeidskrachten in Australië zowel de kosten als de volumes beïnvloeden, ondanks de ommekeer in de gevolgen van COVID vorig jaar.
• Hoge prijzen voor bulkmaterialen (ijzererts, steenkool, lithium) en door de overheid gefinancierde projecten hebben de concurrentie voor geschoolde arbeidskrachten sterk doen toenemen. Dit heeft geleid tot hogere lonen in de mijnbouwindustrie omdat bedrijven hun salarissen verhogen om talent te behouden of aan te trekken, ook voor kandidaten die net van de universiteit komen. Uit anekdotes hebben we vernomen dat een salaris van A$ 150.000 voor een junior ingenieur niet ongewoon is.
• Fly-In-Fly-Out operaties, voornamelijk in West-Australië (bijv. Bellevue en Gruyere), vergemakkelijken ‘huurling’- arbeidsgedrag. Mijnwerkers, monteurs en ingenieurs die in de buurt van Perth gevestigd zijn, kunnen bijvoorbeeld de hoogste compensatie nastreven zonder dat ze hoeven te verhuizen of hun gezin hoeven onder te brengen.
• Activiteiten die zich op rijafstand van grote bevolkingscentra bevinden (bijv. Boddington, Fosterville) profiteren zowel van lagere arbeidstarieven als van een lager verloop.
• Mijnbouwbedrijven proberen deze uitdaging aan te gaan door middel van agressieve werving/aanname, opleiding van pas afgestudeerden in aangrenzende vakgebieden (zoals civiele techniek) en door middel van automatisering en technologie.
• Australië is leider in de industrie op het gebied van technologie, waarbij de invoering van op afstand bestuurbare en geautomatiseerde voertuigen zal leiden tot voortdurende verbetering van de kosten, productie en veiligheid.
• In Fosterville en Cowal hadden we de gelegenheid om de controlekamer te bezoeken en te observeren hoe bovengrondse machinisten voertuigen bestuurden die ondergronds werkten. Deze technologie wordt ingezet wanneer de grondomstandigheden een veiligheidsrisico vormen voor de arbeiders en wordt gebruikt tijdens ploegwisselingen om de werkzaamheden vlot te laten verlopen en de volumes te maximaliseren.
• De meest opvallende toepassing van technologie die we zagen, was bij de Boddington-activiteiten van Newmont. Daar zagen we de grootste geautomatiseerde transportvloot in de goudindustrie. Boddington heeft momenteel 35 volledig geautomatiseerde Cat® 793 (400 ton) trucks in gebruik en verwacht de vloot uit te breiden naar 40 trucks. De volledige voordelen van Boddingtons geautomatiseerde vloot in vergelijking met een conventionele vloot moeten nog worden gekwantificeerd, maar we verwachten dat de voordelen aanzienlijk zullen zijn.
• Bij Gruyere, een 50/50 joint venture tussen Gold Fields en Gold Road, overweegt het management om de boorvloot te automatiseren om de efficiëntie te verhogen en de arbeidskosten te verlagen. De activiteiten werden onlangs belemmerd door een gebrek aan boorcapaciteit.
- In Fosterville en Boddington worden voertuigen altijd bewaakt en gevolgd, ook voertuigen die ondergronds rijden, iets wat we nog niet eerder hebben gezien. Dit zou het veiligheidsrendement duidelijk ten goede moeten komen, maar we verwachten ook een beter bedrijfsrendement en een langere levensduur van de apparatuur.
• In heel Australië zagen we een nadruk op ESG, en specifiek op het mandaat om de broeikasgasemissies te verminderen. Goudproducenten zijn agressief bezig met energie-efficiëntie en alternatieve energieopwekking (voornamelijk zonne- en windenergie) om de 2030-doelstellingen op korte termijn te halen met behulp van de momenteel beschikbare technologie.
• De Australische mijnbouwindustrie bevindt zich over het algemeen in een goede positie om te investeren in deze niet op aardolie werkende energiebronnen, omdat afgelegen activiteiten momenteel afhankelijk zijn van dieselelektriciteitsproductie in eigen beheer tegen hoge kosten. De bestaande dieselstroom (een verzonken kostenpost) heeft het voordeel dat het alternatieve, maar intermitterende zonne- en windenergie kan aanvullen.
• Beslissingen om te beleggen in energie profiteren van de over het algemeen lange levensduur van mijnbouwactiviteiten, de beschikbaarheid van goedkope grond, de dalende kosten van zonne-energie en de beschikbaarheid en toenemende omvang van batterijopslagcapaciteit.
• Tijdens onze recente reizen naar Australië en West-Afrika waren we getuige van de huidige of binnenkort te installeren zonneenergiecapaciteit - gestimuleerd door een combinatie van de volatiliteit van de dieselprijs en de dalende kosten van alternatieve energieprojecten, evenals de lage betrouwbaarheid en/of hoge kosten van netstroom.
• We bezochten een volledig operationeel zonnepark bij de joint venture Gruyere van Gold Fields. Het bedrijf lijkt zich te ontwikkelen tot een toonaangevende speler op dit gebied, met bestaande of geplande opwekking van zonne- en/of windenergie in haar Australische en Zuid-Afrikaanse activiteiten.
• Op de langere termijn blijft de volledige decarbonisatie een uitdaging, omdat er nog geen elektrificatieoplossingen bestaan voor grote vrachtwagens en langeafstandstransporten. Bovendien is de batterijopslagcapaciteit, zowel mobiel als stationair, onvoldoende om de vereiste bezettingsgraad te halen.

Belangrijke kennisgevingen

1 Ondernemingswaarde (EV) ten opzichte van EBITDA (Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation, and Amortization): een waarderingsmaatstaf die naast de aandelenprijs ook kijkt naar de schulden- en liquide middelenniveaus van een onderneming en die waarde relateert aan haar winstgevendheid.
2 Lauren McConnell, “Goud - Vergelijking van historische EV/EBITDA met 2023/2024 Consensus,” Paradigm Capital. 30 augustus 2023.
3 US Geological Survey, 2022, Samenvatting van minerale grondstoffen: Goud, https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2023/ mcs2023-gold.pdf (geraadpleegd september 2023).
1 De U.S. Dollar Index (DXY) meet de waarde van de Amerikaanse dollar ten opzichte van een mandje van valuta’s van Amerikaanse handelspartners.