Als conservatieve zuiveringszucht opeens ook de Bijbel treft

Deze column zal gaan over scholen in de Verenigde Staten die de Bijbel in de ban doen als zijnde een gewelddadig en vulgair boek. Maar ik wil beginnen met een tweet van een oud-predikant, die zich eind vorige week beklaagde over de manier waarop in de moderne literatuur over zijn geloof wordt geschreven.

‘Ik ben het zó zat’, schreef hij, ‘die uitbeelding van de calvinistische godsdienst als iets buitenissigs, iets pathologisch – Wolkers, ’t Hart; Treur, Siebelink, Waanzee. Is er nou niet literatuur over normale mensen met een normaal, onproblematisch christelijk, gereformeerd geloof?’ Er volgde een hele reeks reacties, waarvan deze mij het meest opviel: ‘De Bijbel zou er langs die lijnen als volgt uitzien. Adam en Eva vonden elkaar erg lief. En ze leefden nog lang en gelukkig. Amen.’

Dat kwam dicht bij de gedachte die een inwoner van Utah moet hebben gehad toen hij bij zijn schooldistrict een klacht indiende tegen de aanwezigheid van de Bijbel in de schoolbibliotheek – volgens hem een hoogst problematisch, ja aanstootgevend boek. Hij kreeg gedeeltelijk zijn zin: de Bijbel werd verwijderd uit de lagere klassen, voor leerlingen van de highschool bleef hij beschikbaar.

Incest, bestialiteit, genitale verminking en kindermoord

De klager had zich beroepen op wet-HB374, vorig jaar in Utah van kracht gegaan na een lobby van de conservatieve ouderorganisatie Utah Parents United, die het recht opeiste om ‘pornografie’ te laten verwijderen uit schoolbibliotheken. Ze zullen niet hebben ingecalculeerd dat hun zuiveringszucht ook de Bijbel zou treffen – het ging hier om een koekje van eigen deeg, ze werden gedold. Intussen logen de bezwaren die tegen de Heilige Schrift werden ingebracht er niet om. Volgens de klacht gaat het in de Bijbel onder meer om incest, bestialiteit, prostitutie, verkrachting, genitale verminking en kindermoord.

Mij schoten direct de nodige voorbeelden te binnen, want ik werd in mijn jeugd onafgebroken blootgesteld aan dit gevaarlijke boek. Neem het verhaal over Onan, die met zijn schoonzus Tamar moest trouwen nadat zijn broer was overleden – die broer was slecht, de Heer had hem laten sterven. Maar Onan verspilde bij Tamar zijn zaad op de grond, omdat eventuele nakomelingen niet als zijn eigen kinderen zouden gelden. Dat was slecht in de ogen van de Heer en de Heer liet ook hem sterven. Vervolgens verkleedde Tamer zich als hoer – ik citeer de nieuwe bijbelvertaling – en verleidde ze haar schoonvader.

Uitgeroeide Kanaänieten

Dat lazen wij aan tafel, twee of drie keer per dag ging de Bijbel open, vaak van begin tot eind, inclusief de gewaagde passages. Zoals over de profeet Elisa, die door een groep jongens werd uitgescholden voor kaalkop, waarna hij ze vervloekte in de naam van de Heer en er twee beren uit het bos kwamen om de 42 jongens te verscheuren. Of over Jefta, die zijn eigen dochter moest offeren, of de Kanaänieten die moesten worden uitgeroeid, zij en hun vrouwen en kinderen en vee.

Ruige toestanden, maar ik kan me niet herinneren dat ik er als kind van schrok. Wel leverde het een donker godsbeeld op, dat had beter gekund. Niet alle enge verhalen zijn niet geschikt voor alle kinderen. Maar eenmaal ermee grootgebracht, zou ik ze niet willen missen, al hebben ze me geen normaal, onproblematisch christelijk, gereformeerd geloof opgeleverd.