Honderden arrestaties bij klimaatdemonstratie op A12 Den Haag

De actievoerders van actiegroep Extinction Rebellion protesteerden tegen de ‘miljarden euro’s’ die Nederland volgens hen uitgeeft aan subsidies voor producenten van fossiele brandstoffen. Het was hen van tevoren door de politie en burgemeester Jan van Zanen verboden op de Utrechtsebaan, het deel van de A12 in Den Haag, te protesteren.

Even over twaalven bezetten actievoerders van Extinction Rebellion (XR) een deel van de A12 in Den Haag. Rondom de snelweg hield een grote groep demonstranten, volgens XR zo'n duizend mensen, een ‘solidariteitsdemonstratie’.

Een deel van de actievoerders klonk zichzelf vast aan de weg. Ook Amsterdammer Lucas Winnips zat op de snelweg. Hij is een van de mensen die enkele dagen eerder werd aangehouden vanwege het voorbereiden van de actie en kreeg toen een gebiedsverbod voor de A12. Desondanks was hij aanwezig. “Ik zit nu in de snelwegbak,” zei hij aan het begin van de actie. “De sfeer is goed, rustig en vreedzaam en opgetogen. We hebben het toch maar gedaan.”

Overwogen om, net als veel demonstranten naast de snelweg met de solidariteitsactie mee te doen, had hij niet. “We moeten ons geluid laten horen op de plek waar het telt. In het kader van het gebiedsverbod mag ik hier niet staan. Maar we zitten in de klimaatcrisis met verschrikkelijke gevolgen voor Nederland. Dat is onacceptabel en onrechtvaardig.”

Vreedzaam

“Dit is de plek die we willen, Ik verwacht dat wij het vreedzaam houden van onze kant uit. De sfeer blijft goed. Mensen gaan nu zitten. Ik blijf ook zitten. Ik vind dat dat ook moet. Ik heb alle recht om mijn mening te laten horen op een plek die ertoe doet.”

Rond 13.00 uur begon de politie met het een voor een wegvoeren van demonstranten. “De vorige keer begonnen ze ook snel,” aldus een actievoerder die niet met naam in de krant wil. “Vandaar dat we ons nu beter hebben voorbereid. We willen onze tijd pakken om ons punt duidelijk te maken. Dat is wat ons drijft.”

Dat er meer demonstranten langs de weg stonden dan op de A12 zelf, deerde hem niet. “Ik voel me gesteund door de mensen boven. Er wordt gejuicht, er zijn spandoeken. Voorgaande keren was het een stuk stiller.”

Om half drie werd ook zijn groepje vastgeketende demonstranten losgezaagd door de politie. Om hen te beschermen tegen vonken van slijptollen kregen ze dekens over hun hoofd. Omstanders werden weggehouden. Even na vieren waren alle demonstraten van de weg gehaald en met bussen naar het politiebureau en een gymzaal vervoerd. Alleen twee actievoerders in lantarenpalen bleven achter. Om vijf uur werd de A12 weer vrijgegeven voor het verkeer.

Volgens politie Haaglanden gaf ‘een groot deel’ van de actievoerders voorafgaand aan de arrestaties gehoor aan de vordering de snelweg te verlaten. Mensen die zich niet hielden aan de vordering werden aangehouden voor overtreding van de wet Openbare Manifestaties (WOM). In totaal werd daarom ‘een paar honderd’ klimaatactivisten aangehouden. ‘ De aanhoudingen verliepen zowel de kant van de actievoerders als de politie rustig en vreedzaam.’

Daarnaast werden 12 actievoerders opgepakt omdat zij ‘voorbereidingshandelingen’ verrichtten om de snelweg te blokkeren, zoals het uitgooien van touwen om af te dalen in de tunnelbak. Nog voor de actie in Den Haag goed en wel was begonnen werden actievoerders die op weg waren naar de demonstratie staande gehouden. Een bus met acht inzittenden werd in de buurt van het Malieveld in Den Haag door de politie tegengehouden.

“Iedereen moest zich identificeren en de inhoud van de aanhangwagen werd geïnspecteerd,” zei een inzittende. “Daarin zat demonstratiemateriaal.” Op basis daarvan werd de bestuurder van de bus volgens de actievoerder aangehouden, de rest werd staande gehouden.

De politie laat weten dat één actievoerder is aangehouden omdat hij de gedragsaanwijzing die de officier van justitie hem had opgelegd, negeerde. Het gaat daarbij om Winnips. De zes anderen die vorige week zo'n gebiedsverbod kregen, hebben daar dus gehoor aan gegeven.

Recht op protest

De arrestaties en demonstratieverboden vooraf waren voor 46 maatschappelijke organisaties reden zich bij de demonstratie aan te sluiten. Daaronder directeur Andy Palmen van Greenpeace. “Wij hebben ons uitgesproken voor het recht op protest.” De groep is neit op de snelweg zelf geweest en bleef op een viaduct boven de A12.

“Ik sta helemaal achter de doelen van Extinction Rebellion,” aldus Palmen. “Het is te gek voor woorden dat we fossiele brandstoffen nog altijd met 17,5 miljard euro subsidie steunen. Maar als directeuren staan we hier nu voor het recht op vreedzame demonstratie. Er zijn deze week mensen van hun bed gelicht, klemgereden op hun fiets. Het zijn niet machthebbers die bepalen hoe je demonstreert, dat doet de rechter.”

Palmen maakt zich ook zorgen over de acties die Greenpeace organiseert, zoals onlangs op Schiphol. “Twee jaar geleden zijn we al eens door een burgemeester weggestuurd van een actie op Schiphol. De rechter heeft ons toen gelijk gegeven. Nu gebeurt dit weer.”

Hellend vlak

“Niet alleen onze acties komen hierdoor in gevaar, dat geldt voor ons allemaal. Dit is een hellend vlak. Ik ben ook voor het demonstratierecht van protesterende boeren, terwijl hun doelen heel anders zijn dan de onze. Iedereen moet gelijk behandeld worden. Maar het lijkt erop dat boerenacties meer met rust worden gelaten dan klimaatacties.”

De aanhouding van de actievoerders had Anouk Gielen, in het dagelijks leven ook fractievoorzitter van GroenLinks in de Provinciale Staten van Noord-Holland, over de streep getrokken zaterdag toch naar Den Haag te komen.

“Dit is mijn eerste XR-demonstratie, maar ik heb vaker actie gevoerd. Ik vind het schandalig wat er is gebeurd met de activisten. Dat was voor mij ook echt de reden om vandaag te komen. Dit is een vreedzame manier van demonstreren. Mensen die de weg blokkeren voor het klimaat worden anders behandeld dan boeren op trekkers.”

Luister naar onze wekelijkse podcast Amsterdam wereldstad: