Opvallende glazen kap Mandelabrug ontmanteld, station Zoetermeer blijft gesloten
De gemeente Zoetermeer weet al minstens een jaar dat er scheuren zitten in de iconische Nelson Mandelabrug. De brug is vrijdagavond per direct gesloten. Achterstallig onderhoud is vaker een probleem.
De opvallende glazen kap met lichtblauwe bogen van de Nelson Mandelabrug in Zoetermeer wordt per direct ontmanteld. Dat is besloten nadat de fiets- en voetgangersbrug over de A12 vrijdag plotsklaps werd gesloten. Sindsdien stopten er geen treinen meer op station Zoetermeer, omdat de perrons alleen via de brug zijn te bereiken. Ook een tram- en bushalte zijn nu onbereikbaar.
Er zitten scheuren in de constructie van de brug, bleek uit twee rapporten van onderzoeksbureaus. De brug is volgens experts niet veilig, maar het is onduidelijk hoe onveilig die is.
Rijkswaterstaat werd ingevlogen voor een spoedadvies. De dienst kwam met gedeeltelijk goed nieuws: de situatie is ‘stabiel en beheersbaar genoeg’. Verkeer op de A12 kan dus blijven rijden, en als de glazen boog van de brug af is, kan die weer open voor voetgangers en fietsers. De komende dagen wordt besloten wat er gebeurt met de brug.
Al langer waren er zorgen over de brug, die in 1992 opende rond de Floriade in Zoetermeer. In december 2021 meldde de gemeente scheuren in de constructie, die aan het licht kwamen na inspecties. Daarnaast was sprake van achterstallig onderhoud, wat de scheurvorming mogelijk heeft versneld. Noodmaatregelen waren niet nodig, zei de verantwoordelijk wethouder in februari. In april startte de gemeente wel een monitoringsprogramma op.
Vaker problemen met bruggen
Het is niet voor het eerst dat een brug zo plotseling sluit vanwege ontdekte scheuren. Al langer zijn er zorgen over de staat van de Nederlandse bruggen en viaducten. Kamerlid Jaco Geurts (CDA) schreef vorig jaar in Trouw dat het onderhoud volgens hem ernstig is verwaarloosd. Hij verwees daarbij onder meer naar een onderzoek van EenVandaag uit 2018. Uit bestudering van ruim tweehonderd inspectierapporten van Rijkswaterstaat bleek dat de helft van de bruggen en viaducten in Noord-Holland in slechte of matige staat is. Deskundigen stelden destijds dat dit exemplarisch is voor de staat van bruggen in andere delen van het land. Rijkswaterstaat liet weten dat de veiligheid niet in het geding was.
Monitoring is belangrijk
Aandacht voor het onderhoud van bruggen nam toe na het ingrijpen bij de Merwedebrug (A27) in 2016. Inspecties toonden haarscheurtjes aan, waarna Rijkswaterstaat de brug afsloot voor vrachtverkeer. Veel bruggen zijn aangelegd in de periode kort na de Tweede Wereldoorlog. “Bruggen zijn vaak gebouwd voor een periode van vijftig jaar”, zegt Raphaël Steenbergen, TNO-expert constructieve veiligheid. Hij benadrukt dat hij geen uitspraken kan doen over de Mandelabrug omdat hij het dossier niet kent.
“Hoewel er geen reden is tot grote zorg, is de monitoring erg belangrijk. Het is een enorme opgave om alle bruggen te herbeoordelen.” Steenbergen krijgt bijna dagelijks dossiers op zijn bureau van bruggen waarmee iets moet gebeuren. “De monitoringstechnieken verbeteren, en we kijken telkens of het nodig is om in te grijpen.”
Mandelabrug geopend rond Floriade in 1992
De Nelson Mandelabrug werd ontworpen door architect Johan Bak van NS-ingenieursbureau Articon. De brug opende in 1992, mede naar aanleiding van de Floriade die dat jaar werd gehouden in Zoetermeer. In 2012 werd de brug verkozen tot een van de lelijkste plekken van Nederland.
Het bouwwerk voert over de A12 en de spoorlijn Den Haag-Gouda, en verwijst naar Mandela als ‘bruggenbouwer’ tussen zwart en wit. De brug heeft een lengte van 180 meter en verbindt het Plein van de Verenigde Naties in de wijk Rokkeveen met de Boerhaavelaan in de wijk Driemanspolder.
Lees ook:
Het onderhoud aan bruggen is veel te lang verwaarloosd: ook in Nederland staan ze op instorten
Toen de Morandibrug in Genua instortte, vielen er 43 doden. Zoiets kan hier ook gebeuren, waarschuwt Jaco Geurts, Tweede Kamerlid voor het CDA en woordvoerder infrastructuur. Onderhoud en herstel van onze infrastructuur is veel te lang verwaarloosd.