Live | Rusland vervangt bevelhebber voor leger in Oekraïne
Het Oekraïense leger rukt na een groot offensief drie weken geleden nog altijd op. Ondertussen heeft Rusland een nieuwe legerbevelhebber aangesteld. Lees hier het laatste nieuws over de oorlog in Oekraïne.
Live
Dit liveblog is gesloten. Hier vindt u het recentste liveblog over de oorlog in Oekraïne.
Rusland vervangt bevelhebber voor leger in Oekraïne
Rusland heeft een nieuwe bevelhebber aangewezen voor zijn leger in Oekraïne, op een moment waarop de troepen nederlagen lijden. Het gaat om de ervaren generaal Sergej Soerovikin.
Hij leidde volgens staatspersbureau TASS eerder de lucht- en ruimtevaarttroepen, een oostelijk militair district en troepen in Syrië. Ook nam Soerovikin, die sinds de jaren tachtig bij het leger zit, deel aan missies in Afghanistan, Tadzjikistan en Tsjetsjenië. Zijn militaire leiderschap heeft hem de titel Held van de Russische Federatie opgeleverd.
De naam van Soerovikins voorganger is nooit officieel bekendgemaakt, hoewel sommige Russische media zeggen dat het om Aleksandr Dvornikov gaat. Ook hij was een generaal tijdens de Tweede Tsjetsjeense Oorlog en een commandant in Syrië.
Het besluit om een nieuwe bevelhebber aan te wijzen komt nu het leger wordt bekritiseerd vanwege de tegenslagen in Oekraïne. Het Oekraïense leger is bezig met een opmars in verschillende regio's die deels bezet zijn door Rusland. Om het Russische leger te versterken worden honderdduizenden reservisten gemobiliseerd.
Sergej Soerovikin en Vladimir Poetin in 2017. Beeld AP Wegverkeer beperkt hervat op beschadigde Krimbrug
Het wegverkeer op de beschadigde Krimbrug is hervat, maar met beperkingen. De verbinding tussen Rusland en het door Rusland bezette Oekraïense schiereiland Krim stortte deels in na een explosie.
De verbinding bestaat eigenlijk uit twee aparte kilometers lange bruggen, een vierbaanse voor het wegverkeer en een voor treinen. Bij die voor het wegverkeer kwamen door de enorme ontploffing meerdere wegdelen in zee terecht. Op de treinbrug brandde een deel van een trein uit.
Alle voertuigen die over de brug willen, worden volledig geïnspecteerd, aldus de autoriteiten. Vooralsnog zijn alleen personenauto's en bussen toegestaan. De Russen vermoeden dat de krachtige ontploffing is veroorzaakt door een vrachtauto vol explosieven die over de brug reed.
Alle voertuigen die over de brug willen, worden volledig geïnspecteerd.Beeld AFP Moskou: brand op Krimbrug veroorzaakt door bom in vrachtwagen
De grote brand op de Krimbrug tussen het door Rusland geannexeerde schiereiland de Krim en het Russische vasteland zaterdagochtend is veroorzaakt door een bom die in een vrachtwagen ontplofte, zegt Moskou. Volgens Rusland vlogen hierdoor zeven benzinetanks in een treinstel op de naastgelegen spoorweg in brand.
Een deel van de enige verbindingsweg per land tussen Rusland en de Krim werd verwoest. Volgens het Russische nationale comité voor terrorismebestrijding zijn twee delen van het wegdek aan één kant ingestort, maar de boog die de brug overspant zou niet beschadigd zijn. Ook zou de rijbaan in tegengestelde richting nog intact zijn.
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft afkeurend gereageerd op de uitspraken van de adviseur. "De reactie op de vernietiging van civiele infrastructuur laat de terroristische aard van Kiev zien," zei een woordvoerder van het ministerie.
Kerncentrale Zaporizja weer losgekoppeld van stroomnet
De door Rusland bezette kerncentrale in de Oekraïense regio Zaporizja is zaterdagochtend vroeg als gevolg van nieuwe beschietingen losgekoppeld van de stroomvoorziening, meldt de Oekraïense energiemaatschappij Energoatom. Oekraïne beschuldigt Rusland ervan achter de beschietingen te zitten.
Volgens Energoatom krijgt de centrale nu stroom via vervangende dieselgeneratoren. 'De dieselgeneratoren zijn automatisch opgestart. De beschikbare reservevoorraad aan diesel is onder de huidige omstandigheden genoeg voor de komende dagen,' meldt het bedrijf op Telegram.
Door aanhoudende beschietingen ontstond vorige maand ook al schade aan hoogspanningskabels en aan meerdere gebouwen bij de kerncentrale, met als gevolg dat de centrale meermaals losgekoppeld is geweest van het stroomnet. Oekraïne en Rusland wijzen elkaar aan als verantwoordelijke.
Grote brand uitgebroken na explosie op belangrijke Krimbrug
Op de strategisch belangrijke Krimbrug die het door Rusland geannexeerde schiereiland met het Russische vasteland verbindt, is zaterdagochtend een grote brand uitgebroken. Russische staatspersbureaus melden dat zeven benzinetanks in brand staan. Volgens de eerste berichten zijn er geen doden of gewonden.
De explosie vond iets na 06.00 uur (lokale tijd) plaats. Op beelden op sociale media is te zien dat een deel van de rijbaan naast de spoorbrug is weggeslagen.
Volgens het Kremlin is de Russische president Vladimir Poetin ingelicht over de brand. Hij heeft een commissie de opdracht gegeven om de oorzaak te onderzoeken. Ook wordt onderzocht of het mogelijk is om tijdelijk een veerdienst in te stellen.
Sinds de Russische invasie in Oekraïne eind februari heeft Kiev meerdere keren gedreigd de brug te beschieten. Onlangs zijn in de regio Kertsj, die direct aan de brug grenst, meerdere incidenten met ontploffende drones geweest.
Beeld REUTERS Gouverneur: massagraf gevonden in op Russen heroverde stad Lyman
In de zaterdag op de Russen heroverde plaats Lyman in het oosten van Oekraïne is volgens de lokale autoriteiten een massagraf gevonden. Volgens gouverneur Pavlo Kirilenko is onduidelijk hoeveel lichamen zich in het graf bevinden. Het Oekraïense persbureau Ukrinform meldt op basis van een politiefunctionaris dat het om 180 doden zou gaan.
Het Russische leger meldde afgelopen weekend de strategisch belangrijke plaats Lyman te hebben opgegeven. De bevrijding van de stad in de regio Donetsk is door de Oekraïense president Volodimir Zelenski binnengehaald als een grote overwinning. Ook elders in het oosten van Oekraïne zegt de regering terreinwinst te hebben geboekt op de Russen.
Vorige maand meldde Oekraïne een massagraf te hebben aangetroffen in de stad Izjoem. Dit voorjaar werden in Boetsja, een voorstad van Kiev, honderden lichamen gevonden nadat de Russen zich hadden teruggetrokken. Die vondst leidde tot grote internationale verontwaardiging.
Organisatie wint Nobelprijs en verliest onroerend goed Moskou
Een van de mensenrechtenorganisaties die vrijdag de Nobelprijs voor de Vrede heeft gekregen, de Russische organisatie Memorial, is enkele uren later haar onroerend goed in Moskou kwijtgeraakt. Een rechter bepaalde dat de kantoren van de eerder al ontbonden Memorial nu openbaar bezit zijn, dus staatseigendom worden.
De kantoren zijn na de ontbinding van Memorial blijven bestaan met de administratie van de beweging en soms voor tentoonstellingen. Bewegingen die zich tegen de regeringen in Rusland en Belarus keren, kregen de Nobelprijs. Naast Memorial waren dat een gevangen zittende activist uit Belarus, Ales Bialiatski, en de Oekraïense mensenrechtenorganisatie Center for Civil Liberties.
Nieuw team VN-atoomwaakhond IAEA in omstreden centrale Zaporizja
Vier veiligheidsdeskundigen van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) zijn in de Oekraïense kerncentrale van Zaporizja aangekomen. Ze hopen dat ze straks een rol kunnen spelen bij het instellen van een veiligheidszone rond de grootste kerncentrale van Europa, meldde het IAEA.
Ze vervangen twee functionarissen die er sinds 1 september verblijven. Aan het begin van de Oekraïens-Russische oorlog viel de centrale op de zuidelijke oever van de brede rivier Dnjepr snel in handen van Russische troepen. Het personeel en de centrale bleven echter onder de Russische bezetting gewoon functioneren en energie aan Oekraïne leveren. De centrale is naar schatting goed voor een vijfde van de stroomvoorziening van het land.
Oekraïne beschuldigt het Kremlin er regelmatig van de centrale zelf onder vuur te nemen en Rusland stelt dat Oekraïners vooral vanaf de noordelijke oever van de rivier op de centrale schieten. Oekraïne zou oefenen met een spectaculaire inname van de centrale met behulp van commando's, aldus Russische media.
De IAEA hoopt dat de centrale een zone wordt waar de strijdende partijen zich afzijdig houden. Maar de spanning is er deze week opnieuw opgelopen omdat de Russische regering zegt dat de centrale met de annexatie van de gelijknamige provincie nu in Rusland staat en onder de Russische kernenergieautoriteiten moet vallen. Kiev bestrijdt dat fel.
IAEA-chef Rafael Grossi heeft in Kiev gesprekken gevoerd over de kerncentrale van Zaporizja en het creëren van een veilige zone. Hij wordt begin volgende week in Moskou verwacht om over hetzelfde onderwerp te spreken.
Beeld AFP Rutte maant tot rust bewaren over Poetins nucleaire dreiging
Als de Russische president Vladimir Poetin ‘het zou wagen om maar iets uit te halen met een nucleair wapen’, dan zullen de gevolgen volgens premier Mark Rutte ‘catastrofaal’ zijn. “Daar zijn wij het volledig over eens en dat weet hij ook,” zei hij na afloop van een EU-top in Praag. “We moeten in de eerste plaats de rust bewaren.”
“We hebben het vaker uit Rusland gehoord,” zei Rutte. “Het is heel belangrijk dat we ons niet laten intimideren. En onze steun aan Oekraïne vermindert niet.”
De voormalige Duitse bondskanselier Angela Merkel, die sinds haar vertrek eind vorig jaar niet veel van zich heeft laten horen, waarschuwde donderdagavond ook voor de Russische dreiging. Volgens haar moeten ‘alle woorden momenteel serieus worden genomen’ en kunnen ze niet direct als bluf worden weggezet.
Olaf Scholz, Mark Rutte en Emmanuel Macron na de top in Praag.Beeld ANP / EPA VS zien geen voorbereidingen Rusland voor kernwapengebruik
Het Witte Huis heeft beklemtoond dat er geen aanwijzingen zijn dat Rusland voorbereidingen treft voor de inzet van kernwapens. Er is volgens het Witte Huis ook geen nieuwe informatie binnengekomen die heeft geleid tot recente uitspraken van president Joe Biden over de dreiging van een oorlog met kernwapens.
Biden zei dat de nucleaire dreiging ‘terug is op het niveau van de Koude Oorlog’, tijdens een evenement in New York. “Sinds Kennedy en de Cubaanse rakettencrisis zijn we niet meer geconfronteerd met een naderend armageddon,” stelde Biden.
Het Kremlin heeft altijd benadrukt dat Rusland ook in een oorlog praktisch geen nucleaire wapens kan gebruiken en die enkel heeft om een aanval van buitenaf met kernwapens af te schrikken. Biden suggereerde net als tal van media in de VS, dat zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin op het punt staat kernwapens te gebruiken omdat hij wat terrein aan het front in Oekraïne heeft moeten prijsgeven door een offensief van door het Westen bewapende en getrainde Oekraïners.
Beeld AP Dodental Zaporizja na Russische aanval loopt op
Het aantal doden na een Russische aanval op de Oekraïense stad Zaporizja loopt gestaag op. Er zijn inmiddels twaalf slachtoffers geteld, citeren Oekraïense media de politie een dag na de beschietingen.
De Russen raakten de hoofdstad van de gelijknamige regio negen keer met raketten en zouden daarbij hebben gebruikgemaakt van Iraanse drones. Onder meer twee wooncomplexen werden getroffen.
Rusland vervangt commandant van troepen in oosten Oekraïne
Rusland heeft de commandant van Russische troepen in onder meer het oosten van Oekraïne de laan uit gestuurd. Het ontslag van kolonel-generaal Alexander Tsjaiko is de meest recente herschikking in de Russische legertop na een reeks militaire tegenslagen.
Volgens de Russische nieuwssite RBC is luitenant-generaal Roestam Moeradov benoemd tot opvolger om het zogenoemde oostelijke militaire district te leiden. Dat omvat troepen die in het Verre Oosten van Rusland zijn gestationeerd, maar waarvan veel militairen nu in Oekraïne worden ingezet. De Europese Unie legde Moeradov in februari sancties op. Hij was militair al actief in de Oekraïense Donbas-regio.
Onlangs meldde RBC al dat de commandant van het westelijke militaire district was vervangen, kort na dramatische Russische verliezen in het noordoosten van Oekraïne en de Oekraïense herovering van de strategisch belangrijke plaats Lyman, in de regio Donetsk.
Roestam Moeradov. Beeld youtube VN-mensenrechtenraad gaat situatie Rusland volgen
De Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties heeft vrijdag besloten de situatie in Rusland te gaan monitoren. Niet eerder is een resolutie aangenomen die zich richt op mensenrechtenschendingen in Rusland.
Van de 47 lidstaten stemden er zeventien voor het aanstellen van een zogeheten speciale rapporteur, die informatie zal verzamelen, onderzoeken en beoordelen. Het gaat om onder meer Nederland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. De concepttekst werd gepresenteerd door alle landen van de Europese Unie, met uitzondering van Hongarije.
Meer landen, 24 in totaal, brachten geen stem uit en zes keerden zich tegen de resolutie. China was een van de tegenstanders. Rusland kon zelf niet stemmen. Het land werd eerder dit jaar als lid geschorst.
Man in Nederland opgepakt voor leveren microchips aan Rusland
De Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst (FIOD) heeft eind vorige maand een 55-jarige man uit het oosten van het land opgepakt op verdenking van het leveren van onder andere microchips aan bedrijven/entiteiten in Rusland, zo is vrijdag gemeld. Dit is in strijd met de handelsbeperkingen die zijn opgelegd en dus strafbaar. Microchips kunnen worden gebruikt voor de productie van wapens, aldus de FIOD.
Er is beslag gelegd op privé- en zakelijke bankrekeningen van de verdachte, op administratie en een 'handelsvoorraad (elektronische) goederen.'
"Bekend is dat de Russische wapenindustrie momenteel kampt met een ernstig tekort aan deze microchips. De verdachte heeft vermoedelijk bewust gedaan alsof deze goederen een andere bestemming hadden dan de feitelijke eindbestemming Rusland, om zo de opgelegde sancties te omzeilen," zegt de FIOD. Om de leveringen te stoppen en om onderzoek te doen naar het mogelijk strafbare handelen van de man is ingegrepen.
Het onderzoek staat onder leiding van het Functioneel Parket.
Twitter bericht wordt geladen...
De Russische grens is hier binnen handbereik voor het Oekraïense leger
Drie weken nadat het Oekraïense leger tijdens een groot offensief een strook van 50 kilometer breed veroverde, met Koepjansk als uiterste positie, rukt het nog altijd op. Misschien wel tot aan de Russische grens in het oosten. Lees hier verder.
Nieuwe IAEA-delegatie reist af naar kerncentrale Zaporizja
Vier experts van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) reizen vrijdag naar de door Rusland bezette kerncentrale in de Oekraïense regio Zaporizja. Zij vervangen de twee collega's die daar al zijn, meldt het Russische persbureau Interfax.
Het is de tweede keer dat een delegatie van de VN-atoomwaakhond naar de kerncentrale in Enerhodar reist sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne. Het eerste team arriveerde begin september, onder leiding van directeur-generaal Rafael Grossi. Twee deskundigen bleven toen op permanente basis achter.
In het rapport dat de VN-organisatie na het eerste bezoek publiceerde, werd opgeroepen tot de onmiddellijke instelling van een veiligheidszone rond de centrale. In de omgeving vinden herhaaldelijk beschietingen plaats, met schade aan onder meer stroomkabels van de centrale tot gevolg. Rusland en Oekraïne geven daar elkaar de schuld van.
De door Rusland bezette kerncentrale in de Oekraïense regio Zaporizja.Beeld AFP Oekraïne tegen Russen: weiger te vechten, wij beschermen je
Oekraïne belooft in te staan voor het 'leven en de veiligheid' van Russische militairen die meteen weigeren te vechten en zich overgeven. Dat zegt de Oekraïense minister van Defensie in een Russischtalige video tegen militairen uit de invasiemacht. "Jullie kunnen Rusland nog steeds redden van een tragedie en het Russische leger van een vernedering."
Minister van Defensie Reznikov houdt de Russische militairen voor dat ze zijn 'misleid en verraden' door hun eigen regering. Die zou geen eerlijk beeld geven van het conflict. "Het is makkelijker voor ze om te zeggen dat je heldhaftig bent gesneuveld in de strijd tegen de hordes van de Navo. Het is waar dat Navo-landen ons wapens geven, maar het zijn Oekraïense militairen die de wapens gebruiken om jullie te verslaan."
In Rusland ontstond de afgelopen weken grote onrust over de mobilisatie van burgers om mee te vechten in Oekraïne. De oorlog verloopt daar zeer moeizaam voor het Kremlin, dat het leger wil versterken met honderdduizenden dienstplichtigen. Veel Russische mannen voelen er niets voor om te gaan vechten in het bloedige conflict tegen de Oekraïners en zijn naar het buitenland gevlucht.
Het is onduidelijk hoeveel Russen hun land hebben verlaten om de mobilisatie te ontlopen. Het Kremlin zag zich deze week genoodzaakt om berichten in Russische media tegen te spreken dat het mogelijk gaat om 700.000 personen. "Ik heb geen exacte aantallen, maar die zouden hier natuurlijk niet bij in de buurt komen," verzekerde een regeringswoordvoerder. "Ik denk niet dat dit soort cijfers serieus genomen moeten worden."
Minister van Defensie Reznikov houdt de Russische militairen voor dat ze zijn 'misleid en verraden' door hun eigen regering.Beeld ANP / EPA Leiders Noord-Korea en Belarus feliciteren Poetin met verjaardag
De leiders van Noord-Korea en Belarus hebben de Russische president Vladimir Poetin gefeliciteerd met zijn zeventigste verjaardag. De bondgenoten prijzen het leiderschap van Poetin en wensen nog vele jaren met hem te mogen samenwerken.
De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un looft Poetin omdat hij 'de waardigheid en belangen van Rusland verdedigt tegen de dreigingen van de Verenigde Staten'. De Belarussische president Aleksandr Loekasjenko noemt Poetin een ware leider die 'moeilijke beslissingen' moet nemen om de waardes en tradities van het Russische volk te beschermen.
Beide landen werken steeds inniger samen met Rusland, zeker sinds Rusland door de invasie in Oekraïne meer geïsoleerd is komen te staan op het wereldtoneel. Rusland heeft afgelopen woensdag nog de rakettesten van Noord-Korea verdedigd tijdens een bijeenkomst van de VN-veiligheidsraad.
Het Kremlin liet weten dat Poetin gewoon door zal werken op zijn verjaardag, maar dat er ook een 'informele bijeenkomst' op de agenda staat. Daarvoor zouden de leiders van voormalige Sovjetlanden zijn uitgenodigd, maar de precieze gastenlijst is onbekend.
De Belarussische president Aleksandr Loekasjenko met Vladimir Poetin.Beeld AP Twee Russen vluchten per boot naar Alaska
Twee Russen zijn vanuit het verre oosten van Rusland per boot de Beringstraat overgestoken en hebben zo Alaska bereikt. Op het afgelegen eiland St. Lawrence zijn de twee gearresteerd, waarna zij volgens de Amerikaanse autoriteiten asiel hebben aangevraagd om zo onder de Russische militaire mobilisatie uit te komen.
De twee voeren volgens The Guardian met een klein bootje over de Beringzee, het noordelijk deel van de Stille Oceaan tussen Alaska en Rusland. Zij zouden vanuit het Russische Egvekinot enkele honderden kilometers hebben afgelegd langs de kust van het Siberische Tsjoektsjenschiereiland waarna zij aankwamen in Alaska. Het eiland St. Lawrence, met zo'n zeshonderd inwoners, ligt op slechts enkele tientallen kilometers afstand van de Russische kust.
Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Binnenlandse Veiligheid laat weten dat de twee Russen zijn gearresteerd en dat hun visumaanvraag momenteel wordt beoordeeld. De Republikeinse senator Dan Sullivan zegt dat 'de aankomst van het tweetal laat zien dat Russen niet in Poetins oorlog tegen Oekraïne willen vechten'.
Volgens Sullivan is het nog niet duidelijk of de twee in de Verenigde Staten mogen blijven. Hij vraagt de Amerikaanse douane samen met de kustwacht 'een plan klaar te hebben' voor het geval meer Russen via de Beringstraat naar Alaska proberen te vluchten.
Een woordvoerder van de Russische ambassade in Washington liet aan persbureau Tass weten van het incident op de hoogte te zijn. Binnenkort voert de diplomatieke post een telefoongesprek met de twee.
De afgelopen decennia werd de gevaarlijke zeestraat nauwelijks meer overgestoken. In het verleden was dat nog wel het geval, omdat veel inwoners van de plaats Gambell op St. Lawrence etnisch meer verwant zijn aan Siberische kustgemeenschappen dan aan andere inwoners van Alaska. In 1948 verbood de toenmalige FBI-directeur de oversteek, ook wel bekend als het 'IJsgordijn', uit angst voor Sovjet-spionnen. Na de Koude Oorlog mochten burgers weer van Rusland naar Alaska reizen, maar de Russische autoriteiten maakten daar een einde aan toen een vader en zoon onderweg verdronken.
Biden: nucleaire dreiging terug op niveau van Koude Oorlog
De Amerikaanse president Joe Biden vindt dat de nucleaire dreiging 'terug is op het niveau van de Koude Oorlog. Tijdens een fondsenwerving in New York zei Biden donderdag dat de wereld een kernramp riskeert die het leven op aarde kan beëindigen.
"Sinds Kennedy en de Cubaanse rakettencrisis zijn we niet meer geconfronteerd met een naderend armageddon," stelt Biden. De Amerikaanse president waarschuwt dat de Russische president Vladimir Poetin 'geen grap maakt' als hij dreigt nucleaire wapens in te zetten bij de strijd in Oekraïne. "Zijn leger presteert onder," zegt Biden. "Waar vindt Poetin een uitweg? Op wat voor manier kan hij, zonder gezichtsverlies en zonder dat Rusland aanzienlijk aan macht verliest, uit deze positie komen?"
De Amerikaanse president deed de ongebruikelijk sterke uitspraken tijdens een Democratisch evenement voor fondsenwerving in de woning van James Murdoch, de zoon van mediamagnaat Rupert Murdoch.
Beeld Getty Images EU-leiders proberen uiteenvallen front energiecrisis te stoppen
De leiders van de 27 EU-landen buigen zich opnieuw over de torenhoge energieprijzen. Dat doen ze ditmaal officieus met de benen op tafel, in de hoop zo los te komen van de scherpe tegenstellingen tussen bijvoorbeeld Nederland en Duitsland en met name zuidelijke EU-landen. Tegelijkertijd voelen ze het ongeduld van burgers en bedrijven in de knel.
Nederland en Duitsland willen nog altijd niet aan een Europese maximumprijs voor gas. Dat wekte al de ergernis van lidstaten als Italië, Griekenland en België. Maar het komt ze nu ook op verwijten van egoïsme en solisme te staan nu kapitaalkrachtig Berlijn en Den Haag met vele miljarden de energierekening van huishoudens en ondernemers verlichten. Landen die zich dat niet kunnen veroorloven klagen over oneerlijke concurrentie en gebrek aan solidariteit.
De zware, aanhoudende druk van de energiecrisis brengt wel beweging. De voorstanders van een prijsplafond zijn inmiddels in de meerderheid. Ook de Europese Commissie, lang even kritisch als Nederland en Duitsland, zegt daarvoor nu toch ruimte te zien. De commissie wil aan de slag met een maximumprijs voor gas waarmee stroom wordt opgewekt en zinspeelt erop dat zij nog verder zou willen gaan.
Nederland wil 'de plussen en minnen' van dat eerste op de EU-top in Praag wel eens op een rijtje zetten, zei premier Rutte donderdag. Maar hij blijft beducht voor het afschrikken van leveranciers, die hun lng-tankers mogelijk zullen doorsturen naar beter betalende klanten. Nederland mikt vooral op gezamenlijk inkopen van gas, om zo een lagere prijs te kunnen bedingen.
Beeld Getty Images Zelenski spoort nieuw Europees blok aan om vrede te herstellen
Het nieuwe Europese politieke overlegforum van 44 landen is volgens de Oekraïense president Volodimir Zelenski 'een kans om de vrede in Europa te herstellen'. Hij zei dit in een speech per video, gericht aan de leiders van alle Europese landen die in Praag bijeen zijn om onder meer over de oorlog in Oekraïne en de gevolgen daarvan te praten. "Ik spoor u aan de fundamentele beslissing te nemen om de leiders van de vrede te worden."
"Deze oorlog moet in Oekraïne worden gewonnen, zodat niet nog andere landen worden getroffen," aldus Zelenski, die zijn premier naar de bijeenkomst van een dag heeft gestuurd. Zelenski wees erop dat Rusland de grenzen opnieuw wil tekenen en dat het land 'anti-Europees' is. "Door ons te helpen, helpen jullie jezelf."
Beeld ANP / EPA Oekraïne meldt herovering ruim 400 vierkante kilometer in regio Cherson
Het Oekraïense leger rukt gestaag op in het zuiden van het land, waar het probeert de regio Cherson op de Russen te heroveren. In minder dan een week is al ruim 400 vierkante kilometer gebied bevrijd, melden de Oekraïense strijdkrachten.
Het is de eerste keer dat Kiev cijfers geeft over de Oekraïense vooruitgang bij het tegenoffensief. Dorp voor dorp wordt ingenomen, meldde de Oekraïense president Volodimir Zelenski al. Belangrijkste doel is de hoofdstad Cherson, die al snel na de Russische invasie in handen van de vijand was gevallen.
Cherson is een van de vier regio's die Rusland onlangs heeft geannexeerd. Eerder deze week gaf een kaart van het Russische ministerie van Defensie aan dat Russische troepen meerdere locaties in de regio hebben opgegeven.
Het Oekraïense leger rukt op in Drobysheve.Beeld Getty Images Poetin wil mobilisatiepaniek beperken met meer uitzonderingen
De Russische president Vladimir Poetin heeft, vanwege de paniek onder jonge mannen in Rusland door de gedeeltelijke mobilisatie voor de oorlog in Oekraïne, meer groepen tijdelijk vrijgesteld van militaire dienst.
Volgens een decreet dat door het Kremlin in Moskou is gepubliceerd, wordt de aanwerving opgeschort van studenten aan particuliere universiteiten met een staatsvergunning. Verder krijgen ook bepaalde postdoctorale studenten uitstel en mannen die priester willen worden of andere religieuze beroepen willen uitoefenen. Studenten, medewerkers van staatsmedia en IT-experts waren al uitgezonderd, evenals vaders van vier of meer kinderen.
Poetin wil 300.000 mannen uit het hele land mobiliseren om de Russische troepen te versterken na de recente nederlagen. Volgens het ministerie van Defensie in Moskou zijn tot nu toe 200.000 mannen opgeroepen. Het staatshoofd had onlangs fouten in de gedeeltelijke mobilisatie toegegeven. Volgens deskundigen heeft het ook geleid tot een massale uittocht van goed opgeleide specialisten uit het land.
Beeld Anadolu Agency via Getty Images New York Times: Oekraïne zit volgens VS achter moord Doegina
Amerikaanse inlichtingendiensten denken dat Oekraïne verantwoordelijk is voor de moord op de Russin Daria Doegina, de dochter van de ultranationalistische ideoloog Aleksandr Doegin. Dat bericht de Amerikaanse krant The New York Times woensdag.
Rusland wees een dag na de dood van de 29-jarige vrouw de Oekraïense geheime dienst aan als schuldige. Kiev ontkent een rol te hebben gespeeld. Doegina stierf in augustus bij Moskou toen een bom onder haar auto ontplofte. Zij was net als haar vader, die naar verluidt mogelijk veel invloed heeft in het Kremlin, een voorstander van de oorlog in Oekraïne.
The New York Times schrijft dat de Verenigde Staten niet van tevoren op de hoogte waren van de aanslag en er op geen enkele manier bij betrokken waren. Er worden geen details gedeeld over welke Oekraïense functionarissen achter de moord zitten. Het is niet bekend of president Volodimir Zelenski toestemming heeft gegeven.
Zelenski's adviseur Michailo Podoljak heeft tegen de krant opnieuw gezegd dat Oekraïne niet achter de aanslag zit. "Een moord in oorlogstijd moet een specifiek doel vervullen, tactisch of strategisch. Iemand als Doegina is geen tactisch of strategisch doelwit voor Oekraïne," zei hij.
Beeld Anadolu Agency via Getty Images IAEA-chef naar Kiev voor overleg kerncentrale Zaporizja
De chef van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) is onderweg naar Oekraïne voor overleg over de kerncentrale in Zaporizja. Hij zal in de hoofdstad Kiev pleiten voor een veiligheidszone rondom de centrale die bezet is door Russische troepen.
"Op weg naar Kiev voor belangrijke vergaderingen," laat directeur-generaal Rafael Grossi op Twitter weten. Hij stelt in hetzelfde bericht dat een veiligheidszone rond Europa's grootste kerncentrale 'nu urgenter is dan ooit'. Grossi reist volgens het Russische staatspersbureau TASS ergens in de komende dagen ook naar Moskou voor overleg over de centrale.
De VN-atoomwaakhond pleitte begin september in een rapport voor de onmiddellijke instelling van een veiligheidszone en bewaking om ongelukken te voorkomen. Daarin werden ook zorgen geuit over de situatie in en rondom het nucleaire complex. Er vinden herhaaldelijk beschietingen plaats, waar Oekraïne en Rusland elkaar de schuld van geven.
Beeld ANP / EPA Kiev claimt controle over kerncentrale bij Zaporizja
Het hoofd van de Oekraïense kernenergiemaatschappij Energoatom, Petro Kotin, heeft gezegd dat hij zelf de controle over de kerncentrale in Enerhodar, 50 kilometer ten zuidwesten van de stad Zaporizja, op zich neemt. De centrale op de zuidelijke oever van de rivier Dnjepr viel begin maart in Russische handen, maar is blijven functioneren met het Oekraïense personeel.
Rusland heeft besloten vier Oekraïense provincies te annexeren en Zaporizja is er een van. De grootste kerncentrale van Europa staat in de ogen van het Kremlin nu in Rusland en zou moeten worden gerund door de Russische autoriteiten op het gebied van kernenergie. Kotin betwist dat in felle bewoordingen.
Het hoofd van het IAEA (Internationaal Atoomenergieagentschap), Rafael Grossi, gaat in de komende dagen naar Moskou om over de oplopende spanningen rond de kerncentrale te praten. Hij hoopt ook Enerhodar zelf te kunnen bezoeken tijdens zijn reis.
Het is niet duidelijk of de Russen van plan zijn het personeel te vervangen. Ondanks de oorlog die al meer dan zeven maanden duurt, functioneert de kerncentrale nog steeds en is goed voor ongeveer een vijfde van de energiebehoefte van Oekraïne.
Poetin geeft leider Tsjetsjenië topfunctie in Russisch leger
De Tsjetsjeense leider Ramzan Kadirov is door de Russische president Vladimir Poetin benoemd tot kolonel-generaal. Dat is de op twee na hoogste functie in het Russische leger, dat momenteel nederlagen lijdt in Oekraïne.
De 46-jarige leider van de Russische autonome republiek Tsjetsjenië en bondgenoot van Poetin spreekt van een 'grote eer' en een 'promotie'. Op Telegram laat hij weten dat de president hem persoonlijk op de hoogte heeft gebracht van het besluit.
Kadirov geldt als een van de meest uitgesproken voorstanders van de oorlog in Oekraïne. Hij roept herhaaldelijk op tot drastische acties in dat land, waaronder de inzet van kernwapens, en afgelopen week kondigde hij aan zijn zonen van 14, 15 en 16 jaar naar het front te sturen.
Nieuwe EU-sancties Rusland waarschijnlijk donderdag van kracht
De nieuwe EU-sancties tegen Rusland worden hoogstwaarschijnlijk donderdag van kracht. De EU-landen zijn het eens geworden over een volgend pakket aan strafmaatregelen, meldt voorzitter Tsjechië. Het bevat onder meer straffen voor een nieuwe groep hooggeplaatste Russen, een exportverbod op voor de oorlogsmachine belangrijke goederen en een maximumprijs voor olie uit Rusland.
De EU volgt met het olieprijsplafond, dat een belangrijke inkomstenbron van het Kremlin moet raken, de grote westerse bondgenoten van de G7. Deze zeven belangrijke industrielanden spraken de prijslimiet al eerder af. Die gaat begin december in, op het moment dat de EU zelf olietankers uit Rusland niet langer toelaat. Voor Russische olie die de unie doorvoert en verkoopt aan de rest van de wereld gaat dan de limiet gelden.
Het nieuwe pakket wordt naar verwachting in de loop van donderdag naar buiten gebracht. Dan wordt ook duidelijk aan welke Russen de EU nog meer persoonlijke sancties oplegt. Onder meer de namen van de ultranationalistische denker Aleksandr Doegin, wiens dochter afgelopen zomer omkwam bij een mogelijk voor hem bedoelde aanslag, en de topman van wapenfabrikant Kalasjnikov doen de ronde. Honderden mensen die dichtbij het Kremlin staan of een aandeel hebben in de oorlog tegen Oekraïne kregen al eerder te horen dat ze de EU niet meer in mogen en dat hun bezittingen daar worden bevroren.
Oekraïne claimt overwinningen in geannexeerde regio Loehansk
Oekraïne claimt overwinningen in de oostelijke regio Loehansk, na terreinwinst in de aangrenzende regio Donetsk en aan het zuidelijke front. Loehansk stond eerder nog volledig onder Russische controle en is een van de vier illegaal door Rusland geannexeerde regio's. Ondertussen beweert de pro-Russische separatistenleider Denis Poesjilin dat de frontlinie rond de strategische plaats Lyman, dat dit weekend werd heroverd door Oekraïne, zich stabiliseert.
"De bevrijding van de regio Loehansk is al officieel begonnen. Verschillende nederzettingen zijn al bevrijd van het Russische leger en de Oekraïense vlag wordt er gehesen door de Oekraïense strijdkrachten," zegt de Oekraïense gouverneur Sergej Gaidai van Loehansk op Telegram.
Poesjilin, het hoofd van de door Rusland geïnstalleerde separatistische regering in Donetsk, zei tegen het Russische staatspersbureau RIA dat Russische eenheden de verdedigingslinies in de buurt van Lyman hebben versterkt.
Het Kremlin bezwoer land dat Oekraïne heeft weten te heroveren op Rusland in de illegaal geannexeerde Oekraïense regio’s terug te winnen. Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov zei dat regio’s die door Moskou zijn geannexeerd 'voor altijd Russisch zullen zijn en niet zullen worden teruggegeven.'
Ukraïnse soldaten in de buurt van Lyman, 4 oktober 2022.Beeld AFP Kremlin: Rusland moet onderdeel zijn van onderzoek Nord Stream
Rusland moet onderdeel zijn van het onderzoek naar de ontploffingen bij de gaspijpleidingen Nord Stream 1 en 2 in de Oostzee van vorige week. Dat zei Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov. Door die ontploffingen ontstonden lekkages waardoor veel gas vrijkwam uit de onderzeese leidingen die van Rusland naar Duitsland lopen.
Het gebied rond de lekken is afgesloten door de Deense en Zweedse autoriteiten, waardoor de uitbaters van de leidingen geen onderzoek kunnen doen naar de oorzaak van de explosies. Er zijn vermoedens van sabotage van de leidingen die niet in gebruik waren, maar wel met gas waren gevuld. De lekkages zijn inmiddels gestopt.
Peskov zei 'verontrustende verklaringen' gehoord te hebben uit Denemarken en Zweden dat Rusland geen deel mag uitmaken van het onderzoek. "We zullen natuurlijk wachten op enige opheldering hierover, want we vinden dat Russische deelname aan het onderzoek van het beschadigde gebied verplicht moet zijn."
Het Kremlin sprak eerder van een 'terroristische actie' tegen Nord Stream en heeft beschuldigingen geuit dat westerse landen met name de Verenigde Staten achter de explosies zouden zitten. In het Westen zijn er juist verdenkingen dat Rusland de pijpleidingen heeft gesaboteerd om zo de energiecrisis in Europa verder te escaleren.
Rusland rondt illegale annexatie Oekraïense regio's formeel af
Rusland heeft de illegale annexatie van de Oekraïense regio's Donetsk, Loehansk, Cherson en Zaporizja formeel afgerond. De Russische president Vladimir Poetin heeft de laatste handtekening gezet onder een wet waarmee de vier deels door Rusland gecontroleerde Oekraïense regio’s formeel worden geannexeerd, meldt het Russische staatspersbureau TASS. Het zetten van de handtekening was de laatste stap in het proces.
Dinsdag ging het Russische hogerhuis unaniem akkoord met wetten om de gebieden in te lijven. Het lagerhuis, de Doema, had hier maandag al unaniem mee ingestemd. Beide stemmingen golden als formaliteit na de annexatieceremonie van vrijdag. Poetin en de vier door Rusland geïnstalleerde leiders van de bezette gebieden zetten toen hun handtekeningen onder de documenten die annexatie bekrachtigden.
Rusland lijft Donetsk, Loehansk, Cherson en Zaporizja in nadat het er niet-erkende referenda had gehouden. Daarbij zou een overweldigende meerderheid hebben gestemd voor toetreding tot de Russische Federatie. Het Russische leger heeft niet alle gebieden volledig bezet. De grenzen van Cherson en Zaporizja moeten nog worden vastgesteld. Daarover wordt overleg gevoerd met de inwoners, meldde het Kremlin maandag. Rusland hanteert voor de twee andere regio's de grenzen van de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loehansk. De pro-Russische separatistenleiders zeiden in 2014 over de volledige regio's te heersen, hoewel ze er niet de controle over hadden.
Oekraïense troepen stomen ondertussen steeds verder op richting Loehansk. Russische leiders zullen zeer waarschijnlijk verontrust zijn dat de Oekraïners de grenzen van Loehansk naderen, meldt het Britse ministerie van Defensie. Ook aan het zuidelijke front blijft Oekraïne volgens de Britten vooruitgang boeken. De afgelopen dagen nam het Oekraïense leger nog een aantal plaatsen langs de Dnjepr-rivier in de zuidelijke regio Cherson in, bevestigden zowel Oekraïense beambten als een plaatselijke Russische leider. Volgens een Russische functionaris is het offensief woensdag een halt toegeroepen.
De opmars wordt gezien als de grootste doorbraak in het zuiden sinds het begin van de oorlog. Afgelopen weekend trok het Russische leger zich terug uit de strategische plaats Lyman in Donetsk.
'Lidstaten EU bereiken compromis over nieuwe sancties tegen Rusland'
De lidstaten van de Europese Unie hebben naar verluidt een compromis bereikt over een nieuw pakket aan sancties tegen Rusland. Daarin zijn volgens persbureau Bloomberg, dat zich baseert op ingewijden, ook afspraken gemaakt over een prijsplafond voor Russische olie bij verkoop aan derde landen. Woensdag wordt hierover een formeel akkoord verwacht.
Bij de nieuwe sancties zou het verschepen van Russische olie in het geheel niet meer toegestaan zijn, tenzij de prijs van die olie zich onder een bepaald niveau bevindt. Zo zal Moskou minder verdienen aan de verkoop van fossiele brandstoffen, waardoor de financiering van de oorlog in Oekraïne verder in het gedrang komt.
Vertegenwoordigers van de EU-landen bespraken dinsdagavond nog manieren om de impact die het nieuwe pakket zou hebben op landen met een grote scheepvaartbranche te verzachten, aldus de bronnen. Griekenland, Cyprus en Malta maakten zich zorgen over de beperkingen voor het transport over water van Russische olie. Zij zouden hebben aangedrongen op bepaalde garanties.
Het voorstel komt oorspronkelijk uit de koker van de Verenigde Staten. Later sprak ook de G7, de groep van grote industrielanden, zich ervoor uit. Het prijsplafond zou vanaf 5 december moeten gaan gelden. Dat is op het moment dat Europa ook de aankoop van Russische olie door Europese landen zelf in de ban doet.
In het nieuwe sanctiepakket zouden meer maatregelen zitten. Zo willen de lidstaten ook voorkomen dat bepaalde computerchips en chemische stoffen het Russische leger bereiken.
Moskou waarschuwt voor directe oorlog tussen Navo en Rusland
De Russische regering heeft gewaarschuwd dat de massale wapenleveranties en het verstrekken van inlichtingen door vooral de Verenigde Staten aan Oekraïne het risico van een directe confrontatie tussen Rusland en de Navo vergroot.
Dit beklemtoonde de Russische gezant Konstantin Vorontsov van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken op een vergadering van de VN in New York.
De VS leveren niet alleen wapens aan Oekraïne, maar geven volgens Vorontsov ook belangrijke inlichtingen die de strijd bloediger en langer maken. De Amerikaanse regering heeft volgens de Russische lezing direct partijen ingeschakeld die deelnemen aan de oorlog.
Een op een vrachtwagen gemonteerde meervoudige raket wordt gelanceerd, 4 oktober 2022.Beeld AFP Oekraïners rukken op ten noordoosten van Cherson
Russische troepen trekken zich volgens zowel Kiev als informatie van de Russische strijdkrachten terug in een regio circa 100 kilometer ten noordoosten van de stad Cherson, als gevolg van een Oekraïens offensief in de streek.
Kaarten van het leger van Rusland, getoond tijdens een dagelijkse informatiebijeenkomst, laten een terugtrekking zien op de noordelijke oever van de rivier Dnjepr.
Volgens Oekraïense bronnen nemen de Russen de benen als gevolg van het tegenoffensief in de streek en proberen ze bruggen en wegen te vernietigen tijdens hun terugtocht. Maar volgens Russische bronnen en de pro-Russische leiders in de stad Cherson lijden de Oekraïners tijdens hun tegenoffensief enorme verliezen terwijl ze nauwelijks terreinwinst van betekenis maken.
Sinds mobilisatie 200.000 Russen opgeroepen voor het leger
Sinds de gedeeltelijke mobilisatie in Rusland zijn meer dan 200.000 Russen opgeroepen voor het leger, heeft defensieminister Sergej Sjojgoe volgens Russische staatsmedia gezegd. Het is de bedoeling dat 300.000 mensen worden opgeroepen.
Bij de aankondiging van de mobilisatie twee weken geleden werd gezegd dat reservisten met ervaring zouden worden opgeroepen, maar al snel bleek dat ook mensen zonder ervaring, met gezondheidsproblemen en op leeftijd zich moesten melden. President Poetin erkende vorige week dat de eerste Russische mobilisatie sinds de Tweede Wereldoorlog niet geheel vlekkeloos verliep en beloofde dat alle gemaakte fouten worden gecorrigeerd.
Naast een chaotische mobilisatie kampt Rusland met reservisten die het leger niet in willen. Mensen proberen te voorkomen dat ze naar Oekraïne worden gestuurd door naar het buitenland te vertrekken of zich te verstoppen voor de autoriteiten. De mobilisatie komt op een moment waarop het Russische leger in Oekraïne nederlagen lijdt. Oekraïense troepen zijn al weken bezig met een opmars.
Beeld ANP Akkoord EU-ministers Financiën over afbouwplan Russische energie
De EU-ministers van Financiën zijn het eens geworden over een strategisch plan om de Europese Unie vóór 2030 onafhankelijk te maken van fossiele brandstoffen uit Rusland. Het REPowerEU gedoopte programma zal worden gefinancierd met nog ongebruikte leencapaciteit uit het coronaherstelfonds, subsidies uit het Innovatiefonds van de EU en de opbrengst van emissievergunningen voor de industrie.
De lidstaten moeten nog onderhandelen met het Europees Parlement over definitieve wetgeving. De Tsjechische minister van Financiën, Zbyněk Stanjura, zei na de stemming in Luxemburg dat een snelle deal nodig is. Hij verwees naar de Russische agressie in Oekraïne en de 'recente aanvallen op de Europese energie-infrastructuur', doelend op de lekkende gaspijpleidingen Nord Stream 1 en 2 in de Oostzee.
De Europese Commissie kwam in mei met een pakket voorstellen om de EU zo snel mogelijk af te koppelen van Russische kolen, olie en gas. Ze schatte dat de extra investeringen die daarvoor nodig zijn, onder meer voor een snellere omslag naar hernieuwbare energie, tijdens de lopende EU-meerjarenbegroting tot en met 2027 210 miljard euro zouden bedragen, en in totaal 300 miljard tot 2030.
Zbynek Stanjura.Beeld ANP, Zelenski sluit per decreet onderhandelingen met Poetin uit
De Oekraïense president Zelenski heeft onderhandelingen met de Russische president Poetin formeel als 'onmogelijk' verklaard. Hij zette zijn handtekening onder een decreet hierover, maar liet nog wel de deur open voor gesprekken met Rusland.
Het decreet bekrachtigt Zelenski's uitspraken van vorige week vrijdag, toen Poetin een ceremonie hield voor de inlijving van de Oekraïense regio's Cherson, Zaporizja, Donetsk en Loehansk. Zelenski zei toen niet met de Russen te willen onderhandelen zolang Poetin aan de macht is. "We zijn klaar voor dialoog met Rusland, maar met een andere president," verklaarde hij toen.
Zelenski maakte diezelfde dag bekend versneld lidmaatschap van de Navo te hebben aangevraagd. Poetin wil niet dat buurland Oekraïne lid wordt van het militaire bondgenootschap. Bij onderhandelingen kort na het uitbreken van de oorlog eiste Rusland dat Oekraïne een neutrale status op zich zou nemen en geen lid zou worden van de Navo.
Sinds mobilisatie 200.000 Russen naar Kazachstan afgereisd
Meer dan 200.000 Russen zijn sinds de afkondiging van de gedeeltelijke militaire mobilisatie door Vladimir Poetin naar buurland Kazachstan gereisd. De Kazachse binnenlandminister Marat Akhmetzhanov heeft gezegd dat 147.000 van hen vanuit Kazachstan zijn doorgereisd, maar deelde geen verdere details.
Poetin kondigde op 21 september aan dat 300.000 reservisten zullen dienen in de oorlog in Oekraïne. Sindsdien vertrekken Russen die niet willen vechten naar het buitenland of proberen ze op andere manieren te voorkomen dat ze worden opgeroepen, bijvoorbeeld door zich te verstoppen.
Minister Akhmetzhanov meldt dat maandag 7000 Russen in Kazachstan arriveerden en er 11.000 het land verlieten. Hij zei dat er geen plannen zijn om inreisbeperkingen in te stellen voor reizigers vanuit Rusland. De minister voegde eraan toe dat er tot heden 68 verzoeken zijn ingediend over het verkrijgen van het Kazachse staatsburgerschap.
Russen vragen een BSN aan in Almaty, Kazachstan.Beeld AP Russische annexatie bijna afgerond na goedkeuring hogerhuis
Rusland heeft de illegale annexatie van de Oekraïense regio's Donetsk, Loehansk, Cherson en Zaporizja bijna afgerond. Dinsdag is het hogerhuis unaniem akkoord gegaan met wetten om de gebieden in te lijven. Nu moet alleen president Poetin nog een laatste handtekening zetten om de annexatie te formaliseren.
Het Russische lagerhuis, de Doema, had maandag al unaniem ingestemd met de wetten. Beide stemmingen gelden als formaliteit na de annexatieceremonie van vrijdag. Poetin en de vier door Rusland geïnstalleerde leiders van de bezette gebieden zetten toen hun handtekeningen onder de documenten voor annexatie.
Rusland lijft Donetsk, Loehansk, Cherson en Zaporizja in nadat het er niet-erkende referenda had gehouden. Daarbij zou een overweldigende meerderheid hebben gestemd voor toetreding tot de Russische Federatie. Het Russische leger heeft niet alle gebieden volledig bezet. De grenzen van Cherson en Zaporizja moeten nog worden vastgesteld. Daarover wordt overleg gevoerd met de inwoners, aldus het Kremlin maandag. Rusland hanteert voor de twee andere regio's de grenzen van de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loehansk. De pro-Russische separatistenleiders zeiden in 2014 over de volledige regio's te heersen, hoewel ze er niet de controle over hadden.
'Russen boeken meer enkele vluchten na mobilisatie'
Het aantal verkochte vliegtickets voor een enkele reis uit Rusland is met 27 procent gestegen in de week dat president Poetin opriep tot mobilisatie. Dat meldt databureau ForwardKeys, dat het aantal verkochte vliegtickets analyseerde. Veel Russische mannen ontvluchten Rusland om niet te hoeven vechten in Oekraïne.
Het Spaanse databureau onderzocht de boekingen tussen 21 september, de dag dat Poetin de mobilisatie aankondigde, en 27 september. Daaruit blijkt dat het aandeel tickets voor een enkele reis uit Rusland steeg naar 73 procent van het totaal aantal geboekte vliegtickets. Een week daarvoor was dat nog 47 procent.
De landen waar de meeste Russen naartoe reizen zijn volgens ForwardKeys Georgië, Kazachstan, Turkije, Israël en de Verenigde Arabische Emiraten.
Russen komen aan op international airport in Yerevan.Beeld via REUTERS Oekraïne boekt opnieuw winst in zuiden van het land
Het Oekraïense leger heeft maandag een aantal plaatsen langs de Dnjepr, in het zuiden van het land, ingenomen. Dat bevestigen zowel Oekraïense beambten als een plaatselijke Russische leider. De opmars wordt gezien als de grootste doorbraak in het zuiden sinds het begin van de oorlog.
De Oekraïense president Zelenski liet maandag in een videoboodschap weten dat er 'bewoonde gebieden in diverse regio's' zijn bevrijd, maar gaf verder geen details prijs.
De vorderingen van het Oekraïense leger in het zuiden van het land zouden de bevoorrading van zo'n 25.000 Russische soldaten in de regio verstoren. Ook op verschillende plekken in het oosten van het land wordt het Russische leger op die manier gedwongen zich terug te trekken.
Zondagavond erkende de door Rusland aangestelde leider in de bezette zuidelijke regio Cherson dat Oekraïense troepen enkele 'doorbraken' hebben gehad en dorpen hebben ingenomen. "De situatie is gespannen, laten we het zo zeggen," zei Vladimir Saldo maandag op de Russische staatstelevisie. Afgelopen weekend trok het Russische leger zich terug uit de strategische plaats Lyman in Donetsk.
Het Oekraïense leger in Lyman.Beeld AP Noord-Korea steunt Russische annexatie van Oekraïense gebieden
Noord-Korea steunt de annexatie door Rusland van bezet Oekraïens grondgebied. Het land heeft dinsdag ook de maatregelen van de Verenigde Naties, de Verenigde Staten en hun bondgenoten veroordeeld.
Vorige week kondigde de Russische president Poetin aan dat Moskou vier regio's in Oekraïne had geannexeerd na door Rusland georganiseerde referenda in die gebieden. De VS en andere westerse landen noemden de referenda een schijnvertoning en zeiden de annexatie nooit te zullen erkennen.
De Noord-Koreaanse minister van Buitenlandse Zaken, Jo Chol Su, verdedigde de referenda echter als volkomen legitiem. "Een overweldigende meerderheid van de kiezers steunde de integratie met Rusland," zei Jo in een verklaring, volgens staatspersbureau KCNA. Noord-Korea is een bondgenoot van Rusland.
Eerste Russische reservisten ingezet in Donbas
Na de aangekondigde gedeeltelijke mobilisatie zijn de eerste reservisten ingezet in de bezette Oekraïense regio's Donetsk en Loehansk. Dat heeft het Russische ministerie van Defensie maandag laten weten op berichtendienst Telegram.
"Gemobiliseerde soldaten doorlopen hun gevechtstraining in de Volksrepubliek Donetsk," meldt het ministerie. Er is een video te zien waarop soldaten schietoefeningen houden. Eerder had het Russische leger al aangekondigd dat er reservisten in Loehansk waren aangekomen.
Zowel in Loehansk als in Donetsk zijn de Russen in de verdediging gedwongen door de Oekraïense opmars. Afgelopen weekend moesten de Russen zich nog terugtrekken uit de strategische stad Lyman.
Volgens het Russische ministerie van Defensie worden de reservisten niet ingezet om gaten te vullen, maar zullen ze de bevoorradingsroutes achter het front moeten beveiligen na hun training. Alle reservisten moeten voor ze worden ingezet eerst nog een training doorlopen om hun militaire kennis op te frissen. Volgens experts zal het gros van de reservisten binnen één à twee maanden worden ingezet.
Op veel plaatsen verloopt de mobilisatie chaotisch. Zo worden mannen opgeroepen die door een ziekte of gebrek aan kwalificaties ongeschikt zijn voor het leger, of worden ze soms zonder instructeurs in het open veld afgezet. Ook is er gebrek aan kleding, uitrusting en voedsel.
Training van Russische reservisten.Beeld AP Massale knokpartij Russische soldaten bij Moskou
In Rusland hebben een groep soldaten en een nieuwe lichting opgeroepen militairen met elkaar gevochten in plaats van tegen Oekraïne. Soldaten op een militaire basis in de buurt van de Russische hoofdstad Moskou eisten de kleding en mobiele telefoons van de nieuwkomers. Daarop brak een massale knokpartij uit, die de gerekruteerden uiteindelijk wonnen, meldt een internetportaal.
De nieuwe militairen zouden hun kwelgeesten zo hard hebben geslagen dat ongeveer twintig zichzelf opsloten in een gebouw en de politie om hulp vroegen. Pas na hun aankomst was het conflict beslecht. Niemand deed aangifte.
De vechtpartij past in een hele rij misstanden bij de gedeeltelijke mobilisatie die vorige maand werd bevolen door president Poetin. Volgens berichten in de media verloopt de mobilisatie op veel plaatsen chaotisch. Mannen worden opgeroepen ondanks aandoeningen of een andere reden voor uitzondering. Anderen moeten zonder training gaan vechten.
Op veel plaatsen is er een gebrek aan kleding, uitrusting en voedsel. Volgens een jurist zijn zeker zes gemobiliseerde mannen omgekomen terwijl ze nog in opleiding waren.
Een wervingsposter met de slogan 'Rusland dienen is een echte baan' in Sint-Petersburg. Beeld AFP Russen laten directeur grootste Oekraïense kerncentrale vrij
De Russen hebben de directeur van de grootste Oekraïense kerncentrale, die van Zaporizja, vrijgelaten. De baas van het door Rusland bezette complex was vorige week aangehouden.
Directeur Ihor Moerasjov zou uit een auto zijn gehaald en geblinddoekt zijn weggevoerd door Russische militairen. Het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) liet daarop weten dat Rusland de VN-waakhond had gemeld dat Moerasjov tijdelijk is aangehouden om hem vragen te stellen. Volgens het IAEA is hij veilig bij zijn familie teruggekeerd.
De kerncentrale van Zaporizja staat aan de zuidelijke oever van de rivier Dnjepr. Het is de grootste van Europa en sinds begin maart in handen van Rusland. De situatie in en rond de centrale is gevaarlijk door beschietingen en bombardementen, waarschuwt het IAEA. Kiev en Moskou beschuldigen elkaar er over en weer van het complex onder vuur te nemen.
De kerncentrale van Zaporizja.Beeld REUTERS Russisch lagerhuis akkoord met annexatie Oekraïense regio's
Het Russische lagerhuis, de Doema, is maandag unaniem akkoord gegaan met wetten voor de inlijving van de Oekraïense regio's Donetsk, Loehansk, Cherson en Zaporizja. De stap geldt als een formaliteit na de annexatieceremonie van vrijdag.
Alleen het hogerhuis van het parlement moet nog formeel instemmen met de wetten. President Vladimir Poetin plaatste vrijdag zijn handtekening onder documenten voor de annexaties, samen met de vier door Rusland geïnstalleerde leiders van de bezette gebieden.
Rusland heeft niet heel Donetsk, Loehansk, Cherson en Zaporizja bezet. De grenzen van Cherson en Zaporizja moeten nog worden vastgesteld. Daarover wordt overleg gevoerd met de inwoners, aldus het Kremlin maandag. Rusland hanteert voor de twee andere regio's de grenzen van de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loehansk. De pro-Russische separatistenleiders zeiden in 2014 over de volledige regio's te heersen, hoewel ze er niet de controle over hadden.
Doema in Moskou. Beeld ANP / EPA Zweedse kustwacht: Nord Stream 2 lekt toch nog wel
Uit de onderzeese gaspijpleiding Nord Stream 2 blijkt toch nog gas te lekken, constateert de Zweedse kustwacht na een inspectievlucht over de twee leidingen in de Oostzee. Het gaat om een 'klein lek', dat sinds het weekend 'licht is gegroeid', aldus de Zweden. Zaterdag meldde het Deense Energieagentschap nog dat de Nord Stream 2 gestopt was met lekken. Wel kon de Zweedse kustwacht bevestigen dat uit de Nord Stream 1 geen gas meer lekt, zoals het Deense Energieagentschap zondag al meldde.
Er is een zwaar vermoeden dat Nord Stream 1 en 2 zijn gesaboteerd, want Zweedse meetstations registreerden vorige week maandag explosies bij de gasleidingen.
Het Deense Energieagentschap meldde eerder dat de uitstoot van broeikasgassen door het lek in het ergste geval gelijk zal staan aan bijna een derde van alle CO2 die Denemarken in één jaar uitstoot. Aardgas bestaat voor een groot deel uit het broeikasgas methaan, dat over een periode van honderd jaar een 28 keer zo groot effect heeft op de opwarming van de aarde als CO2.
Noorwegen zet soldaten in voor bewaking olie- en gasfaciliteiten
Het Noorse leger heeft soldaten ingezet voor de bewaking van belangrijke olie- en gasfaciliteiten op land, na de ontploffingen bij de gaspijplijnen Nord Stream 1 en 2 in de Oostzee. Eerder zette Noorwegen al de marine en luchtmacht voor patrouilles bij faciliteiten en olievelden op zee.
Door de ontploffingen bij Nord Stream vorige week maandag zijn lekken ontstaan. Er zijn sterke vermoedens van sabotage. Noorwegen heeft nu soldaten geplaatst bij exportterminals voor gas en een olieraffinaderij. Oslo heeft eerder gezegd niet op de hoogte te zijn van specifieke dreigingen, maar zegt het verstandig te vinden de bewaking te versterken, ook om zo werknemers op de faciliteiten gerust te stellen. Een woordvoerder van het Noorse leger wilde om veiligheidsredenen niet zeggen hoeveel soldaten zijn ingezet.
Door de lekkages bij de gaspijplijnen kwam een grote hoeveelheid gas vrij. De pijpleidingen tussen Rusland en Duitsland zijn voor het grootste deel eigendom van het Russische staatsgasconcern Gazprom. Dat bedrijf leverde via Nord Stream 1 geen gas meer en Nord Stream 2 is nooit in gebruik genomen, maar in beide leidingen zat wel gas.
