Stem tegen Trump kost ook Liz Cheney haar zetel, maar ze zal hem blijven kwellen
Na een verloren voorverkiezing verdwijnt Liz Cheney uit het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden. De Republikeinse partij raakt daarmee een van de meest uitgesproken tegenstanders van Donald Trump in het Congres kwijt, maar Cheney blijft strijdbaar.
“Deze voorverkiezing is voorbij, nu begint het echte werk.” Voor iemand die een verkiezingsnederlaag toegaf, oogde Liz Cheney dinsdagavond behoorlijk strijdbaar. Even leek het zelfs of het Republikeinse lid van het Huis van Afgevaardigden ter plekke een campagne voor het presidentschap zou starten.
Ze verwees naar Abraham Lincoln, die voordat hij president werd vergeefs probeerde in de Senaat te komen, maar die wel in het Huis van Afgevaardigden zat. Cheney faalde met haar gooi naar een senaatszetel in 2014, en dinsdag werd ze door de kiezers van Wyoming als lid van het Huis van Afgevaardigden afgeserveerd. Omdat ze weigert haar partij te volgen in de aanbidding van Donald Trump.
Haar verlies was algemeen verwacht, en werd daarom door Amerikaanse media verslagen alsof het een Griekse tragedie was.
Liz Cheney is de dochter van Dick Cheney, die jarenlang zelf de zetel van Wyoming in het Huis van Afgevaardigden bezette voordat hij de invloedrijke en oorlogszuchtige vice-president werd van George W. Bush.
Haar eigen stemgedrag in het Huis was onberispelijk conservatief. Maar na de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021, door Trump-aanhangers die door de president waren opgehitst, veroordeelde ze het geweld en gaf ze Trump de schuld. In eerste instantie deden veel van haar fractiegenoten dat, maar toen die zagen dat de meeste Republikeinse kiezers op de hand van de verslagen president bleven, draaiden de meesten bij.
Voor impeachment
Cheney niet. Ze stemde voor zijn impeachment. Ze sprak Trumps claims dat het presidentschap hem bij de verkiezingen in november 2020 ontstolen was, keer op keer fel tegen. En ze nam zitting in de commissie die de gebeurtenissen rond die verkiezing onderzoekt – ondanks het besluit van fractieleider Kevin McCarthy om die commissie te boycotten. Het kostte haar een post in het fractiebestuur, en dinsdag haar parlementszetel, al bezet ze die nog tot 3 januari 2023.
Van de tien Republikeinen die voor Trumps impeachment stemden, zijn er daarmee nu acht uitgeschakeld. Bijna allemaal kregen ze bij de voorverkiezingen een kandidaat tegenover zich die de steun van de voormalige president had.
Vier van hen besloten om de voorverkiezing voor hun zetel niet af te wachten en kondigden hun vertrek uit de politiek aan. Nog eens vier verloren hun voorverkiezing. Bij één van hen, Peter Meijer uit Michigan, scheelde het niet veel: hij verloor van Trumps voorkeurskandidaat John Gibbs met 48,3 tegen 51,7 procent van de stemmen. Paradoxaal genoeg kan hij dat niet alleen Trump verwijten, maar ook de Democratische partij. Die liet namelijk reclamespots uitzenden waarin Gibbs’ band met Trump breed werd uitgemeten. Ogenschijnlijk was dat campagnemateriaal bedoeld om Gibbs bij Democratische kiezers in een kwaad daglicht te zetten, maar onder Republikeinse kiezers was het eerder reclame voor hem. Dat was ook precies de bedoeling van de Democraten. Met een meer extreme Republikein als tegenstander van hun eigen kandidaat, denken ze een grotere kans te hebben om Meijers zetel voor hun partij binnen te halen.
Opportunisme
Omgekeerd zijn ook de Republikeinen niet vies van politiek opportunisme. Van de twee Republikeinse afgevaardigden die ondanks hun kritiek op Trump hun voorverkiezing overleefden werd er één, David Valadao uit Californië, door Trump met rust gelaten. In het district waarvan Valadao momenteel de zetel bezet, houden Republikeinen en Democraten elkaar ongeveer in evenwicht. Een relatief onbekende kandidaat, met extremere standpunten, zou de partij een zetel kunnen kosten.
Maar Valadao is de uitzondering die de regel bevestigt: de Republikeinen gaan de Congresverkiezingen in als de partij die achter Donald Trump staat. Dat hun held nog geen drie maanden voor die verkiezingsdag in november in opspraak is geraakt over overheidsdocumenten die hij wederrechtelijk mee naar huis heeft genomen, is wel een complicatie. De Democraten, die in november tegen een forse nederlaag aan leken te kijken, herstellen zich in de peilingen weer een beetje.
Nog dichter bij die verkiezingen zal de 6 januari-commissie nieuwe hoorzittingen houden en met een eindrapport komen over Trumps pogingen de uitslag van de presidentsverkiezingen te veranderen.
Trap na
De ex-president gaf Cheney een trap na op zijn sociale netwerk TruthSocial: “Nu kan ze eindelijk verdwijnen in de diepten van de politieke vergetelheid” schreef hij.
Maar dat lijkt Cheney niet van plan. Dinsdag noemde ze Ulysses Grant als haar voorbeeld, de generaal die tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog het offensief zocht na een slag waarin hij 17.000 man had verloren. En woensdag zei ze een gooi naar het presidentschap te overwegen.
Vermoedelijk zal ze dat eerst binnen de Republikeinse partij proberen, maar mogelijk, als die de nominatie aan Donald Trump geeft, zal ze zich daarna als onafhankelijke kandidaat verkiesbaar stellen. Ze zou in november 2024 de stemmen naar zich toe zou kunnen trekken van de Republikeinen – een op de drie – die Trump liever niet zien terugkeren in het Witte Huis, en zou daarmee de Democratische kandidaat de winst kunnen bezorgen.
En tot 3 januari volgend jaar is ze nog afgevaardigde en vice-voorzitter van de 6 januari-commissie. Trump is zijn kwelgeest nog lang niet kwijt.
Lees ook:
Commissie ‘6 januari’ presenteert: huichelaar onder ede
Een verademing zijn ze, de hoorzittingen van de commissie die de bestorming van het Capitool onderzoekt, waarvan er nu drie zijn geweest.