Amerika speculeert volop over door Trump meegenomen stukken - en zijn mogelijke straf
De inval van de FBI in Mar-a-Lago zorgt al dagen voor flinke speculatie. Wat nam de FBI in beslag? En zal Trump vervolgd worden?
Nam Donald Trump wat onschuldige papieren mee uit het Witte Huis en maakt de regering Biden daar een heel nummer van om hem politiek uit te schakelen? Of stond de ex-president op het punt extreem belangrijke informatie te verkopen aan een buitenlandse mogendheid?
Bij gebrek aan concrete informatie over wat de FBI aantrof in het buitenhuis van Donald Trump gingen de speculaties van zowel medestanders als critici van Trump afgelopen weekeind soms behoorlijk ver.
Afgelopen vrijdag werd het huiszoekingsbevel waarmee de federale politie vorige week maandag voor de deur stond van Mar-a-Lago in Florida openbaar. Datzelfde gold voor het ontvangstbewijs van de documenten die de FBI-agenten meenamen. Daar waren stukken bij die zo geheim waren dat ze maar door een heel select groepje, bijvoorbeeld de top van de krijgsmacht en inlichtingendiensten, mogen worden ingezien. En dan alleen in een speciaal beveiligde ruimte, zonder dat iemand een telefoon bij zich heeft.
Huiszoeking lijkt Trump geen windeieren te leggen
Waar de documenten precies over gaan, is niet bekend. Dat er gegevens bij zaten over de kernwapens van de VS of andere landen, zoals The Washington Post vorige week van een anonieme bron hoorde, is tot nu toe niet bevestigd. Zowel Democratische als Republikeinse congresleden eisen inmiddels vertrouwelijk meer informatie over de stukken. De Republikeinen willen weten of de kwestie werkelijk zo ernstig en dringend was als de inval suggereert. De Democraten willen horen wat voor schade de nationale veiligheid eventueel heeft opgelopen.
Politiek lijkt de beslissing van minister van justitie Merrick Garland om toestemming voor de huiszoeking te geven Trump geen windeieren te leggen. Zijn greep op de Republikeinse partij leek de afgelopen weken juist wat te verzwakken.
Diverse prominente politici, onder wie zijn vroegere vicepresident Mike Pence en de gouverneur van Florida Ron DeSantis, liepen zich al duidelijk warm om hem in 2024 uit te dagen bij de voorverkiezingen voor de presidentsverkiezingen in datzelfde jaar, wanneer naar algemeen wordt aangenomen Trump zelf ook weer kandidaat wil zijn. Maar afgelopen week zong het Republikeinse koor zo goed als eenstemmig dat Trump slachtoffer is van een partijdig politie- en justitie-apparaat.
Geheim of niet?
Onheilspellend voor de ex-president is dat de FBI volgens het huiszoekingsbevel niet alleen moest zoeken naar geheime documenten, maar ook naar bewijzen dat een drietal wetten op het gebied van overheidsinformatie was geschonden. Daaronder de Spionagewet en een wet die zware straffen zet op het vernietigen of verbergen van informatie om een justitieel onderzoek te dwarsbomen.
Volgens Trump zijn die wetten helemaal niet op hem van toepassing, omdat hij van alle documenten die hij bij zijn vertrek uit het Witte Huis meenam de geheimhouding had opgeheven. Dat mocht hij als president, maar hij heeft er niet de gebruikelijke procedure voor gevolgd, waardoor het lastig te bewijzen is.
Vrijdagavond gooide de president er nog een juridisch schepje bovenop door te zeggen dat op zijn bevel alle documenten die hij ooit had meegenomen naar zijn privévertrekken, automatisch niet meer geheim waren. Ook dat bevel is echter nooit op schrift gezet.
Problematisch voor Trump is dat er lang is onderhandeld over teruggave van allerlei documenten, en dat hij dus niet kan zeggen dat hij in alle onschuld dacht dat hij de documenten mocht houden.
Begin dit jaar gaf hij overigens al veel papieren terug. Nadat het Nationaal Archief begon te vermoeden dat het niet alles was, volgde in het voorjaar een dwangbevel en in juni een bezoek van FBI-agenten. Daarna verklaarde een advocaat van Trump dat er geen geheime documenten meer in Mar-a-Lago waren.
Zelfs als het zou kloppen dat geen van alle vorige week gevonden stukken meer geheim waren, dan nog is Trump niet immuun voor vervolging op basis van de drie in het huiszoekingsbevel genoemde wetten. Die spreken over ‘overheidsinformatie’ en ‘nationale veiligheidsinformatie’, ongeacht of op die informatie het stempel ‘geheim’ of ‘vrijgegeven’ staat.
Het laatste snippertje
En daarmee lijkt de ernst van de eventuele overtreding door Trump van die wetten toch weer af te hangen van de inhoud van de documenten. De Republikeinse afgevaardigde Mike Turner zei zondag dat hij als lid van de commissie voor de inlichtingendiensten vaak stukken ziet die het stempel ‘topgeheim’ hebben, maar waarvan de inhoud door medialekken al op straat ligt. Of dat geldt voor de Mar-a-Lago stukken, of dat er juist informatie in staat over wapensystemen die bijna niemand weet, of namen van bronnen van de CIA, wist hij echter niet zeker.
Maar evenmin zeker weten de Democraten die zich in de handen wrijven bij de gedachte aan een berechting van Trump, of het daarvan echt zal komen. Het is nog steeds mogelijk dat het ministerie van justitie genoegen neemt met de teruggave van het laatste snippertje papier dat Trump stal.
Wat moest Trump eigenlijk met die stukken?
Donald Trump wilde in januari 2021 nog steeds niet weten dat hij de verkiezingen verloren had, en dus gebeurde het ontruimen van het Witte Huis pas op het allerlaatste moment. In de chaos werden vele dozen met documenten naar Florida vervoerd die eigenlijk naar het Nationaal Archief hadden moeten gaan.
De president mag zijn persoonlijke bezittingen natuurlijk meenemen, maar de papieren en computerbestanden die het Witte Huis tijdens zijn regering produceert vallen daar niet onder. Dat legde het Congres in 1974 in een wet vast. In dat jaar verliet Richard Nixon met pek en veren Washington, en nam het nodige mee dat informatie kon verschaffen over het Watergate-schandaal, dat hem zijn functie kostte.
Het is mogelijk dat Trump de documenten zag als souvenirs. Er is ook gesuggereerd dat ze voor hem schadelijke informatie bevatten. Het topgeheime karakter van sommige van de stukken maakt dat uitspraken erover, zowel door Trump zelf als door het Nationaal Archief, voorlopig niet te controleren zijn.
Lees ook:
‘Zwijgen is wat de maffia doet’, zei Trump. En toen deed hij het zelf
Donald Trump heeft veel te duchten van Justitie. Van alle kanten lopen onderzoeken naar zijn handelen. Maar ook al wordt hij veroordeeld, hij kan na verkiezingen wel opnieuw president worden.
Over de cynische strategie van de Democraten om Trumpers te steunen
Zoete broodjes worden er nooit gebakken in de Amerikaanse politiek. Maar soms pakt dat wel heel tragisch uit.