Politiechef Woelders: ‘Als boeren verder gaan in hun acties, zullen wij met meer geweld optreden’

Politiechef Willem Woelders heeft de schokkende beelden gezien: een groep joelende boeren breekt dinsdagavond door een bescheiden politieblokkade bij het huis van minister Christianne van der Wal (VVD). Daarbij vernielen ze een politiewagen en legen zij een giertank.

Hoe kijkt u een dag later tegen deze gebeurtenissen aan?

‘Dat was een zeer ongewenste en onverkwikkelijke situatie. Als ik naar de beelden kijk, zie ik strafbare feiten als openbare geweldpleging en bedreiging. Een speciaal rechercheteam is nu bezig de eerste verdachten aan te houden.’

De paar politiemensen die bij het huis van de minister stonden waren duidelijk niet toegerust om de boze boeren te stoppen en kozen het hazenpad. Was de politie wel voldoende voorbereid?

‘Wij doen geen mededelingen over hoe wij individuen beveiligen. Deze actie was niet voorzien, de boeren hadden niets aangekondigd. Anders waren er andere maatregelen genomen.’

De boeren hadden de minister toch al eerder thuis bezocht? Hadden jullie, vanuit de lucht bijvoorbeeld, de boeren niet kunnen zien aankomen?

‘Op zoiets is niet te anticiperen, ook niet met de inzet van bijvoorbeeld drones.’

Boeren bezochten ook het huis van CDA-Kamerlid Derk Boswijk. Kunnen politici er nog van uit gaan dat ze veilig zijn?

‘We zijn paraat en volgen een passende beveiligingslijn bij een aantal ministers en Kamerleden. We nemen de dreiging serieus.’

Gaan jullie nu harder optreden tegen boeren?

‘Wij hopen dat boeren hun verstand gebruiken. Als zij verder gaan in hun acties, zullen wij met meer geweld optreden. Maar dat willen we niet, en geweld gebruiken we nadrukkelijk alleen als reactie op acties van een bepaalde hevigheid.’

‘De politie probeert altijd in contact te blijven met boeren om afspraken te maken. De vrijheid van meningsuiting geldt, maar binnen de grenzen  van de wet. Wij willen niet tegenover de boeren komen te staan, maar we zullen ze wel begrenzen waar ze de grens over gaan.’

Wat vindt u van critici die zeggen dat jullie minder hard optreden tegen boeren dan tegen andere demonstranten?

‘Ik hoor de geluiden maar ben het er niet mee eens. De uitgangspunten zijn helder en gelden voor iedereen: je mag de openbare orde niet verstoren en geweld en bedreigingen worden niet getolereerd. Waar we kunnen, heffen we een blokkade op en pakken we overtreders op. Het lastige van de boerenacties is dat ze heel verspreid plaatsvinden. Dan loop je al snel achter de feiten aan. Ook bij een demonstratie met zeg, tweehonderd coronademonstranten die stenen gooiden, konden we niet iedereen oppakken.’

Is het aanpakken van boeren lastiger omdat ze hun trekkers inzetten? Zou een verbod daarop helpen?

‘Trekkers aanpakken is lastiger, die kunnen bijvoorbeeld over een talud heen en zijn bedreigend. Ik kan me voorstellen dat er lokaal situaties kunnen zijn dat een trekkerverbod ons zou helpen. We verkennen nu de mogelijkheid om al op te treden als we een boer op een trekker zonder kentekenplaat zien rijden.’

In online-groepen van boeren klinkt oorlogszuchtige taal als ‘Laat Den Haag maar branden’. Een bergingsbedrijf wordt geïntimideerd, na een online-oproep. Gaan jullie optreden tegen opruiing, bijvoorbeeld op sociale media?

‘Dat doen we al, in de coronatijd bleek die aanpak zeer effectief. We volgen sociale media en hebben al enkele uitingen die mogelijk strafbaar zijn voorgelegd aan de officier van justitie.’

Premier Rutte noemt het escalerende boerenprotest onacceptabel. Volgens hem verpest een kleine groep boeren het met hun acties voor de ‘overgrote groep die wel beschaafd demonstreert’. Hij zegde toe dat de politie harder gaat optreden tegen rellende boeren. Is dat wat u nodig heeft van de politiek?

‘Het helpt ons dat ook een premier zegt dat er grenzen zijn overschreden. Maar het allerbelangrijkste is dat de regering en de provincies in gesprek gaan met de boeren over een oplossing voor de stikstofproblematiek. Dat kunnen wij niet.’