Een Abbaconcert uit 1979 live bijwonen kan, maar je kijkt wel naar avatars. En dat werkt behoorlijk goed

Het loopt tegen half acht in de Londense avond als het licht in de speciaal gebouwde Abba Arena uitfloept en weer aanflitst: daar staan ze dan. Vier silhouetten veranderen in vier iconische popsterren, uitgedost zoals we ze het beste kennen.

Eerst de mannen: Benny Andersson in glitterjasje, Björn Ulvaeus in strakke broek en met die onverklaarbare mat in de nek. Dan de twee zangeressen: Anni-Frid Lyngstad in rood gewaad met blinkende pauwenogen erop. Naast haar: Agnetha Fältskog, in het hemelsblauw, dezelfde kleur als haar oogschaduw. 

1979 is het jaar waarin Abba zijn digitale avatars heeft vastgepind. Het jaar waarin het viertal waarschijnlijk de grootste popgroep ter wereld was, is inmiddels 43 jaar voorbij. Maar wie twee uur voor aanvang de menigte aan de rode loper richting de concertzaal in Oost-Londen ‘We want Abba! We want Abba!’ hoort schreeuwen, vergeet even hoe lang geleden dat inmiddels is.

Poproyalty

De bede van de fans wordt overigens verhoord. Uit een geblindeerd busje stappen ze een voor een: Agnetha, Björn, Benny en Anni-Frid. Voor het eerst weer samen in het openbaar bij een groot evenement. Ouder geworden, dat zeker. Maar met z’n vieren nog steeds onmiskenbaar poproyalty.

Abba Voyage, zoals die op donderdagavond in première ging, is de laatste penseelstreek van het meesterwerk dat de vier al lang geleden schilderden. De attractie is een voorstelling die in theorie tot in de eeuwigheid kan doorlopen, omdat de vier bandleden er fysiek niet langer voor nodig zijn. Dankzij de nieuwste 3D-technieken zingen geprojecteerde 3D-personages de goudomrande hits van de groep. Een tienkoppige band verzorgt het live-element. Agnetha en Anni-Frid zongen de nummers – met behulp van de autotune, dat wel – allemaal opnieuw in.

Playbacken

De grote vraag is uiteraard: hoe dicht komt het avatarspektakel bij de beleving van een echt concert? Of is dat bij een band als Abba, die in zijn glorietijd ook nauwelijks enige livereputatie genoot, eigenlijk helemaal niet zo nodig?

In de met 3000 premièregasten volgepropte arena blijkt al snel hoe ontzettend uitgekiend het Voyageproject in elkaar is gestoken. Zowel zakelijk – Wie wil betalen kan met een groepje vrienden een afgezet stukje dansvloer met privébar afhuren – als theatraal.

Uiterst slim lopen op grote schermen close-ups mee van de vier figuurtjes die achter op het podium blijven staan en van die afstand inderdaad zomaar een echte band hadden kunnen zijn. En kijkt het publiek in de grote arena’s tegenwoordig toch niet al vooral naar die videobeelden? De gezichten van de Abba’s lijken af en toe wat uitdrukkingsloos en playbacken gaat ze niet altijd helemaal natuurlijk af, maar robots of hallucinaties zijn het ook niet. Wie zijn fantasie de vrije loop laat, kan die ene grote reünie die de popmuziek nooit zag bijna aanraken.

Popcorn

Het begin is verrassend. Twee albumtracks – The Visitors en Hole in Your Soul – leiden de grote greatest hitsrevue in waarbij Abba het zich kan veroorloven om klassiekers als Super Trouper, Money, Money, Money en The Day Before You Came van de setlijst te houden.

Er is genoeg andere popcorn om de zaal – de premièregangers hebben zich duidelijk voorgenomen om te feesten – in extase te brengen. Bij het refrein van Chiquitita veert iedereen op uit zijn stoeltjes en dat van Fernando wordt ongeremd meegegalmd. De avatars – of Abbatars, zoals de band ze zelf noemt – moedigen de zaal aan met uitnodigende blikken en handgebaren. Er lijkt werkelijk sprake van interactie.

De vier leden stonden persoonlijk model voor de bewegingen die de avatars op het podium maken. En inderdaad: zo licht sullig swingend speelt Benny Andersson ongetwijfeld nog steeds piano. Maar of Anni-Frid, op de rode loper steunend op een wandelstok, in het repetitielokaal werkelijk zo extravagant heeft gedanst als tijdens het instrumentale intermezzo van Gimme! Gimme! Gimme! valt te betwijfelen.

Songfestivalbeelden

Het maakt ook niet uit: Voyage beklijft ondanks zijn onvermijdelijke plastic elementen. Muzikaal zijn er hoogtepunten genoeg, ook al wijken de songs slechts in details af van de studioversies. Lyngstads a capella-opening van When All Is Said and Done – dat haar scheiding van Benny documenteerde – is prachtig. Net als de stevige gitaarversie van Knowing Me, Knowing You.

Omdat elk nummer een andere, vaak oogverblindende, enscenering kent, is er rond de bühne steeds wat nieuws te zien. Alleen voor Waterloo wordt oud televisiemateriaal gebruikt. Maar die Songfestivalbeelden zijn dan ook zo iconisch dat er geen videoclip tegenop kan.

Zo blijkt het uiteindelijk geen groot probleem dat de bandleden op afstand blijven. Deze Abbashow is puur en bijzonder feestelijk entertainment en zonder meer het beste dat de wereld van de hologrammen, virtuele popsterren en zingende avatars tot nu toe heeft voortgebracht.

Voyage is voor onbepaalde tijd te zien in de Abba Arena in Londen.