Live | Oekraïne bevestigt evacuatie gewonden en gevangenenruil staalfabriek Marioepol
Dit is het liveblog over de oorlog in Oekraïne. Download onze app om updates te krijgen over de laatste ontwikkelingen.
In het kort:
• De EU-landen zijn het nog altijd oneens over een embargo op Russische olie.
• Door Russische beschietingen van de Oost-Oekraïense stad Severodonetsk zijn zeker tien burgers om het leven gekomen, meldt Oekraïne.
• Zweden en Finland willen toetreden tot de Navo.
• Lees de belangrijkste verhalen over de Russische invasie hier.
Live
Burgemeester Kyiv roept gevluchte inwoners op nog niet terug te keren
De burgemeester van Kiev, Vitali Klitsjko, heeft inwoners die na het begin van de Russische invasie naar een veiligere locatie zijn gevlucht, geadviseerd om nog even weg te blijven. Volgens hem is het nog te vroeg om terug te keren naar de hoofdstad van Oekraïne. "We kunnen de veiligheid niet 100 procent garanderen", aldus de burgemeester tegen BBC World.
Het is relatief rustig in de Oekraïense hoofdstad sinds het Russische leger zijn manschappen uit de regio heeft teruggetrokken en de aandacht heeft gericht op het oosten van het land. Maar Klitsjko waarschuwde dat Kiev nog steeds "een doelwit voor Russische agressors" blijft - met waarschuwingen voor luchtaanvallen en een avondklok.
Hoewel minstens een miljoen van de vooroorlogse bevolking van Kiev nog niet naar de stad is teruggekeerd, komt het normale leven wel langzaam weer op gang. Steeds meer restaurants en cafés openden hun deuren, al zal het naar verwachting nog lang duren voor alle schade aan gebouwen en infrastructuur is hersteld.
Beeld NurPhoto via Getty Images Zelenski: 'Geen gemakkelijke dag'
De Oekraïense president Zelenski heeft in een videoboodschap laten weten dat het geen eenvoudige beslissing is geweest om de soldaten uit de Azovstal-fabriek in Marioepol te evacueren.
"Dit was geen gemakkelijke dag", zei hij. "Maar deze dag is net als alle andere gericht op het redden van ons land en ons volk. Ik wil benadrukken dat Oekraïne zijn Oekraïense helden levend nodig heeft. Dat is ons principe. Ik denk dat iedereen dat zal begrijpen. Nu is het zaak om deze jongens naar huis brengen, maar dat vereist diplomatie en tijd."
De evacuatie betekent een aanzienlijke nederlaag voor Oekraïne. De Azovstal-fabriek groeide uit tot een symbool van verzet, met honderden militairen die daar bleven vechten, zelfs lang nadat de rest van de stad in handen van de Russen was gevallen. De Russische belegering in Marioepol heeft volgens Oekraïne tienduizenden levens gekost.
Twitter bericht wordt geladen...
Oekraïne bevestigt evacuatie gewonden en gevangenenruil staalfabriek Marioepol
De ruim 260 Oekraïense soldaten die uit de staalfabriek Azovstal in de belegerde Oekraïense havenstad Marioepol zijn geëvacueerd, zijn onderdeel van een gevangenenruil. Dat bevestigde de onderminister van Defensie van Oekraïne, Hanna Maliar, in een videoboodschap op sociale media zonder verder in te gaan op de details.
"53 ernstig gewonde militairen zijn uit de staalfabriek overgebracht naar een ziekenhuis voor behandeling", zei Maliar. "Daarnaast zijn 211 militairen via een humanitaire corridor naar Olenivka gebracht. Een uitruilprocedure zal plaatsvinden voor hun terugkeer naar huis."
Uren eerder had het Russische ministerie van Defensie gezegd dat er een akkoord was bereikt over de evacuatie van gewonden uit het uitgestrekte Azovstal-complex waar Oekraïense soldaten zich hebben verschanst. Een deel van de Oekraïners werd volgens Rusland naar het 35 kilometer oostelijker gelegen Novoazovsk getransporteerd om er behandeld te worden.
Novoazovsk is in Russische handen en ligt vlakbij de grens met Rusland. Andere soldaten gingen naar een andere plek in het gebied dat door pro-Russische rebellen wordt gecontroleerd, meldt de Russische televisiezender RT.
Naar verluidt bevonden zich voor de evacuatie nog ongeveer zeshonderd Oekraïense militairen in Azovstal, dat geldt als een van de grootste staalfabrieken van Europa.
Beeld REUTERS De stilte keert langzaam terug in Charkov. ‘We zijn één familie geworden’
De weinige bewoners die district Saltovka in Charkov niet ontvluchtten, verbleven wekenlang in de schuilkelder. Nu het Oekraïense leger de Russen terugdringt uit de omgeving van de stad, kunnen ze eindelijk naar buiten. Lees hier verder.
'Meerdere bussen evacueren soldaten uit Azovstal-staalfabriek'
Persbureau Reuters meldt op basis van een ooggetuige dat meerdere bussen Oekraïense soldaten uit de Azovstal-staalfabriek in Marioepol evacueren. De berichten zijn nog niet door autoriteiten bevestigd.
Naar verluidt zal de Oekraïense president Volodimir Zelenski vanavond ook van zich laten horen met een verklaring over de situatie in de fabriek.
Eerder vandaag werd al gemeld door het het Russische ministerie van Defensie dat er een akkoord over de evacuatie van gewonden uit de staalfabriek was overeengekomen. De gewonde Oekraïense strijders zouden tijdens een wapenstilstand naar het 35 kilometer oostelijker gelegen Novoazovsk worden getransporteerd om er behandeld te worden. Novoazovsk is in Russische handen en ligt vlakbij de grens met Rusland. Van Oekraïense kant was toen nog geen melding gemaakt over een dergelijke overeenkomst.
Gewonden soldaten uit het Azovstal complex worden geevacueerd.Beeld REUTERS Hongarije blokkeert zesde sanctiepakket, tot woede van andere EU-landen
Ondanks enkele concessies van de kant van de Europese Unie blokkeert Hongarije het EU-embargo tegen Russische olie nu al twee weken. Dit tot groeiende ergernis van de overige lidstaten. Lees hier verder.
Erdogan: geen goedkeuring voor Navo-toetreding Zweden en Finland
Turkije is niet van plan zijn goedkeuring te verlenen aan een eventuele toetreding tot de Navo van Zweden en Finland, zegt de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Zijn land is sinds 1952 aangesloten bij de westerse militaire alliantie, waarvan de dertig lidstaten nieuwe leden unaniem moeten goedkeuren. Zweden en Finland hebben al aangekondigd het lidmaatschap zo spoedig mogelijk formeel aan te vragen.
Erdogan liet afgelopen week al weten 'niet positief' te staan tegenover een eventueel Navo-lidmaatschap van Zweden en Finland. Turkije verwijt die landen onderdak te bieden aan de Koerdische Arbeiderspartij (PKK), die al decennia een guerrillaoorlog in Turkije voert. Turkije en de Europese Unie beschouwen de partij als een terroristische organisatie. Volgens Erdogan werft de PKK vooral in Zweden nieuwe rekruten. Hij omschreef beide landen als 'gasthuizen voor terroristische organisaties'.
Eerder maandag maakte Zweden bekend diplomaten naar Turkije te willen sturen om te praten over een eventueel Navo-lidmaatschap. Minister van Defensie Peter Hultqvist zei dat de diplomaten de kwestie willen oplossen en 'kijken waar dit echt om gaat'.
Erdogan laat echter weten dat zowel Zweedse als Finse delegaties zich die moeite kunnen besparen: hij zal geen toestemming verlenen zolang de twee Scandinavische landen onderdak blijven bieden aan PKK-leden. Secretaris-generaal Jens Stoltenberg heeft er desalniettemin vertrouwen in dat hij de zorgen van Turkije weg kan nemen en verwacht niet dat het Navo-lidmaatschap vertraging op zal lopen.
Recep Tayyip ErdoganBeeld AP Ook buitenlandministers EU doorbreken impasse over sancties niet
De EU-landen zijn het nog altijd oneens over een embargo op Russische olie. Ook hun ministers van Buitenlandse Zaken zijn er niet in geslaagd het verzet van een handvol landen weg te nemen, zegt minister Wopke Hoekstra.
"Ik had het graag anders gezien, maar de discussie duurt voort," zei Hoekstra na vruchteloos overleg met zijn EU-collega's in Brussel. Hij hoopt 'dat er in ieder geval in de loop van deze week wél witte rook komt'. Voorstanders als Nederland en tegenstanders als, vooral, Hongarije zijn maandag wel weer wat nader bij elkaar gekomen, denkt de minister.
De Europese Commissie stelde de EU-landen al bijna twee weken geleden een nieuw pakket strafmaatregelen tegen Rusland voor, een olieboycot inbegrepen. Om de grote weerstand van enkele lidstaten die erg afhankelijk zijn van olie uit Rusland te overwinnen, is hun onder meer uitstel aangeboden. Maar voor in ieder geval Hongarije is het nog niet genoeg.
Premier Bulgarije wil twee jaar uitstel van olieboycot Rusland
De Bulgaarse premier Kiril Petkov wil twee jaar uitstel voor zijn land van een mogelijke boycot door de EU van Russische olie. Dat zei hij tijdens een persconferentie met premier Mark Rutte.
De Europese Commissie wil een boycot van olie uit Rusland. Daar overleggen de EU-lidstaten al een paar weken over. Een aantal landen dat erg afhankelijk is van Russische olie wil echter respijt. Tot dusver was onduidelijk hoe lang Bulgarije uitstel wilde. De grootste dwarsligger, Hongarije, is volgens bronnen bij de EU al twee jaar uitstel aangeboden.
Volgens Petkov heeft Bulgarije de extra tijd nodig om nieuwe infrastructuur aan te leggen. Er moet onder meer een belangrijke olieraffinaderij worden omgebouwd. Die kan op dit moment alleen Russische olie verwerken.
Bulgarije is het armste land van de Europese Unie en werd vorige maand al afgesloten van Russisch aardgas. Rutte prees de Bulgaarse houding richting Rusland. "Dit was een belangrijk moment om Moskou te laten zien dat we één front vormen."
Beeld ANP Oekraïne: zeker 10 doden door Russische aanval op Severodonetsk
Door Russische beschietingen van de Oost-Oekraïense stad Severodonetsk zijn zeker tien burgers om het leven gekomen. Eerder hadden de autoriteiten al gemeld dat door zware beschietingen branden waren uitgebroken in woonwijken.
De stad ligt in een gebied dat de Russische invasietroepen en rebellerende pro-Russische Oekraïners willen veroveren op de Oekraïense strijdkrachten. Severodonetsk is sinds 2014 het bestuurscentrum van de regio Loehansk nadat de regionale hoofdstad Loehansk onder controle van de separatisten was gekomen.
In de aangrenzende regio Donetsk kwamen bij Russische aanvallen negen burgers om het leven, aldus de autoriteiten daar. Zes andere burgers raakten gewond.
Schuilen in de schuilkelder in Severodonetsk.Beeld AP Hoekstra blij met Navo-plannen Zweden: maakt Navo sterker
Nederland is ingenomen met de wens van Zweden om Navo-lid te worden. "Deze toetreding zal het bondgenootschap sterker maken," zegt minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken. Bovendien worden volgens Hoekstra de banden tussen de Europese Unie, waartoe Zweden al behoort, en de Navo erdoor verdiept.
Zweden besloot, ingegeven door de Russische oorlog tegen Oekraïne, maandag na twee eeuwen zijn uitdrukkelijke neutraliteit op te geven. Dat is tegen het zere been van Rusland, maar 'ieder land heeft het soevereine recht om een keuze te maken over de eigen verdediging', twitterde Hoekstra maandag.
Wopke Hoekstra.Beeld AFP Israël voert gasproductie op voor levering aan Europa
Israël wil Europa gaan helpen met de levering van aardgas, nu Europese landen zo snel mogelijk van Russisch gas willen afstappen vanwege de oorlog in Oekraïne. Het land is bezig zijn gasproductie uit offshore velden te vergroten en denkt de komende tijd al leveringscontracten met verschillende Europese landen te kunnen tekenen. Dat meldt een functionaris van het Israëlische energieministerie.
Israël hoopt de gasproductie de komende jaren te verdubbelen naar 40 miljard kubieke meter per jaar. Het land is bezig bestaande projecten te vergroten en werkt aan nieuwe gasvelden. Momenteel levert Israël vooral aan de eigen thuismarkt en via pijpleidingen aan Egypte en Jordanië. Het land beschikt over grote gasvoorraden voor de kust.
Het extra gas dat geproduceerd wordt, zal voor een groot deel bestemd zijn voor export naar Europa, aldus het ministerie. Dit gas kan mogelijk via de aanleg van nieuwe pijpleidingen door de Middellandse Zee naar Griekenland of, via een kortere route, naar Turkije worden vervoerd. Ook zou vloeibaar gemaakt aardgas (LNG) uit Israël via Egypte naar Europa worden getransporteerd.
Noren, Denen en IJsland helpen Zweden en Finnen bij aanval
De Navo-lidstaten Noorwegen, Denemarken en IJsland zullen Zweden en Finland militair steunen als die twee landen worden aangevallen in de tijd dat ze nog geen lid zijn van het westerse militaire bondgenootschap. De drie landen beloven de hulp in een gemeenschappelijke verklaring die volgt op de officiële aankondiging van Zweden om zich te willen aansluiten bij de Navo, nadat Finland dat een dag eerder al had gedaan.
Samen met Denemarken en IJsland staat Noorwegen klaar om zijn buren in het noorden met alle mogelijke middelen bij te staan als ze het slachtoffer worden van agressie op hun grondgebied voordat ze het Navo-lidmaatschap krijgen, verklaarde de Noorse premier Jonas Gahr Stoere.
Als Zweden en Finland eenmaal lid zijn van de Navo worden ze automatisch geholpen bij een aanval. Voor de tussentijd kregen de twee landen ook al veiligheidsgaranties van andere Navo-leden, waaronder de Verenigde Staten.
Noorse soldaten op oefening.Beeld ANP / EPA Rusland: akkoord bereikt over evacuatie gewonden Marioepol
Het Russische ministerie van Defensie meldt een akkoord over de evacuatie van gewonden uit de staalfabriek in Marioepol waar Oekraïense strijders zich hebben verschanst.
De gewonde Oekraïense strijders zouden tijdens een wapenstilstand naar het 35 kilometer oostelijker gelegen Novoazovsk worden getransporteerd om er behandeld te worden. Novoazovsk is in Russische handen en ligt vlakbij de grens met Rusland.
Van Oekraïense kant is nog geen melding gemaakt over een dergelijke overeenkomst.
Zweedse regering vraagt om Navo-lidmaatschap
De Zweedse regering heeft 'formeel besloten' om het lidmaatschap van de Navo aan te vragen, meldt premier Magdalena Andersson. De aanvraag zal zo spoedig mogelijk worden verstuurd, naar verwachting al in de loop van deze week.
Evenals Finland, dat ook toetreding tot de Navo overweegt, is Zweden al lange tijd neutraal. Sinds de Russische aanval op Oekraïne is onder politici en inwoners de steun voor aansluiting bij de Navo echter pijlsnel gegroeid. In Zweden spraken de sociaaldemocraten van premier Andersson zich eerder al positief uit over de lidmaatschapsaanvraag. De Finse regering besloot zondag al officieel lid te willen worden, in het vertrouwen dat het parlement daarmee instemt. Dat laatste gebeurt waarschijnlijk deze week al.
Ondanks bezwaren van Navo-lid Turkije verwacht topman Jens Stoltenberg van het bondgenootschap dat zowel Zweden als Finland snel en soepel kan toetreden. Daar gaan nog wel enkele maanden overheen. Voor de tussenliggende periode bieden Navo-landen veiligheidsgaranties aan Zweden en Finland, voor het geval Rusland zich agressief opstelt.
Beeld via REUTERS Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken bezoekt Nederland
De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba brengt dinsdag en woensdag een bezoek aan Nederland. Tijdens zijn bezoek spreekt Kuleba met verschillende bewindspersonen over de toestand in Oekraïne.
Onderwerpen van de gesprekken zijn de huidige situatie in Oekraïne en de manieren waarop Nederland het land steunt. Hierover gaat hij in gesprek met ministers Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken), Sigrid Kaag (Financiën) en premier Mark Rutte.
Daarnaast spreekt Kuleba met de ministers Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) en Rob Jetten (Klimaat en Energie) over de economische gevolgen van de oorlog en de manieren waarop Oekraïne minder afhankelijk kan worden van Russische energie.
Op woensdag staat er ten slotte nog een een gesprek gepland met minister van Defensie Kasja Ollongren en met Kamerleden die zich bezighouden met buitenlandse zaken.
Poetin waarschuwt Navo voor 'een reactie' bij uitbreiding
De Russische president Vladimir Poetin waarschuwt het Westen dat Rusland met 'een reactie' komt als de Navo besluit om Zweden en Finland te laten toetreden tot de militaire alliantie. Beide Scandinavische landen staan op het punt een formele aanvraag daartoe in te dienen. Wat de Russische reactie precies zou zijn, laat Poetin in het midden.
Poetin deed zijn uitspraken maandag in het Kremlin tegenover de leiders van Belarus, Armenië, Kazachstan, Kirgizië en Tadzjikistan. Hij benadrukte dat Finland en Zweden geen 'directe dreiging' voor Rusland vormen, maar dat de uitbreiding van de militaire infrastructuur (van de Navo) 'zeker onze reactie zal uitlokken'.
Wat die reactie zal zijn hangt af van 'welke bedreigingen voor ons worden gecreëerd', aldus Poetin. En: "Er ontstaan problemen zonder enige reden. We zullen dienovereenkomstig reageren."
Poetin heeft al vaker de uitbreiding van de NAVO richting het oosten, een ontwikkeling die begon na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie begin jaren negentig, als een van de redenen voor zijn conflict met Oekraïne genoemd. Volgens Poetin gebruiken de VS de uitbreiding van de NAVO op een 'agressieve' manier om een 'toch al moeilijke mondiale veiligheidssituatie te verergeren', zei Poetin maandag.
Vladimir Poetin.Beeld EPA Nauwelijks extra bedden voor Oekraïense vluchtelingen
Het aantal beschikbare opvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen is de afgelopen dagen nauwelijks toegenomen. Het aantal bedden is nog steeds wel voldoende om de stijging van het aantal ontheemden onderdak te bieden. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Er worden nu 36.678 Oekraïners door gemeenten opgevangen; een krappe duizend vluchtelingen meer dan donderdag. Het aantal beschikbare bedden is met slechts driehonderd toegenomen tot 45.462.
Bij de gemeenten staan nu ruim 56.860 Oekraïense vluchtelingen ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP). Niet alle Oekraïners zitten in een opvanglocatie van de gemeente.
Voor 23 mei moeten gemeenten 50.000 opvangplekken hebben gerealiseerd, zo spraken kabinet en gemeenten begin maart af. Gemeenten worden met klem verzocht om daar bovenop, voor 23 juni, nog eens 25.000 extra noodopvangplekken te regelen.
Duitsland: vandaag nog geen akkoord over EU-embargo Russische olie
De EU-landen worden het maandag nog niet eens over een embargo voor Russische olie, zegt de Duitse minister van Buitenlandse Zaken. "Maar in de komende dagen zullen we overeenstemming bereiken, daar ben ik zeer van overtuigd," zei minister Annalena Baerbock voor aanvang van overleg met haar collega's van de andere lidstaten.
De Europese Commissie stelde de EU-landen al bijna twee weken geleden een nieuw pakket strafmaatregelen tegen Rusland voor, een olieboycot inbegrepen. Na grote weerstand van een handvol lidstaten die erg afhankelijk zijn van olie uit Rusland is hun wat respijt aangeboden. Maar voor in ieder geval Hongarije is dat nog niet genoeg. Na intensieve onderhandelingen door de EU-ambassadeurs en onder andere een bezoek van commissievoorzitter Ursula von der Leyen aan Boedapest, mogen maandag de buitenlandministers hun tanden in het vraagstuk zetten.
Maar 'bepaalde kwesties moeten nog worden opgelost', aldus Baerbock. "En dat zal vandaag niet gebeuren."
Buitenlandvertegenwoordiger Josep Borrell temperde de al lage verwachtingen ook al omdat de 'standpunten behoorlijk stevig zijn'. De hoogste diplomaat van de Europese Unie zei een doorbraak 'niet te kunnen garanderen,' maar 'we zullen ons best doen om de situatie te deblokkeren'.
Borrell vraagt aandacht voor het moeilijke parket waarin landen zitten als Hongarije, die bijvoorbeeld niet bereikbaar zijn voor alternatieve aanvoer per olietanker. "Mijn taak is niet om iemand de schuld te geven, maar om overeenstemming te vinden."
Beeld REUTERS McDonald's kondigt na ruim dertig jaar vertrek aan uit Rusland
McDonald's kondigt zijn vertrek aan uit Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne. Het Amerikaanse concern heeft besloten om al zijn activiteiten in het land te verkopen. De fastfoodketen had zijn 850 vestigingen in Rusland eerder al tot nader order gesloten.
De stap heeft een grote symbolische waarde. McDonald's opende meer dan dertig jaar geleden in de nadagen van de Sovjet-Unie voor het eerst de deuren in het land. Toen stonden er lange rijen met Russen die op dat moment voor het eerst de kans kregen om de burgers en friet van het westerse bedrijf uit te proberen.
Beeld Vladimir Gerdo/TASS Gasprijs verder omlaag door EU-plan voor betalingen aan Rusland
De Europese gasprijs is maandag opnieuw gedaald. Het plan van de Europese Unie om energiebedrijven een manier te bieden om voor Russisch aardgas te betalen zonder de sancties te schenden, zorgde voor opluchting bij de inkopers van Russisch gas.
De prijs voor gas op de Amsterdamse gasbeurs, die maatgevend is voor Europese prijzen, zakte met 3 procent tot 94 euro per megawattuur. Afgelopen vrijdag daalde de gasprijs al met ruim 9 procent. De gasprijs nadert daarmee weer het niveau van voor de Russische invasie van Oekraïne, op 23 februari, toen minder dan 90 euro per megawattuur werd betaald.
De Europese Commissie is van plan om kopers nieuwe richtlijnen te geven over hoe ze voor gas moeten betalen. Daarmee wordt tegemoetgekomen aan de eisen van president Vladimir Poetin en tegelijkertijd schending van de sancties vermeden die door Brussel zijn opgelegd in reactie op de Russische invasie van Oekraïne.
Rusland eist dat bedrijven in roebels betalen, om zo de eigen munt te stutten. Om Russisch gas te kunnen kopen moeten klanten twee rekeningen bij Gazprombank openen, één in euro's of dollars en één in roebels. Daarna worden de eurobetalingen door de Russische centrale bank in roebels omgezet. Die transactie is echter in strijd met de sancties tegen de Russische centrale bank.
Gazprom kwam eerder al met een opheldering over de eis van Moskou om gas in roebels te betalen. Onder de nieuwe voorwaarden is de betaling effectief voltooid zodra de koper euro's of dollars op de rekening bij Gazprombank stort. Het bedrag wordt dan automatisch omgezet naar roebels en de Russische centrale bank, die onderworpen is aan sancties, is daarbij niet betrokken.
In de nieuwe richtlijn is Europa van plan bedrijven te vertellen dat ze een duidelijke verklaring moeten afleggen dat ze hun verplichtingen als nagekomen beschouwen zodra ze in euro's of dollars betalen, in overeenstemming met bestaande contracten. Ook zou de Europese Commissie werken aan een plan om een maximumprijs in te stellen voor aardgas wanneer Rusland de gasleveringen stopzet. Zo moeten consumenten worden beschermd tegen een enorme piek in de prijzen.
Beeld REUTERS Duitsland stopt hoe dan ook met import Russische olie
Duitsland stopt tegen het einde van het jaar 'sowieso' de import van Russische olie, ook als de Europese Unie er niet in slaagt om tot een breed verbod te komen als onderdeel van een nieuw sanctiepakket tegen Rusland. Dat zeiden regeringsfunctionarissen in Berlijn tegen persbureau Bloomberg.
Volgens de ambtenaren, die niet bij naam genoemd willen worden, vorderen de pogingen om tot deals te komen met andere leveranciers. De regering is er ook van overtuigd dat het de resterende logistieke problemen kan oplossen in de komende zes tot zeven maanden.
De ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie komen maandag in Brussel bijeen om over een nieuw sanctiepakket te spreken om Rusland daarmee te straffen voor de inval in Oekraïne. EU-diplomaten zouden hebben geopperd het gefaseerde olieverbod uit te stellen nadat Hongarije bezwaar had gemaakt omdat deze stap te schadelijk zou zijn voor de economie. De Duitse bondskanselier Olaf Scholz zou een verbod hoe dan ook willen instellen. Berlijn heeft nog niet gezegd waar het zijn olie vandaan zal halen als de Russische leveringen stoppen.
Het aandeel van Russische olie dat in Duitsland wordt verbruikt is al gedaald van ongeveer 35 procent voor de oorlog in Oekraïne tot 12 procent nu, aldus het ministerie van Economische Zaken in Berlijn. Scholz reist donderdag naar Nederland om te praten met premier Mark Rutte. Daar zullen de oliesancties en energiezekerheid hoog op de agenda staan. Een dag later ontvangt hij de emir van Qatar in Berlijn.
Het EU-voorstel beoogt een verbod op ruwe olie in de komende zes maanden en op geraffineerde brandstoffen tegen begin januari. Hongarije en Slowakije hebben tot eind 2024 de tijd gekregen om zich aan de regels te houden en Tsjechië tot juni 2024. Alle drie de landen zijn sterk afhankelijk van Russische olie.
De Hongaarse premier Viktor Orbán heeft gesuggereerd dat een eventueel olieverbod door de EU-leiders moet worden besproken tijdens een topontmoeting. De volgende top staat eind mei gepland.
Beeld ANP / EPA Oekraïense militairen bereiken vanuit Charkov de Russische grens
Oekraïense militairen hebben tijdens hun tegenoffensief bij de Oost-Oekraïense stad Charkov de grens met Rusland bereikt. Het Oekraïense ministerie van Defensie heeft in de nacht van zondag op maandag een video vrijgegeven waarop een tiental soldaten is te zien bij een grenspost. De manschappen zouden onderdeel uitmaken van een vrijwilligersbrigade uit Charkov.
Het Oekraïense leger meldde de afgelopen dagen al dat Russische manschappen bij Charkov geleidelijk worden teruggedrongen. Burgemeester Ihor Terekhov van Charkov zei zaterdag tegen de BBC dat het Oekraïense leger de Russen uit de stad heeft verdreven.
Charkov is de op een na grootste stad van Oekraïne. In de miljoenenstad is sinds het begin van de oorlog in februari hevig gevochten. Het is onbekend hoeveel burgers en militairen daarbij om het leven zijn gekomen.
Rusland heeft zijn troepen al uit het noorden van Oekraïne teruggetrokken nadat het niet lukte om door te stoten naar de hoofdstad Kiev. De Russen concentreren zich momenteel op de oostelijke Oekraïense regio's Donetsk en Loehansk, waar pro-Russische separatisten sinds 2014 enkele gebieden met hulp van Moskou in handen hebben.
Russische gouverneur: slachtoffers bij beschietingen dorp nabij grens Oekraïne
Oekraïense troepen hebben volgens de gouverneur van de Russische regio Belgorod een dorp beschoten nabij de grens met Oekraïne. Het zou gaan om Sereda in het Shebekino-district. Een persoon raakte gewond, meldt Vyacheslav Gladkov op Telegram.
De gouverneur meldde op 12 mei voor het eerst slachtoffers bij vermeende beschietingen door Oekraïense troepen. Toen zou er een dode zijn gevallen en zes mensen gewond zijn geraakt.
De regering in Kiev heeft dergelijke aanvallen tot nu toe bevestigd noch ontkend.
Russische ambassadeur in VS: diplomaten met geweld bedreigd
Volgens de Russische ambassadeur in de VS worden Russische diplomaten in de VS met geweld bedreigd. "Onze ambassade bevindt zich in een vijandige omgeving. Ambassadepersoneel wordt bedreigd, onder andere met fysiek geweld," zei ambassadeur Anatoly Antonov tegen het Russische persbureau TASS.
Amerikaanse veiligheidsagenten zouden voor de Russische ambassade contactnummers uitdelen van de CIA- en FBI. De inlichtingen- en veiligheidsdienst hebben tot dusver geweigerd commentaar te geven en het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken was niet onmiddellijk bereikbaar voor commentaar op de zaak.
Zelenski: situatie in de Donbas is erg moeilijk
De situatie in de oostelijke Oekraïense regio Donbas blijft volgens de Oekraïense president Volodimir Zelenski 'zeer moeilijk' voor Oekraïne. "Russische troepen proberen nog steeds op zijn minst iets van een overwinning te behalen. Op de tachtigste dag van de grootschalige invasie ziet het er bijzonder krankzinnig uit, maar ze stoppen niet met al deze inspanningen," stelde Zelenski.
Russische troepen concentreren hun aanvallen op Oost-Oekraïne nadat ze er niet in waren geslaagd op te rukken naar de hoofdstad Kiev. Zelenski is optimistisch over hoe de strijd verloopt. "Stap voor stap dwingen we de bezetters ons land te verlaten. We zullen ze ook de Oekraïense zee laten verlaten."
Zelenski ondertekent wet tegen partijen die Russische oorlog steunen
Partijen in Oekraïne die de Russische agressieoorlog steunen kunnen binnenkort verboden worden. President Volodimir Zelenski heeft een wet ondertekend die begin mei werd goedgekeurd, meldde het Oekraïense parlement zaterdag op zijn website. De wet treedt een dag na de officiële bekendmaking in werking.
Het verbod is bedoeld om bijvoorbeeld partijen te treffen die de Russische oorlog tegen Oekraïne rechtvaardigen of ontkennen. De Oekraïense autoriteiten stopten in maart al de activiteiten van een tiental partijen die banden zouden hebben met Rusland. In februari vielen Russische troepen Oekraïne binnen.
Groot konvooi vluchtelingen vanuit Marioepol in veiligheid gebracht
Een groot konvooi bestaande uit honderden auto's en busjes met vluchtelingen is zaterdag vanuit het zwaar gehavende Marioepol in Zaporizja aangekomen. De stad, zo'n 250 kilometer verwijderd van de havenstad, is nog in Oekraïense handen.
De vluchtelingen moesten dagenlang wachten tot ze toestemming kregen van de Russische militairen om te vertrekken, zo meldt Reuters. Oekraïne probeert al meer dan twee maanden alle inwoners van de stad te evacueren, maar dat gaat moeizaam.
Volgens een assistent van de burgemeester van Marioepol gaat het om de grootste evacuatie uit de stad sinds de inval van de Russen. Hij sprak van zo'n 500 tot 1000 voertuigen.
De 74-jarige Nikolai Pavlov zei dat hij zeker een maand in een kelder heeft doorgebracht sinds zijn appartement was verwoest. Een familielid slaagde erin om hem uit Marioepol te krijgen. "We hebben het ternauwernood gehaald, er waren veel ouderen onder ons. De reis was verschrikkelijk, maar het was het waard," zei hij.
Finland dient woensdag Navo-aanvraag in
Finland dient woensdag waarschijnlijk zijn aanvraag in om lid te worden van de Navo. Dat heeft de Finse minister van Buitenlandse Zaken, Pekka Haavisto, tegen de Zweedse krant Aftonbladet gezegd. Volgens geruchten zullen de Zweden deze stap maandag al zetten, aldus de krant.
Finland en Zweden willen in reactie op de Russische inval in Oekraïne lid worden van het militaire bondgenootschap. Voor toetreding van nieuwe leden moeten alle dertig Navo-landen groen licht geven.
Turkije heeft te kennen te geven bezwaar te zullen maken tegen de toetreding van Zweden en Finland. Zaterdag spraken in Berlijn de ministers van Buitenlandse Zaken van Zweden en Finland met hun collega uit Turkije in een poging de lucht te klaren over de toetreding van de twee Noord-Europese landen.
Zelenski: Eurovisie Songfestival volgend jaar in Marioepol
Oekraïne wil het Eurovisie Songfestival 2023 organiseren in de zo goed als verwoeste Zuid-Oekraïense havenstad Marioepol. Dat liet de Oekraïense president Zelenski zaterdagnacht op Instagram weten.
'Wij zullen ons best doen om de deelnemers en gasten van Eurovisie te ontvangen in Marioepol,' reageerde Zelenski na de winst van de Oekraïense band Kalush Orchestra. Hij bedankte de Songfestivalact en 'iedereen die op ons heeft gestemd'.
Het land dat het Eurovisie Songfestival wint, mag het internationale evenement het jaar daarop organiseren. Vanwege de oorlog met Rusland is het nog maar de vraag of de artiesten, delegaties, Songfestivalfans en pers volgend jaar daadwerkelijk zullen afreizen naar Oekraïne. De EBU, verantwoordelijk voor de organisatie van het Eurovisie Songfestival, heeft nog geen besluit genomen.
Zelenski is echter duidelijk. 'Volgend jaar is Oekraïne gastheer!'
Songfestival draait uit op steunbetuiging aan Oekraïne
Het Eurovisie Songfestival is zoals verwacht uitgedraaid op een steunbetuiging aan het in oorlog verkerende Oekraïne, met de groep Kalush Orchestra als winnaar. De Oekraïense overheid bedankte op Twitter voor alle steun. 'Deze is voor alle Oekraïners. Jullie hebben onze harten doen smelten', zo luidt het bericht op het officiële account van de overheid.
Lees ook: Oekraïne wint Songfestival, S10 wordt elfde voor Nederland
Na 200 jaar einde aan Zweedse neutraliteit: land wil toetreden tot Navo
De sociaaldemocratische regeringspartij in Zweden van premier Magdalena Andersson heeft zich zondag uitgesproken voor lidmaatschap van de Navo. De partij maakte na intern beraad bekend steun te geven aan een aanvraag om toe treden tot het militaire bondgenootschap.
De sociaaldemocraten waren lang tegenstander van toetreding tot de Navo en stelden dat Zweden onpartijdig zou moeten blijven bij gewapende conflicten. Zweden is al ruim tweehonderd jaar neutraal.
Sinds de Russische aanval op Oekraïne gingen in het Scandinavische land echter steeds meer stemmen op om toe te treden tot de Navo. Ook de sociaaldemocraten zijn nu dus voor aansluiting bij de alliantie, waarmee zich een meerderheid aftekent in het Zweedse parlement. Dat debatteert maandag over het Navo-lidmaatschap, evenals dat van Finland, dat al heeft besloten het lidmaatschap aan te vragen.
Premier Andersson zei dat de veiligheid van het land het best wordt gewaarborgd onder de Navo-paraplu. Die garandeert steun van de andere leden bij een aanval en dat is volgens de regeringsleider wat Zweden nu nodig heeft. Een gelijktijdige aanvraag met Finland is het beste, denkt ze. De weg daarvoor is vrij als de parlementen groen licht hebben gegeven.
De minderheidsregering in Stockholm stuurde al militair materieel naar Oekraïne, waaronder 5000 antitankwapens. Zweden brak daarmee met het beleid geen wapens te sturen naar landen die in oorlog zijn verwikkeld.
Navo-lid Turkije heeft bezwaren opgeworpen vanwege aanhangers van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) die met name in Zweden actief zijn. Navo-topman Jens Stoltenberg denkt net als premier Andersson dat er een oplossing wordt gevonden en de Turkse bezwaren niet voor vertraging zullen zorgen.
Beeld REUTERS Finland vraagt lidmaatschap Navo aan
De Finse regering heeft besloten het lidmaatschap van de Navo aan te vragen. Dat hebben president Sauli Niinistö en premier Sanna Marin zondag bekendgemaakt. "Dit is een historische dag. Een nieuw tijdperk breekt aan," zei Niinistö.
Het parlement van Finland moet nog wel instemmen met het voorstel van de regering om het lidmaatschap van de Navo aan te vragen. Het is vrijwel zeker dat een meerderheid van de volksvertegenwoordiging maandag akkoord gaat. Zaterdag maakte Marin al bekend dat haar sociaaldemocratische regeringspartij voorstander is van toetreding tot de Navo. De Finse minister Pekka Haavisto van Buitenlandse Zaken zei tegen de Zweedse krant Aftonbladet dat Helsinki het lidmaatschap van het westerse bondgenootschap vermoedelijk woensdag aanvraagt.
Hoewel Navo-lid Turkije bezwaren heeft opgeworpen, ziet premier Marin geen obstakels voor de toetreding van haar land, noch voor dat van Zweden. Turkije heeft problemen met aanhangers van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) die met name in Zweden actief zijn. Zij zouden zich schuldig maken aan terroristische activiteiten.
Marin wil daar op een 'heel kalme manier' over praten. President Niinistö verwees naar een gesprek dat hij een maand geleden had met zijn Turkse ambtgenoot Recep Tayyip Erdoğan. Die zei toen volgens hem dat hij Finlands aanvraag zou steunen, dus dat de berichten nu anders zouden zijn 'verwarren' hem. Hij is bereid opnieuw in gesprek te gaan met Erdoğan.
Finland was lange tijd tegen toetreding tot de Navo, maar door de agressie van het grote buurland is daar snel verandering in gekomen, ook onder de bevolking. Het land gaat ervan uit dat Navo-landen al bescherming bieden voordat het lidmaatschap officieel rond is, aangezien Rusland die stap 'absoluut' ziet als een bedreiging en heeft gewaarschuwd voor militaire en politieke gevolgen. De Russische export van elektriciteit is dit weekend stopgezet.
Ook Zweden treft voorbereidingen om het lidmaatschap van de Navo aan te vragen.
Oekraïne: fosforbommen op staalfabriek na zege Songfestival
Rusland heeft zondag fosforbommen gegooid op de staalfabriek in Marioepol. Dat meldt de adviseur van de burgemeester op Telegram. De aanval zou een reactie zijn op de overwinning van Oekraïne op het Eurovisie Songfestival, waarvan Rusland uitgesloten was vanwege de oorlog.
'De hel is naar de aarde gekomen. Naar Azovstal,' schreef Petro Androesjtsjenko. Hij postte een video van de aanval, waarop ook artillerievuur te zien is. De beelden konden niet onafhankelijk worden geverifieerd.
Androesjtsjenko publiceerde ook foto’s van inscripties op bommen die erop leken te wijzen dat ze waren gegooid als reactie op de Songfestival-overwinning van Oekraïne. De herkomst van de foto’s is onduidelijk, maar op de vermoedelijke bommen stond in het Russisch geschreven: ‘Kalusha, zoals gevraagd! Naar Azovstal’ en in het Engels ‘Help Marioepol - Help Azovstal right now’ gedateerd 14 mei. Een verwijzing naar de woorden van rapper Oleh Psiuk van Kalush Orchestra zaterdagavond.
Fosforbommen ontbranden bij contact met zuurstof en richten verwoestende schade aan. Het gebruik ervan in dichtbevolkte gebieden is volgens het internationaal recht verboden.
Vier raketaanvallen op militair complex westen van Oekraïne
Op een militair complex in Javoriv in het westen van Oekraïne zijn zondag vier raketaanvallen uitgevoerd. Dat heeft de gouverneur van Lviv gemeld. Javoriv ligt op zo'n 25 kilometer van de grens met Polen. Volgens de eerste berichten zijn er geen slachtoffers gevallen, maar is er wel veel materiële schade. Rusland heeft de aanvallen niet bevestigd.
Eerder had een commandant van de Oekraïense luchtmacht gemeld dat er vanaf de Zwarte Zee raketaanvallen waren uitgevoerd op de regio Lviv.
Op 13 maart vonden ook al Russische raketaanvallen plaats in Javoriv. Toen ging het om een legerbasis waar de buitenlanders aankwamen die zich hadden aangemeld om mee te vechten tegen de Russen. De 'huurlingen' werden er ook getraind. Het Oekraïense leger gebruikte de basis al als militair opleidingscentrum voor soldaten die meedoen aan internationale vredesmissies. Volgens de Oekraïense gouverneur van de regio kwamen bij de raketaanvallen zeker 35 mensen om het leven en vielen er ruim 130 gewonden.
De Russische minister van Defensie Sergej Shoigu bevestigde de aanvallen. De basis in Javoriv werd volgens hem gebruikt voor de opslag van wapentuig dat door andere landen was aangeleverd. Volgens de bewindsman werden ‘180 buitenlandse huurlingen vernietigd’ alsook een grote hoeveelheid van de wapens. Rusland zal doorgaan met het aanvallen van de buitenlanders die in Oekraïne tegen Rusland vechten, zei Sjojgoe.
De door Rusland en Oekraïne genoemde getallen zijn niet onafhankelijk te verifiëren.
Beeld AFP Russische minister van Defensie Sergej Shoigu.
Britse inlichtingendiensten: zware verliezen grondtroepen Rusland
Rusland heeft vermoedelijk een derde van de grondtroepen verloren die het tot dusver heeft ingezet bij de militaire operatie in Oekraïne. Dat hebben de Britse militaire inlichtingendiensten zondag gemeld, zonder met cijfers te komen over de verliezen aan Russische kant.
Volgens de inlichtingendiensten zijn de Russen het momentum kwijt en liggen ze met hun militaire operatie ver achter op schema.
Het Britse ministerie van Defensie meldde dat het Russische leger in de afgelopen maand geen substantiële terreinwinst heeft geboekt en dat het bij offensieve manoeuvres tegen tal van problemen aanloopt. Zo zou het moreel van de Russische militairen laag zijn en zouden Russische drones kwetsbaar zijn voor de Oekraïense luchtafweer.
Het ministerie acht het onwaarschijnlijk dat de Russische strijdkrachten in de komende dertig dagen veel vooruitgang boeken in de strijd tegen het Oekraïense leger.
G7-landen roepen Rusland op Oekraïense graanexport te deblokkeren
De ministers van Buitenlandse Zaken van de G7-landen roepen Rusland op de blokkade van de Oekraïense graanexport op te heffen om te voorkomen dat er een grote humanitaire crisis ontstaat. De Russische invasie heeft stijgende voedsel-, brandstof- en energieprijzen veroorzaakt, waardoor voor 43 miljoen mensen hongersnood dreigt, staat in hun slotverklaring na meerdaags overleg in het Noord-Duitse Wangels.
Oekraïne is een van 's werelds grootste graanleveranciers. Volgens de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock is momenteel 25 miljoen ton graan geblokkeerd in Oekraïense havens, vooral in Odessa. Het graan is dringend nodig in Afrikaanse landen en het Midden-Oosten.
De bewindslieden stelden Moskou nieuwe sancties in het vooruitzicht en waarschuwden China de westerse strafmaatregelen niet te ondergraven. En Belarus moet ophouden de Russische agressie tegen Oekraïne te faciliteren, aldus de ministers. De invloedrijke landen beloofden de Oekraïense grenzen die Rusland probeert te verschuiven nooit te erkennen, inclusief de in 2014 ingelijfde Krim. De regering in Kiev kan rekenen op militaire steun 'zolang als nodig is'. Verder zegden de landen toe de afhankelijkheid van Russische fossiele brandstoffen versneld af te bouwen.
Duitse krant: ‘EU wil maximumprijs voor gas bij Russisch embargo’
De Europese Unie wil een maximumprijs instellen voor aardgas wanneer Rusland de gasleveringen stopzet. Zo moeten consumenten worden beschermd tegen een enorme piek in de prijzen. Dat meldt de Duitse krant Welt am Sonntag op basis van documenten van de Europese Commissie die zijn ingezien. Het reguleren van de gasprijzen gaat wel veel geld kosten.
De Europese Commissie komt later deze maand met een gedetailleerd plan om tegen 2027 helemaal af te zijn van de import van Russische brandstoffen. Nu is de EU nog zeer afhankelijk van Rusland maar dat wordt afgebouwd sinds de oorlog in Oekraïne. Zo worden er meer terminals voor vloeibaar gemaakt aardgas (LNG) gebouwd.
Eerder deze week beschuldigde Duitsland de Russen er nog van energie als wapen in te zetten tegen het Westen. Moskou heeft sancties ingesteld tegen westerse energiebedrijven. Ook stroomt er minder gas uit Rusland naar Europa door pijplijnen over Oekraïens grondgebied.
Rusland: geen reden Finland en Zweden voor lidmaatschap Navo
Rusland is niet van plan om vijandelijke stappen te ondernemen tegen Finland en Zweden. Daarom zijn er voor die landen geen 'echte' redenen om zich aan te sluiten bij de Navo. Dat heeft de Russische viceminister van Buitenlandse Zaken Aleksandr Groesjko zaterdag gezegd.
Finland en Zweden hebben nog geen officieel besluit genomen over toetreding tot de Navo, maar lijken daar wel toe te neigen. Dit weekend wordt meer bekend over de ambities van beide landen om zich bij het bondgenootschap aan te sluiten. Navo-chef Jens Stoltenberg zei eerder dat de landen snel lid kunnen worden.
De ministers van Buitenlandse Zaken van de Navo-landen komen zaterdagavond bijeen in Berlijn. Bij het werkdiner schuiven ook Zweden en Finland aan. Hun mogelijke toetreding en de Russische oorlog tegen Oekraïne zijn de belangrijkste agendapunten. Minister Hoekstra is namens Nederland aanwezig.
Overwinningssfeer in Oekraïense leger, ‘keerpunt oorlog in tweede helft augustus’
De oorlog die Rusland voert in Oekraïne gaat na bijna 3 maanden de derde fase in, zeggen leiders in de Oekraïense hoofdstad Kiev. Volgens hen zal de nieuwste fase zich kenmerken door langdurige gevechten.
Instroom van Oekraïners naar Duitsland neemt af
De instroom van Oekraïense vluchtelingen naar Duitsland neemt af. Dat zegt minister van Buitenlandse Zaken Nancy Faeser tegen de krant Rheinische Post. Faeser zei dat er nu ongeveer 2000 Oekraïners per dag in Duitsland arriveren. Half maart waren dat er ongeveer 15.000.
De bewindsvrouw verwacht dat de meeste vluchtelingen uit Oekraïne op termijn weer terugkeren naar hun land. "Sommigen zullen blijven, als zij de kans zien om met hun kwalificaties voet aan de grond te krijgen op de Duitse arbeidsmarkt," zei Faeser.
Ze voegde eraan toe dat er nog veel inspanningen moeten worden geleverd om met name vrouwen, kinderen en ouderen goed op te vangen. Volgens Faeser is er onder de Duitse bevolking nog steeds grote bereidheid om te helpen: "Vluchtelingen worden hier zeer goed opgevangen. Er gaat op dit moment niets mis."
Inlichtingenchef Oekraïne: oorlog voor einde van het jaar voorbij
Het hoofd van de Oekraïense inlichtingendiensten Kirilo Boedanov voorziet dat de oorlog in zijn land nog voor het einde van het jaar zal eindigen met een Russische nederlaag. Dat zei hij vrijdagavond in een prognose bij de Britse omroep Sky News. Het gaat om de meest gedetailleerde en optimistische prognose van een hooggeplaatste Oekraïense functionaris tot nu toe.
Volgens Boedanov gaat de oorlog zo goed dat Oekraïne tegen het einde van het jaar alle veroverde gebieden terug zal krijgen, inclusief het schiereiland de Krim en de Oost-Oekraïense Donbas-regio. Het keerpunt zou in de tweede helft van augustus komen.
Het Russische leger is volgens Boedanov lang niet zo sterk als gedacht wordt. "De Russische kracht is een mythe. Het is niet zo krachtig. Het Russische leger is gewoon een horde mensen met wapens," aldus het hoofd van de inlichtingendienst.
De inlichtingenbaas stelt dat er al een staatsgreep gaande is tegen de Russische president Vladimir Poetin. "Uiteindelijk zal de leiding van de Russische Federatie veranderen. Dat proces is al in gang gezet en het gaat die kant op. Het kan onmogelijk worden gestopt," aldus Boedanov tegen Sky News.
Bovendien beweerde hij dat Poetin ernstig ziek zou zijn en er 'psychisch en fysiek' slecht aan toe zou zijn. Bewijs voor die beweringen gaf Boedanov niet. (ANP)
Kiev: oorlog in Oekraïne gaat derde fase in
De oorlog in Oekraïne gaat de derde fase in, zeggen leiders in de Oekraïense hoofdstad Kiev. Volgens hen zal de nieuwste fase zich kenmerken door 'langdurig vechten'.
Volgens een adviseur van het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken, Viktor Androesiv, bestond de eerste fase uit pogingen van Rusland om Oekraïne binnen een paar dagen in te nemen. Daarna volgde een fase waarin Rusland de Oekraïense troepen probeerde te omsingelen en in meerdere belegerde gebieden uit te schakelen.
Tijdens de nieuwste fase zal het Russische leger de terreinwinst verdedigen die het sinds de invasie op 24 februari heeft geboekt, stelt Androesiv. Het gaat dan bijvoorbeeld om veroverd gebied in de oostelijke regio's Donetsk en Loehansk. "Dit laat zien dat ze van plan zijn om het een lange oorlog te maken," aldus de adviseur.
Volgens Androesiv lijkt het erop dat Moskou, door de oorlog te rekken, het Westen aan de onderhandelingstafel hoopt te krijgen. Het Westen zou dan Oekraïne kunnen overtuigen zich over te geven, zou de gedachte zijn.
Zelenski: 'Voer de druk op Rusland op'
Tweeënhalve maand na de Russische inval in Oekraïne heeft de Oekraïense president Volodimir Zelenski opgeroepen tot nog grotere druk van de internationale gemeenschap op Moskou. "Met elke dag oorlog nemen de wereldwijde bedreigingen toe en heeft Rusland een nieuwe kans om instabiliteit in andere delen van de wereld uit te lokken," zei het staatshoofd vrijdagavond in een videoboodschap.
Zelenski hekelt dat er landen zijn die sancties tegen Moskou tegenhouden of hulp voor Kiev blokkeren, zonder daarbij landen bij naam te noemen. Ondertussen sterven dagelijks mannen en vrouwen in Oekraïne en dreigen de oorlog en de Russische blokkade van de Oekraïense havens een wereldwijde voedselcrisis te ontketenen, zei de president.
"Daarom is veel meer druk op Rusland nodig," aldus Zelenski. Om een einde te maken aan de oorlog en 'ons land snel te bevrijden' heeft Kiev de hulp 'uit Europese landen, uit landen van de hele vrije wereld' nodig.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski (links) tijdens het bezoek van minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra (rechts) en diens Duitse collega Annalena Baerbock dinsdag in Kiev.Beeld ANP / EPA Turkije, Finland en Zweden overleggen over Navo-toetreding
De ministers van Buitenlandse Zaken van Zweden en Finland spreken zaterdagavond in Berlijn hun collega uit Turkije in een poging de lucht te klaren over de toetreding van de twee Noord-Europese landen tot de Navo. Turkije geeft wisselende signalen af of het zal instemmen met een aanvraag van hen om lid te worden.
Turkije verwijt Finland en met name Zweden onderdak te bieden aan de Koerdische Arbeiderspartij (PKK), waarmee Turkije al decennialang in een guerrillaoorlog is verwikkeld. Turkije, de Verenigde Staten en de Europese Unie beschouwen de PKK als een terroristische organisatie. Volgens Turkije werft de partij in Zweden en Finland fondsen en rekruten.
Bij zijn aankomst in Berlijn trok de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Çavuşoğlu fel van leer tegen de Noordse landen. Hij noemde het 'onacceptabel en schandalig' dat aspirant-leden van de Navo de PKK steunen.
Eerder op de dag zei Ibrahim Kalin, de woordvoerder van de Turkse president Recep Tayyip Erdoğan, echter dat de deur niet dicht is. Kalin, die ook Erdoğans topadviseur is op het gebied van buitenlands beleid, zei tegen persbureau Reuters dat Turkije wil onderhandelen over een harde aanpak van 'terroristische' activiteiten in vooral Stockholm.
Kalin verzachtte daarmee woorden van Erdoğan zelf, die vrijdagavond zei geen voorstander te zijn van uitbreiding van de Navo met de twee noordelijke landen.
Finland en Zweden willen in reactie op de Russische aanval op Oekraïne lid worden van het militaire bondgenootschap. Voor toetreding van nieuwe leden moeten alle dertig Navo-landen groen licht geven. In Berlijn vindt zaterdag een informele Navo-bijeenkomst plaats.
Hoekstra: Navo wordt het wel eens over Zweden en Finnen
De Navo blijft eensgezind, ook nu Turkije bezwaar heeft gemaakt tegen de toetreding van Zweden en Finland, verwacht minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken. "Deze tijd vraagt duidelijk om eenheid en ik ben er zeker van dat we die aan de dag kunnen leggen, " zei Hoekstra voor aanvang van het overleg met zijn collega's van de andere Navo-landen.
Zweden en Finland maken aanstalten om zich bij de westerse militaire alliantie aan te sluiten en nagenoeg alle Navo-lidstaten willen ze hartelijk verwelkomen. Maar op de valreep komen uit Turkije bedenkingen omdat de Noordse landen niet streng genoeg zouden optreden tegen bijvoorbeeld de PKK. De Turkse president Erdoğan beschuldigde Stockholm en Helsinki vrijdag van 'het herbergen van PKK-terroristen', verwijzend naar de Koerdische Arbeiderspartij. Om lid te kunnen worden hebben Zweden en Finland de instemming van alle dertig Navo-lidstaten nodig.
Hoekstra wil zich daarover geen zorgen maken. "In tijden van crisis is het altijd belangrijk om koelbloedig en beheerst te blijven." Zweden en Finland zijn wat hem betreft "in alle opzichten die ik kan overzien klaar om zich bij het bondgenootschap te voegen".
Meerdere van Hoekstra's ambtgenoten spraken bij aankomst hun steun uit voor de mogelijke toetreding van Stockholm en Helsinki, die al heel nauw met de Navo samenwerken. Als de twee landen zelf lid willen worden, mag geen van de dertig lidstaten zich daartegen verzetten, vindt de Luxemburgse buitenlandminister. Slowakije rekent erop dat alle Navo-lidstaten Zweden en Finland welkom zullen heten. Hoekstra's Letse collega verwacht dat de Navo hoe dan ook een 'verstandige oplossing' vindt. Dat is volgens hem voorheen ook altijd gelukt. En aansluiting van Zweden en Finland is "uiteindelijk ook van het hoogste belang voor Turkije".
Navo-chef Jens Stoltenberg houdt zich op de vlakte, zoals zijn rol vraagt. Hij benadrukte voor aanvang van het overleg, waarbij ook Zweden en Finland aanschoven, wel dat 'de uitbreiding van de NAVO een historisch succes' is gebleken.
Beeld ANP / EPA Hoekstra kritisch over oproepen wapenstilstand Oekraïne
Het is aan Oekraïne zelf wanneer het land toe is aan onderhandelingen over een staakt-het-vuren, vindt minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra. Daarop aandringen is onverstandig, want wie onder tijdsdruk staat heeft een zwakkere onderhandelingspositie.
Onder anderen de Amerikaanse defensieminister Lloyd Austin en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz riepen de afgelopen dagen op tot een wapenstilstand in Oekraïne. Dat kwam hun op kritiek te staan, onder meer omdat dat nu niet in het voordeel van Oekraïne zou zijn.
Hoekstra denkt dat de strijd nog wel even voortduurt. Als Oekraïne wil onderhandelen over een bestand verdient het land de steun van het Westen, "maar dat is aan hen", zei hij voor aanvang van overleg met zijn collega's van de andere NAVO-landen in Berlijn. Tot die tijd moeten zij ervoor zorgen dat Oekraïne zich Rusland van het lijf kan houden. "Want de harde werkelijkheid is dat zij die sterk staan op het slagveld en die niet onder tijdsdruk staan een betere positie aan de onderhandelingstafel hebben."
Kiev verbant Russische monumenten naar museum voor totalitarisme
De gemeenteraad van Kiev heeft zaterdag besloten om veertig monumenten en gedenktekens die dateren uit de tijd dat Oekraïne deel uitmaakte van de Sovjet-Unie uit de straten te verwijderen. Ze zullen worden verplaatst naar een museum dat gewijd is aan het totalitarisme, schrijft de krant Ukrajinska Pravda.
Tientallen andere monumenten krijgen een nieuwe naam. Zo zal de bekende boog der vriendschap, in het centrum van de stad, voortaan door het leven gaan als de boog van het vrije Oekraïense volk. De boog werd in 1982 opgericht ter herdenking van de zestigste verjaardag van de Sovjet-Unie en symboliseerde de vriendschap tussen Oekraïne en Rusland. Eind april werd al een beeld dat onder de boog stond ontmanteld.
De gemeenteraad stelt ook een commissie in om nieuwe namen te bedenken voor straten die naar Rusland verwijzen. Volgens burgemeester Vitali Klitsjko is dat een prangende wens van veel inwoners van de Oekraïense hoofdstad, maar moet het naamgevingsproces zorgvuldig gebeuren. 'De nieuwe namen moeten tientallen of zelfs honderden jaren kunnen voortleven,' citeert Ukrajinska Pravda de burgemeester.
Beeld AFP Turkije: Navo-deur niet dicht voor Zweden en Finland
Turkije heeft de deur niet dichtgegooid voor de toetreding van Zweden en Finland tot de Navo maar wil dat met name Zweden activiteiten van de PKK verbiedt, zegt de woordvoerder van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Die liet vrijdag weten geen voorstander te zijn van uitbreiding van het militaire bondgenootschap met de twee noordelijke landen omdat ze 'PKK-terroristen' zouden herbergen.
"We hebben dit punt gemaakt omdat het een zaak van nationale veiligheid is voor Turkije," verklaart Ibrahim Kalin, die ook Erdogans topadviseur is op het gebied van buitenlands beleid. Turkije, dat al zeventig jaar Navo-lid is, wil onderhandelen met Finland en Zweden en een harde aanpak van 'terroristische' activiteiten in vooral Stockholm, zegt Kalin tegen persbureau Reuters.
De Koerdische Arbeiderspartij (PKK), door Turkije, de VS en de EU aangemerkt als een terroristische organisatie, doet vooral in Zweden aan fondsenwerving en het rekruteren van leden, aldus Erdogans adviseur.
Finland en Zweden willen in reactie op de Russische aanval op Oekraïne naar verwachting op korte termijn lid worden van het militaire bondgenootschap. Voor toetreding van nieuwe leden moeten alle dertig Navo-landen groen licht geven.
Burgemeester Charkov claimt verdrijven Russen
Burgemeester Ihor Terekhov van Charkov heeft zaterdag tegen de BBC gezegd dat het Oekraïense leger de Russen uit de Oost-Oekraïense stad Charkov heeft verdreven. "Het is nu rustig, de burgers keren geleidelijk weer terug naar de stad," zei Terekhov.
Volgens getuigen voert het Russische leger nog wel luchtaanvallen uit op dorpen in de omgeving van Charkov. Zo zou onder meer een dorp op 6 kilometer ten noorden van Charkov zijn bestookt.
Charkov is de op een na grootste stad van Oekraïne. In de miljoenenstad is sinds het begin van de oorlog in februari hevig gevochten. Het is onbekend hoeveel burgers en militairen van beide kanten sinds februari om het leven zijn gekomen in Charkov.
Tip Het Parool via Whatsapp
Heeft u een tip of opmerking voor de redactie? Stuur een bericht naar onze tiplijn.
