In de nieuwe migratiecrisis lijkt Bidens beleid verdacht veel op dat van Trump

Fabricio Jean was al helemaal van Chili tot in Mexico gekomen, met zijn vrouw en zijn twee jonge kinderen. Daar kreeg de 38-jarige Haïtiaan een waardevolle tip van zijn broer: die was erin geslaagd om bij het plaatsje Del Rio de grens naar de VS over te steken. De broer stuurde geld en een gedetailleerde beschrijving van de route en de busverbindingen, vertelde Jean aan persbureau AP. 

Bij aankomst in Del Rio schrok hij. Want hij bleek niet de enige bij wie die informatie inmiddels was doorgesijpeld. Tot zijn verbazing trof hij een migrantenkamp aan waar meer dan tienduizend mensen zaten samengepakt, met slechts een paar wc’s tot hun beschikking, hopend op asiel in Amerika. Het zijn voornamelijk Haïtianen.

Ze zijn, net als Jean, niet gevlucht voor de chaos die Haïti deze zomer overspoelde: een verwoestende aardbeving, een tropische storm, bendegeweld en de moord op president Moïse die op een politieke crisis is uitgelopen nu premier Henry als verdachte is aangemerkt. Ze hadden hun land veelal al verlaten na de aardbeving van 2010, hebben zich sindsdien in Latijns-Amerika gevestigd, maar hadden het daar de afgelopen tijd steeds moeilijker, door de pandemie en de economische crisis.

Gerucht zorgt voor toestroom

Een gerucht over een regeling voor Haïtianen droeg bij aan de toestroom van de afgelopen weken. Inderdaad besloot de Amerikaanse regering onlangs dat Haïtianen die al in het land zijn aanspraak kunnen maken op een tijdelijke beschermde status. Maar dat betekent niet dat nieuwe Haïtiaanse asielzoekers ineens met open armen worden ontvangen. Biden beloofde weliswaar een humaner immigratiebeleid, maar hij wil niet bekendstaan als de president die de grenzen wagenwijd openzet.

Inmiddels loopt de politieke temperatuur flink op in de VS. De Texaanse gouverneur Greg Abbott, een Republikein, berispte Biden om het feit dat die niet streng genoeg optreedt, regelde een paar honderd auto’s, en stelde die langs de grensrivier Rio Grande op als een ‘stalen muur’. Daarmee werd de pijnlijke discussie over de grensmuur die president Trump wilde bouwen weer opgerakeld.

Aan de linkerzijde werd geschokt gereageerd op beelden van grenspolitie te paard, die, zwaaiend met teugels, Haïtianen terug probeerden te drijven in de Rio Grande. Dat beeld roept in Amerika direct associaties op met de methodes die slavendrijvers vroeger gebruikten. “Je maag draait ervan om”, reageerde Chuck Schumer, leider van de Democraten in de Senaat, die de regering opriep om in asielzaken het ‘hatelijke en xenofobe beleid’ van Trump achter zich te laten.

Migranten weren uit oogpunt van volksgezondheid

Maar vooralsnog probeert de regering-Biden het migrantenkamp nu leeg te maken door ‘Title 42’ in te zetten. Dat is een wet uit 1944 die het mogelijk maakt om immigranten te weren uit het oogpunt van volksgezondheid, en die door de regering-Trump aan het begin van de coronacrisis werd afgestoft om asielzoekers zonder enige vorm van beoordeling terug over de grens te zetten. Ook de regering-Biden heeft de afgelopen tijd het gebruik van die wet vurig verdedigd bij alle rechtszaken die ertegen aangespannen werden.

En dus werden de afgelopen dagen veel Haïtianen zonder procedure uitgezet naar een land waar ze al tien jaar niet meer geweest waren: Haïti. In de hoofdstad Port-au-Prince komt de afgelopen dagen het ene na het andere vliegtuig vol gedeporteerde asielzoekers aan. Het leverde chaotische taferelen op. Sommige asielzoekers waren in de veronderstelling dat ze binnen Amerika verplaatst werden, en hadden geen idee dat ze gedeporteerd werden, zo tekenden Haïtiaanse journalisten op. Het land, waar de staat volledig ingestort is, heeft geen enkele capaciteit om de berooide vluchtelingen op te vangen. 

Schending van internationaal recht

Volgens Filippo Grandi, baas van de VN-vluchtelingenorganisatie, zijn de deportaties mogelijk een schending van het internationaal recht. Daniel Foote, de Amerikaanse speciaal gezant voor Haïti diende donderdag zelfs in een woedende brief zijn ontslag in. Hij wil niet geassocieerd worden met de ‘inhumane, contraproductieve beslissing’ om asielzoekers uit te zetten naar een land waar ‘Amerikaanse officials zich niet buiten beveiligde compounds mogen begeven vanwege het gevaar van bendegeweld’.

De bezetting van het kamp bij Del Rio, waar eerder deze week nog 14.000 mensen zaten, was op donderdag geslonken tot circa 4000 migranten. Niet alleen door deportaties, ook doordat sommige asielzoekers eieren voor hun geld kozen en terug Mexico in gingen. Nelson Saintil besloot, na acht dagen wachten in het kamp met zijn vrouw en vier kinderen, terug te keren naar grensstad Ciudad Acuña, vertelt hij aan AP. “Ik wil niet de muis zijn die niet doorheeft dat hij in een val loopt. Terugkeren naar Haïti is als levend begraven worden.”

Lees ook:

Zit de premier van Haïti achter de moord op president Moïse?

Na twee maanden lijkt het onderzoek naar de moord op de Haïtiaanse president Jovenel Moïse vastgelopen in een onontwarbare kluwen van intriges.

De grensmuur van Trump houdt in Arizona smokkelaars tegen, én wilde dieren

Een muur langs de grens met Mexico was een belangrijke verkiezingsbelofte van president Trump, bedoeld om migranten en smokkelaars tegen te houden. Maar de muur heeft een onvoorzien effect: het stopt ook de migratie van wilde dieren.