Uit nieuwe cijfers blijkt: vooral Pfizer verdient miljarden aan zijn vaccin

Door een nieuwe ronde kwartaalcijfers is er meer zicht op wat farmaceuten van succesvolle vaccins verdienen. Vooral Pfizer valt daarbij op. Woensdag verhoogde het z’n omzetverwachting op de vaccinverkoop voor dit jaar naar 28 miljard euro.

Johnson en Johnson, moederbedrijf van het Belgische Janssen, schatte vorige week de jaaromzet op de vaccins op 2,1 miljard euro. Moderna voorspelde eerder dit jaar 15,9 miljard euro omzet te behalen op de vaccins.

Dat farmaceuten in deze pandemie miljarden verdienen leidt tot ergernis. The People’s Vaccine Alliance schreef donderdag dat de monopoliepositie van farmaceuten het vaccineren van de wereld „vijf keer zo duur maakt als nodig is”. Deze alliantie wordt onder meer gesteund door leiders van Afrikaanse en Zuidelijk-Aziatische landen en ngo’s als Oxfam Novib en Amnesty International. De alliantie berekende dat Pfizer/BioNTech en Moderna samen grofweg 41 miljard dollar (34 miljard euro) in rekening brengen boven de geschatte productiekosten. „Dit is misschien wel een van de dodelijkste gevallen van winstbejag in de geschiedenis”, aldus Anna Marriott, topvrouw van Oxfam Novib.

Pfizer grote winnaar

Vooral bij de Amerikaanse bedrijven Pfizer en Moderna zijn de financiële resultaten ongelooflijk omhoog gestuwd door de vaccinverkopen. Beide bedrijven maken zogenoemde mRNA-vaccins met een hoge mate van bescherming tegen het virus.

Pfizer geldt als de grote winnaar onder de vaccinmakers. Het wist vooral ontzettend snel de productie op te schalen. Het vaccin is inmiddels goed voor 41 procent van de omzet. Pfizer verdiende eerder vooral aan lustopwekker Viagra en kalmeringsmiddel Xanax.

De farmaceut liet woensdag bij de presentatie van kwartaalcijfers opnieuw weten dat het een derde dosis nodig vindt zodat mensen optimaal beschermd zijn tegen het virus. Dat standpunt stuit op veel weerstand omdat miljarden mensen op de wereld nog wachten op een eerste prik. De Wereldgezondheidsorganisatie deed eerder deze maand een beroep op rijke landen om niet te beginnen aan zo’n ‘boosterdosis’. Dat weerhield Israël er niet van 60-plussers en mensen met een zwak immuunsysteem de mogelijkheid te geven zich een derde keer te laten inenten met het vaccin van Pfizer/BioNTech.

Ook Moderna is als bedrijf ongelooflijk gegroeid door de vaccinverkoop. Het in 2010 opgerichte biotechbedrijf behaalde vóór dit jaar nog nooit winst. De aandelen van Moderna zijn sinds vlak voor coronacrisis dan ook achttien keer zoveel waard geworden.

Tegenslagen

Op het bedrijf AstraZeneca is de impact van de vaccinverkoop veel kleiner. De totale omzet van de Zweeds-Britse farmareus was afgelopen kwartaal zo’n 7 miljard. Daarvan was ongeveer 760 miljoen euro omzet die werd gedraaid op coronavaccins. Volgens The Wall Street Journal maakte de farmaceut afgelopen half jaar zelfs nog zo'n 44 miljoen euro verlies op de vaccins.

Dat AstraZeneca niet binnenloopt op de vaccins heeft meerdere redenen. Zo viel de snelheid van de productie tegen en raakte het bedrijf in conflict met de Europese Unie. En verschillende landen schortten het gebruik ervan op vanwege een kans op een vorm van trombose. Het Brits-Zweedse bedrijf heeft ook aangekondigd om gedurende de pandemie geen winst te maken op de productie en verkoop van vaccins. De Franse topman Pascal Soriot leek daar donderdag bij de presentatie van kwartaalcijfers op terug te komen. Hij stelde dat het bedrijf niet voor eeuwig geen winst zal willen maken op vaccins. AstraZeneca zal in ieder geval nooit uit zijn op grote winsten op vaccins, beloofde Soriot.

Bij Johnson en Johnson leverde de vaccinverkoop afgelopen kwartaal 137 miljoen euro op. Dochterbedrijf Janssen liep bij het maken van vaccins tegen veiligheidszorgen en productieproblemen op. Moederbedrijf Johnson en Johnson leunt niet erg op vaccinverkoop: het verwacht dit jaar een omzet te behalen van rond de 80 miljard euro.

Critici wijzen er regelmatig op dat de vaccins die de farmaceuten nu miljarden opleveren, mede mogelijk zijn gemaakt door overheidssteun. Moderna kreeg bijvoorbeeld aan het begin van de pandemie bijna een miljard dollar van het Amerikaanse overheidsinstituut Barda om een vaccin tegen corona te ontwikkelen.

Pfizer meldde trots dat het geen overheidsgeld zou aanvaarden. Maar aan het idee dat mRNA te gebruiken is om je lichaam een eiwit te laten maken wordt al sinds eind jaren tachtig gesleuteld. Onderzoekers zijn daarbij grotendeels betaald met Amerikaans overheidsgeld. Daarnaast kreeg partner BioNTech aan het begin van de pandemie 380 miljoen euro financiering van de Duitse overheid.

Duidelijk is in ieder geval dat de pandemie de farmaceutische wereld een aantal nieuwe miljardairs opleverde. The People’s Vaccine Alliance berekende in mei dat ten minste negen mensen miljardair zijn geworden vanwege de coronavaccins.

Oprichter Ugur Sahin van BioNTech bijvoorbeeld is volgens Forbes nu ongeveer 12 miljard dollar waard. En Moderna’s Franse ceo Stéphane Bancel – begin vorig jaar nog geen miljardair – zou volgens het zakenblad inmiddels 11 miljard dollar waard zijn.

Dit bericht is vrijdagochtend om 10:48 uur aangevuld met het nieuws van The Wall Street Journal over AstraZeneca.