Vierde golf in de zomer lijkt afgewend door sluiting nachtleven

De jongste besmettingsgolf was krachtig, maar lijkt ook van relatief korte duur. Na een stabilisatie van de cijfers vorige week is nu een snelle afname zichtbaar. Het aantal positieve testen halveerde vorige week bijna, blijkt uit de weekcijfers van het RIVM. Deze gunstige trend, gecombineerd met een almaar stijgende vaccinatiegraad, betekent waarschijnlijk dat de ziekenhuizen ontsnappen aan een hoge vierde golf deze zomer.

Het aantal positieve testen per 100.000 inwoners liep deze week terug van 399 naar 215. Het reproductiegetal wordt door het RIVM nu geschat op 0,8, wat betekent dat een ziek persoon minder dan één ander persoon infecteert en de epidemie krimpt. Twee weken terug lag de R nog boven de 2.

Grootste daling bij jongeren

Het RIVM signaleert dat de afname zich momenteel voordoet binnen alle regio’s en leeftijdsgroepen. De sterkste daling (-64 procent) was zichtbaar in een van de groepen waar veruit de meeste besmettingen waren, de jongeren van 18 tot 24 jaar. In de jongere groepen verspreidde het coronavirus zich vanaf eind juni razendsnel, toen Nederland weer volledig van het slot ging en zich een explosie aan besmettingen voordeed in met name het nachtleven.

Toen het aantal besmettingen begin juli tot boven de 10.000 per dag steeg, besloot het kabinet op 9 juli de horeca weer om 0.00 uur te sluiten, nachtclubs weer dicht te gooien en festivals zonder vaste zitplaats te verbieden. Dat pakket van gerichte maatregelen lijkt zeer effectief, zegt epidemioloog Susan van den Hof van het RIVM. „De belangrijkste bron van besmettingen werd weggenomen. Verder heb ik het idee dat mensen wel even schrokken van de cijfers en ook echt hun gedrag hebben aangepast.”

Piek ziekenhuizen in zicht

Het aantal ziekenhuisopnames steeg afgelopen week nog wel fors, een gevolg van de eerdere hoge besmettingspiek. Vorige week werden 538 nieuwe Covid-opnames gemeld, meer dan twee keer zoveel als de week daarvoor. Het aantal IC-opnames verdriedubbelde zelfs tot 115. Het aantal Covid-patiënten in de ziekenhuizen kwam dinsdag weer boven de 600 uit, het hoogste aantal sinds half juni.

Bij het kabinet en het Outbreak Management Team (OMT) is er desondanks geen grote bezorgdheid, omdat de piek van nieuwe ziekenhuisopnames naar verwachting volgende week wordt bereikt. De IC-bezetting kan nog iets langer blijven oplopen, het OMT houdt rekening met een bezetting van 200 tot 250 Covid-patiënten op de IC’s in de „komende weken”. De verwachting is dat de ziekenhuizen de huidige aantallen goed aankunnen. Demissionair premier Mark Rutte (VVD) noemde de situatie in de zorg maandag „hard werken, maar beheersbaar”.

Lees ook Het kabinet ziet Europa nu door een groen-gele bril. Wat betekent dat voor de reiziger?

Vaccinatiegraad

Dat de gevolgen in de ziekenhuizen meevallen heeft waarschijnlijk te maken met de relatief hoge vaccinatiegraad in de oudere, kwetsbare leeftijdsgroepen. De jonge, vaak nog niet volledig gevaccineerde groepen, hebben de afgelopen weken minder dan in eerdere golven hun ouders en grootouders besmet. „We worden heel erg geholpen door de vaccinaties”, zegt RIVM-epidemioloog Van den Hof. „Het slaat niet meer op dezelfde manier over naar andere leeftijdsgroepen.”

Desondanks biedt vaccinatie geen volledige bescherming tegen verspreiding en daarover heeft het OMT zorgen. De afgelopen weken maakten zorginstellingen geregeld melding van besmettingen onder jonge, volledig gevaccineerde medewerkers met „een hoge virale load”. Het OMT wil dat onderzocht wordt of zij alsnog kwetsbare patiënten kunnen besmetten en adviseert uit voorzorg mondkapjes te blijven gebruiken.