Waaraan verdienen al die flitsbezorgdiensten, die als paddenstoelen uit de grond schieten?
De concurrentie is moordend en de kosten zijn torenhoog. Toch zien hagelnieuwe bedrijven brood in het bezorgen van boodschappen.
De omzet is gestegen, het marktaandeel groeide, er komt een twintigtal nieuwe winkels in België. Toch is Jumbotopman Ton van Veen bepaald niet gerust op de toekomst. “Ons verdienmodel komt onder druk te staan”, waarschuwde hij op de presentatie van de halfjaarcijfers vorige week. “We hebben te maken met meer concurrentie: flitskoeriers.”
Terwijl de supermarktgigant zijn groei de eerste helft van dit jaar gestaag voortzette, nestelde zich de ene na de andere flitsbezorgdienst in ons land. Die bezorgen boodschappen thuis, net als Jumbo, maar dan vliegensvlug. Fietskoeriers staan binnen tien minuten na bestelling voor de deur, is de belofte. Met chips, komkommers, crackers en deodorant. Snel bij elkaar geraapt in een magazijn om de hoek. “Ik heb zin in een biertje.” Een paar klikken op de telefoon en hup, daar is het biertje al.
Begin maart dook plots het Duitse Gorillas op. Daarna ging het snel. Getir (Turks), Flink (Duits) en Zapp (Brits) traden toe tot de Nederlandse markt. De eveneens buitenlandse partijen Cajou, Dija en Weezy staan in de startblokken. Geld is geen probleem. Het vertrouwen in de business blijkt bijzonder groot. Miljarden euro’s investeerden geldschieters sinds de wereldwijde lockdowns al in de bezorgplatforms. Zo haalde Gorillas, dat pas ruim een jaar bestaat, in maart een kleine 250 miljoen euro op. Nu al organiseert het bedrijf een nieuwe financieringsronde, zei topman Kağan Sümer maandag in Duitse media.
Een keiharde strijd met een of twee winnaars
“Investeerders hopen allemaal op het winnende paard te wedden”, zegt Martijn Arets, expert op het gebied van onlineplatforms. Dat winnende paard komt er, want de markt is te klein voor zeven concurrenten, vermoedt hij. “Wie het eerst komt, wie het eerst maalt. Daarom breiden die partijen nu razendsnel uit. Een keiharde strijd, met misschien een of twee winnaars.”
Dan is er ook nog onlinesupermarkt Picnic. Besteldiensten Thuisbezorgd en Deliveroo overwegen eveneens na corona boodschappen te blijven bezorgen. Worden we allemaal lui en zorgt dat voor een gigantisch gat in de markt? “Een succesvolle niche kan zomaar het startschot zijn van iets groots”, verklaart Arets. “Misschien bestellen we straks wel onze weekboodschappen bij Gorillas. Doen ze gewoon vijf minuten langer over bezorgen. En misschien kunnen we tegen die tijd ook wel een pizza van ze krijgen, hoeft die niet meer via Thuisbezorgd besteld te worden.”
Als een platform goed functioneert blijven mensen hangen, constateert Arets. Als de dood zijn ze om klanten te verliezen. Noodgedwongen springen ze massaal in de volgende gekte. Je moet mee, met het Amazonmodel als voorbeeld: alles in een. Arets: “Jitse Groen zei dat Thuisbezorgd zich nooit zou toeleggen op boodschappenbezorging. En zie daar. Grote concurrentie komt uit een klein hoekje, aan alle kanten word je belaagd. Dat moet superfrustrerend zijn voor hem.”
Handig gebruik maken van gebrek aan regelgeving
Wat meespeelt, merkt Arets op: onlineplatforms die een nieuwe branche menen te ontdekken, maken gebruik van het feit dat er op dat moment nog nauwelijks regelgeving is. Zo kunnen flitsbezorgers eenvoudig hun dark stores (magazijnen) openen, terwijl voor het beginnen van een winkel allerlei vergunningen nodig zijn.
Voorlopig teren flitsbezorgers nog op de miljoenen van investeerders. Blijkbaar is de spaarpot snel leeg. Gek is dat niet. Gezamenlijk huren de bezorgdiensten in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Delft, Groningen, Breda en nog wat andere Nederlandse steden tientallen dark stores en wierven ze al honderden koeriers, veelal jonge jongens. Die treden in dienst en fietsen op flitsende e-bikes.
De verzadiging is nog lang niet in zicht. Alleen Gorillas streeft al naar tweeduizend koeriers voor het einde van dit jaar. De partijen vechten om leegstaande panden die zich enigszins lenen als opslagruimte voor boodschappen, vooral in dure dichtbevolkte binnensteden.
Overleven in de bezorgjungle
Een opbrengst van 1,80 euro per bestelling moet al die kosten gaan dekken als het geld van investeerders echt verdampt is. Of dat lukt, daar twijfelt Walther Ploos van Amstel niet aan. De partij die klanten weet te binden en overleeft in de bezorgjungle wordt absoluut rendabel. Maar hoe? “Heel simpel”, zegt de lector stadslogistiek aan de Hogeschool van Amsterdam. “Deze platforms zijn kampioen data verzamelen. Klanten krijgen een persoonlijk aanbod van producten op hun telefoon, waarbij echt alle denkbare factoren meewegen. Daarbij organiseren ze de inkoop, personeelsbezetting en magazijnindeling mega-efficiënt. Elke dag zo goedkoop mogelijk aan de hand van verzamelde data. Dat is waarmee ze zich onderscheiden.”
De marges liggen relatief hoog omdat de platforms louter A-producten aanbieden waar meer winst op wordt gemaakt, ziet Ploos van Amstel, die voorspelt dat de winnende bezorgdienst binnen drie tot vijf jaar op eigen benen staat.
Er is potentie, maar flitsbezorging roept bredere vraagstukken op, zegt platformexpert Martijn Arets. “Willen we dat er straks een nieuwe onderklasse ontstaat van koeriers die zich kapot fietsen om aan onze verlangens te voldoen? En is vrijheid niet juist even ontsnappen uit het werk en naar de supermarkt lopen? Flitsbezorging betreedt naast retail net zo goed een humaan speelveld.”
Lees ook:
Binnen tien minuten je boodschappen thuis? Bezorgsuper Gorillas troeft concurrenten af met snelheid
Steeds meer start-ups doen aan flitsbezorging. Binnen een paar minuten boodschappen aan huis leveren. Ook in Nederland is er een markt voor, bezorgdienst Gorillas springt er als eerste in.