Plots was de plank weg bij de Sakura Drop: het drama van Mathieu van der Poel

Of hij beducht is voor de ‘drops’ op het parcours in de beboste heuvels bij Izu, zo’n 150 kilometer zuidwestelijk van Tokio? Die akelig steile dieptes, waar de fiets helemaal los komt van de grond? Nee, antwoordt Mathieu van der Poel (26) voorafgaand aan de olympische race, dat hoort bij het mountainbiken.

Het is uitgerekend zo’n plateau, de Sakura Drop, een kolossaal rotsblok waarna een afgrond van zeker anderhalve meter gaapt, waarop zijn droom over olympisch goud vroegtijdig uiteenspat. Al in de eerste ronde gaat het mis. Hij sluit ogenschijnlijk op zijn gemak aan bij de eerste vier in de race. Zij zweven allen probleemloos naar beneden, bij de landing diep in de veren duikend.

Maar als Van der Poel aan de beurt komt, zit hij te ver naar voren, het voorwiel lijkt onder hem weg te zinken. Hij slaat over de kop en schuift nog enkele meters met het lichaam over de stenige ondergrond. Met de moed der wanhoop probeert hij nog een achtervolging op touw te zetten, maar geeft uiteindelijk op. Voordat de race eindigt, verdwijnt hij met een pijnlijke heup in de ambulance. Het is het einde van een missie waaraan hij vier jaar geleden is begonnen, in de discipline die hij het meest liefheeft, waarin volgens hem de sterksten altijd boven komen en er geen ruimte is voor verveling zoals in het wegwielrennen.

Anders dan verkenning

Na de finish dringt zich de vraag op hoe het kan dat uitgerekend Van der Poel, die de fiets onder alle omstandigheden perfect onder controle heeft, zo in de fout gaat? “Het ziet er spectaculair uit, zo’n drop", zegt Nederlands bondscoach Gerben de Knegt. “Maar voor Mathieu is dit normaal een piece of cake.” 

Het blijkt te gaan om de afwezigheid van een plankier. Via Twitter, onderweg naar het ziekenhuis, laat Van der Poel weten dat hij ervan uitging dat er aan de voet van de rots nog aaneengeregen latten lagen. Tijdens de trainingen kunnen de mountainbikers daarover naar beneden rijden als ze het zekere voor het onzekere willen nemen of verkeerd dreigen uit te komen. Hij was er niet van op de hoogte dat het hout was weggehaald. “Tijdens de verkenning lag de plank er wel.”

Bondscoach De Knegt snapt niet goed waarom Van der Poel niet wist dat die er niet zou zijn. “We hebben het er meerdere keren over gehad. Ze halen ze tijdens wedstrijden altijd weg.” Ook andere renners wisten beter. De latere winnaar, de Brit Tom Pidcock, zag Van der Poel crashen, hij fietste pal achter hem. Het viel hem op dat de Nederlander veel snelheid terugnam, hij moest er zelf even voor in de remmen. “Het leek erop dat Mathieu dacht dat die plank er lag.” Dat die ontbrak was voor hem geen verrassing.

Volgens ploegmaat Milan Vader hebben ze het er samen tijdens het eten nog over gehad. “Mathieu zei: ‘Iedereen springt daar.’ Ik vroeg: ‘Jij niet dan?’ Hij zei: ‘Nee, ik rol van dat plankje af.’”  Tijdens het testevent, waarin de deelnemers nog ruim voor de Spelen kunnen kennismaken met het parcours, was er ook geen plank geweest. Van der Poel ontbrak destijds.

Uitersten opzoeken

Toen Vader als tweede de Sakura Drop had genomen, enkele posities voor Van der Poel, zag hij dat er niks meer lag. Enkele ogenblikken later hoorde hij het publiek schreeuwen. “Toen wist ik al hoe laat het was.” Volgens Vader hoort springen bij het mountainbiken. Net als in zoveel andere sporten worden daarin steeds meer uitersten opgezocht. 

Na zijn val krabbelt Van der Poel snel op, op zoek naar zijn fiets. Dan zakt hij toch door de benen en grijpt met een van pijn vertrokken gezicht naar zijn rug. Met een besmeurd shirt en het gelaat getekend door het stof stapt hij weer op; 34 renners zijn hem dan gepasseerd. Hij knokt zich weer naar voren, hij schuift op in het veld, tot de dertiende plek. Hij trekt met zijn schouders als hij de finish passeert. Bijna tersluiks registreert hij op het scherm dat de achterstand op de koplopers tergend langzaam groter wordt, van 0:52 naar 1:03, van 1:04 naar 1:07. 

Maar ineens, in de vijfde ronde, zakt hij voor het eerst een plekje terug, van 13 naar 14, naar 20 zelfs, op 1:46. Na een uur is echt voorbij. Hij strompelt de materiaalpost in en zijgt ineen op het gras. De sleuven van de weggeworpen helm hebben voren getrokken over het bezwete hoofd.

Overschaduwde missie

Het is een door corona overschaduwde olympische missie geweest. Goud in Tokio was in 2020 zijn enige doel, in 2021 moest hij het combineren met een deelname aan de Tour de France. Hij had graag meer wedstrijden op de mountainbike willen rijden, vertelde hij vooraf. Het waren er maar twee geweest, in mei.

Na zijn vertrek uit de Tour had hij slechts enkele weken gehad om weer te wennen aan zijn mountainbike. Hij trok naar de Ardennen. Om alvast te wennen aan de hitte in Japan plaatste hij de rollers in zijn garage, draaide de verwarming hoger en trok een dik vest aan. Hij koos ervoor pas afgelopen donderdag naar Tokio te vertrekken; het verblijf in kleine hotelkamers ervaart hij als opsluiting in een gevangenis.

Afgelopen zaterdag had hij voor het eerst op het parcours in Izu gereden. Het beviel hem wel. Steile maar niet al te lange klimmetjes, veel draaien en keren, lekker technisch. Maar de Sakura Drop zonder plankier was dan toch te veel gevraagd.