Met gratis test uit eten of naar bios: ‘Versneld onze vrijheden terug’
Vanaf eind deze maand of begin juni kunnen Nederlanders met een negatieve coronatest op zak naar een restaurant of bioscoop. Een meerderheid in de Tweede Kamer gaat akkoord met deze toegangstesten, als die voorlopig maar gratis blijven.
Tijdens een marathondebat van 13 uur donderdag bleek dat een meerderheid in de Tweede Kamer voorstander is van een tijdelijke ‘testsamenleving’. Dankzij toegangstesten wordt het de komende maanden mogelijk de samenleving sneller te openen dan zonder testen het geval zou zijn, denken kabinet en Kamer.
Als de restaurants weer open mogen – op z’n vroegst eind deze maand – mogen volgens de bestaande regels maximaal dertig gasten binnen zijn. Als een restaurant méér gasten wil ontvangen, die nog wel anderhalve meter afstand moeten houden, kan dat met behulp van de toegangstesten.
Loslaten van de 1,5 meterregel
En als alles meezit, kan de anderhalvemeterregel op sommige locaties eind juni helemaal worden losgelaten, stelt demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid). “Dat weten we omdat we daarmee geoefend hebben in de fieldlabs,” aldus De Jonge. “Het loslaten van de anderhalve meter is precies het verschil tussen het wel of niet exploitabel maken van je theater, je bioscoop of je restaurant.”
Als de Eerste Kamer op 18 mei met de tijdelijke ‘testwet’ van De Jonge instemt, kunnen kort daarna musea, restaurants, stadions en festivalorganisatoren een negatieve testuitslag verplicht stellen voor toegang. In het openbaar vervoer en in gemeentehuizen mag nooit om een toegangstest worden gevraagd.
“Ik denk dat het belangrijk is om te kijken of we op deze manier onze vrijheden versneld weer terug kunnen krijgen,” zegt De Jonge. Volgens hem zal de wet vrijheden van Nederlanders niet inperken. “Deze wet gaat niet over beperkingen, maar juist over vrijheid. Deze wet is erop gericht meer én eerder dingen verantwoord mogelijk te maken.”
Geen eigen bijdrage
De Jonge is bereid de test voorlopig gratis te laten. In een eerder kabinetsplan wilde het kabinet vanaf 1 juli een eigen bijdrage van 7,50 euro vragen, maar daar kwam een meerderheid in de Kamer tegen in verzet. “Zo’n eigen bijdrage zorgt voor tweedeling en ongelijkheid,” zegt PvdA-Kamerlid Attje Kuiken.
De Jonge wil de mogelijkheid open houden om komende zomer tóch een eigen bijdrage aan testers te vragen. “Anders moet de hele samenleving meebetalen als een paar mensen naar een festival willen.”
De minister verwacht dat de toegangstesten in augustus alleen nog nodig zijn voor grote evenementen, waar duizenden mensen op afkomen. Het kabinet verwacht dat de meeste Nederlanders dan zijn gevaccineerd, waardoor toegangstesten in de meeste gevallen niet meer nodig zijn.
Prijs per test gedaald
In totaal kost het plan naar schatting 500 tot 700 miljoen euro. Dat is fors minder dan de 1,1 miljard euro waar De Jonge eerder nog over sprak. Dat komt ‘doordat we later beginnen’, aldus de minister. “Ook is de prijs per test een stuk lager geworden.”
In het hele land komen commerciële snelteststraten waar Nederlanders een toegangsbewijs kunnen krijgen. D66 wil dat een vaccinatiebewijs straks dezelfde status krijgt als een negatief testbewijs. Maar daar is het volgens het kabinet nog te vroeg voor. Eerst moet duidelijk worden of en in welke mate een vaccinatie voorkomt dat mensen besmet raken of het virus doorgeven. Een advies daarover van de Gezondheidsraad wordt half mei verwacht. Waarschijnlijk komt er eind juni een vaccinatiepaspoort.
“Dit is een doekje voor het bloeden,” zegt Kamerlid Derk Jan Eppink van JA21. Hij vindt dat Nederland te lang doet over het heropenen van de samenleving. Eppink wijst naar Israël, waar de samenleving al een tijdje van het slot is. Forum voor Democratie-Kamerlid Wybren van Haga noemt de testsamenleving ‘een bureaucratische moloch’ en stemt daarom tegen.