Op OnlyFans rekt de influencer de grenzen van het sekswerk op

Even geleden was de kletsgroepjes-app Clubhouse nog het spannende nieuwe sociale platform waar we het steeds over hadden, nu kunnen we opeens niet om OnlyFans heen. De meeste kranten hebben er inmiddels een stukje aan gewijd, in januari zat acteur Ferry Doedens bij Jinek om te praten over zijn eigen deelname eraan, op Videoland kwam vorige maand de miniserie OnlyFans Uncovered uit en POWNed maakte er een driedelige docuserie over met Doedens zelf in de hoofdrol: Socials, seks & centen – maandag was de tweede aflevering te zien.

Het was niet de minst ongemakkelijke kijkervaring. Ik bedoel, we zaten daar toch maar allemaal te kijken naar mensen die werken op (of voorbij) de grens van pornografie. OnlyFans-‘modellen’ maken plaatjes en filmpjes van zichzelf die te pikant zijn voor Instagram, en waar liefhebbers zich op kunnen abonneren voor zo’n vijf tot twintig euro per maand. De modellen staan ook in direct contact met hun fans, die een beetje extra kunnen betalen om een beetje extra te zien.

Seksspeeltjes met absurde afmetingen

Het meest saillante van deze praktijk is niet dat het op sekswerk lijkt, of porno, maar dat het zo lijkt op influencen. Het OnlyFans-model is een groteske uitvergroting van de influencer. Ook zij bindt volgers aan zich middels verleidelijke zelfportretten, en geeft, als ze succesvol is, misschien zelfs een eigen modelijn uit – alleen dan niet van lippenstift of parfum, maar van seksspeel­tjes met absurde afmetingen. Je kunt het lijntje zo doortrekken, en het is helemaal niet zo helder waar het ene domein ophoudt en het andere begint. Het komt beide neer op het uitbuiten van jezelf (laten we het een keer niet ‘je persoonlijke merk’ noemen) – de vraag is alleen hoe ver je wilt gaan.

Ook opvallend: het intensieve gebruik van de term ‘content creator’, zoals de modellen zich plachten te noemen. Klinkt hip, professioneel en prettig algemeen. Een copywriter is een content creator, een filmregisseur ook, een socialmediamanager, een journalist, een YouTuber en iedereen die wel eens wat op Facebook plaatst. Een betekenisloze term, die in dit geval afleidt van een essentieel feit: de content, dat is de creator zelf.

In Socials, seks & centen vertellen de creators over de voordelen van het vak: het is relatief veilig, ze stellen zelf de voorwaarden en genieten van de aandacht. En er worden enorme bedragen mee verdiend. Zij van de bovenmaatse seksspeeltjes haalt zo zestigduizend euro per maand binnen: een groot verschil met toen ze nog bij de bakker werkte. Daar wegen bezwaren en kritiek uit de omgeving echt niet tegenop.

Ingewikkelde jeugd

Het klinkt allemaal best geëmancipeerd, maar sommige bekentenissen slaan het gevoel van empowerment er meteen weer onder vandaan. Een van de modellen wijt de aantrekkingskracht van dit werk aan haar onzekere karakter, het resultaat van een ingewikkelde jeugd. Doedens zou er zelf ‘in paniek’ aan zijn begonnen na zijn ontslag bij Goede tijden, slechte tijden, als oplossing voor de bestaansonzekerheid.

Nu lijkt me de bestaansonzekerheid van zo’n BN’er zeer te relativeren, en zal hij op OnlyFans makkelijker verdienen dan de meeste anderen. Het lijkt me dat zulke hoge bedragen alleen voor de succesnummers zijn weggelegd: de mensen die al bekend waren of bereid zijn om ver te gaan. Dat de content creators daarom verleid worden om steeds een beetje meer van zichzelf te geven, om het lijntje wat verder door te trekken, en nog wat verder.