Het dak eraf: podia lenen sleutel van de zaal gratis uit aan Amsterdamse bands

Waar precorona soms vier- tot vijfhonderd man op een doordeweekse dag rondliep in Q-Factory, is het aantal aanwezige mensen nu op een paar handen te tellen. Volgens general manager Kevin Bonet (42) ‘veel te stil’ voor het muziekcentrum op het Atlantisplein in Oost, waarin onder meer vele repetitieruimtes, de popafdeling van het Amsterdamse conservatorium en een hotel gevestigd zijn. Toch klinkt er vandaag geluid vanuit de grote zaal. Op het podium is de Amsterdamse band Mabassa namelijk aan het soundchecken. De zeskoppige groep maakt Braziliaanse popmuziek en neemt deze middag een semilivestream op: een opname van een liveoptreden dat later uitgezonden wordt.

“Het voelt alsof we onze lotsbestemming weer vervullen,” zegt Bonet. Q-Factory stelt zijn podium gratis beschikbaar aan lokale acts, die zich begin dit jaar konden aanmelden om kans te maken op ‘de sleutel van de zaal’ voor een keer, inclusief stagemanager en technici. Naam van het initiatief: Key to Q.

“Het idee was: heel veel bands zijn roestig geworden omdat ze lang niet gespeeld hebben, dus ga hier maar even het roest van je afspelen,” aldus Bonet. Doel was ook om voornamelijk lokale acts ­deze kans te geven. “Wij zijn eigenlijk de enige Amsterdamse popzaal die midden in een woonwijk staat. Ik vind dat wij daarom de taak hebben om de buurt te activeren en bij ons te betrekken. En er zijn veel talenten in Oost, dus we vinden het tof om iets voor hen te betekenen.”

Gevaarlijk

Meer dan vijftig bands meldden zich aan – ook niet-­Amsterdamse. “Het is geweldig dat we de kans krijgen om überhaupt weer samen te spelen,” zegt bassist-zanger Nathan Klumperbeek (32) van Mabassa. De laatste keer dat ze samen speelden was in augustus, maar echt ge­oefend hebben de bandleden niet voor het optreden dat ze nu in Q-Factory opnemen. “Wel heb ik gisteren met de twee andere zingende bandleden de vocalen door­genomen. Maar het is gevaarlijk om veel te repeteren. Dan speel je op de automatische piloot en wordt het minder spontaan.”

Wanneer alle monitoren en volumes op het podium goed afgesteld zijn, begint Mabassa met spelen. De bandleden – die in deze bezetting ongeveer drie jaar samen zijn en ­vorig jaar hun album niet konden uitbrengen vanwege ­corona – genieten zichtbaar van hun eerste optreden sinds tijden: op ieders gezicht verschijnt een glimlach zodra ze de eerste noten inzetten.

Bij Volta in West krijgen jonge muzikanten ook de mogelijkheid om muziek te blijven maken tijdens de pandemie. Het podium wordt gefinancierd voor talentontwikkeling en normaal gesproken organiseert het local play-avonden waarbij jonge bands zelf een optreden voor publiek op touw zetten. “Wij zijn er als springplank voor performers,” vertelt programmacoördinator Helen van Gorkum. En die functie blijft Volta graag vervullen. Daarom begon het in 2020 met de lockdownsessies, waarbij bands een set mogen spelen op het podium. “En alles wordt opgenomen met oude videocamera’s op tape, zodat het vervolgens ­gemonteerd kan worden tot een hele sessie.”

De sessies – wekelijks wordt er een opgenomen – worden uiteindelijk gedeeld op het YouTubekanaal van Dock ­Westerpark en Volta’s socialemediakanalen. “Sinds een paar weken wordt elke vrijdagavond ook een mix van eerdere optredens uitgezonden op het Amsterdamse Salto TV.”

Beginnende bands

Een van de bands die een lockdownsessie opnamen bij ­Volta is Halli Crigi, een band die ontstond tijdens de lockdown. “Het opgenomen optreden wordt de eerste uiting die we naar de buitenwereld doen,” vertelt gitarist Luka Schuurman (23). Met zijn band improviseert hij door jazz en postrock geïnspireerde muziek. Meerdere optredens van de band konden niet doorgaan, maar dat had volgens Schuurman ook iets positiefs. “Het was relaxed om níet de druk van een optreden te hebben. Zo hadden we tijd om te experimenteren en uit te zoeken wat we wilden met onze muziek.”

De focus ligt bij Volta voornamelijk op jonge en beginnende bands uit Amsterdam en omstreken. Van Gorkum: “Het is echt bedoeld voor bands die nog niet ver zijn, nog geen demo’s hebben of niet bij een label zitten. Maar ­eigenlijk staan we open voor alles, ook voor bands die wel al iets verder zijn. Als het ons aanspreekt, dan zeggen we: kom maar. En tot nu toe hebben we nog geen enkele aanmelding afgewezen.”

Het stimuleren van muzikaal talent staat ook hoog in het vaandel bij het Amstelveense poppodium P60. “Normaal laten we tijdens onze local the night-avonden bands kennismaken met optreden voor publiek en het zelf promoten van een optreden. Dat is een belangrijke stap om vervolgens grotere podia te betreden, dat wil je gaande houden,” legt P60-marketeer Jill Mos uit. Zo ontstond dit jaar het idee voor P60 LAB: lokale acts mogen een dag lang gratis de zaal van P60 gebruiken met alle faciliteiten en crew, voor een zelfbedacht project dat ze willen uitvoeren. “We kregen twintig aanmeldingen en kozen er acht, die allemaal anders zijn qua muzikale genres. We maakten de ­bewuste keuze om zowel beginnende bands te kiezen die bij ons voor het eerst samen live kunnen spelen, als ­iemand die al verder is en stappen zet om professional te worden. Zoals KY. bijvoorbeeld.”

KY. is de artiestennaam van de Amstelveense singer-songwriter Kay Koopmans (24), die ‘melancholische popmuziek’ maakt. Samen met zijn band nam hij een live­sessie op met drie nummers van zijn aankomende ep. “Het was hartstikke leuk. Maar wel weer even inkomen, want we hadden al bijna een jaar niet samen gespeeld.” En ook al verliep het afgelopen jaar anders dan hij voor ogen had, hij heeft niet stilgezeten en bleef zich ontwikkelen: hij werd geboekt voor de onlinevariant van Lowlands en mocht een van zijn singles spelen bij Qmusic en 3FM.

De podia bieden hun zaal dus gratis aan, maar hebben geen inkomsten. Wat levert het ze dan op? “Dankbare bands in ons netwerk waarmee we een relatie opbouwen,” zegt Mos. “Ook verschenen er bands op onze radar waarvan we het ­bestaan niet wisten.” En voor alle drie de zalen geldt dat ze op deze manier zichtbaar blijven voor hun achterban én dat het personeel kan blijven doen waarvoor het geboren is. Daarbij is Volta van plan om de lockdownsessies na de pandemie voort te zetten, en ook Q-Factory heeft nog verdere plannen met Key to Q. “De endgame zou moeten zijn dat een band een week lang de sleutel van ons pand krijgt en gebruikmaakt van ons hotel, de studio en oefenruimtes. Om vervolgens een goed voorbereid optreden te geven,” aldus Bonet. Maar dat is voorlopig nog toekomstmuziek.

De opgenomen sessies van Mabassa en KY. worden op 9 mei uitgezonden tijdens het online NH-Pop Festival. De lockdownsessie van Halli Crigi staat op het YouTubekanaal van Dock Westerpark.