Meerderheid werknemers ziet nog dagelijks mensen op werk. ‘Creativiteit ontstaat bij de koffieautomaat’
Hoewel we zo veel mogelijk thuis moeten werken, hebben de meeste mensen nog steeds fysieke ontmoetingen tijdens het werk. Dat blijkt uit onderzoek van TNO en het CBS.
Iedereen moet zo veel mogelijk thuiswerken, tenzij het echt niet anders kan. Dat is al meer dan een jaar het devies, met als doel de contacten tussen mensen te beperken. Toch ontmoet het merendeel van de werkenden minstens één persoon per dag tijdens het werk. Dat blijkt uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden die TNO en CBS afnamen onder 58.000 werknemers in het laatste kwartaal van 2020.
Die ontmoeting hoeft trouwens niet met een collega te zijn: ook contact met bijvoorbeeld een patiënt, klant of leerling telt hierbij mee. Maar dan nog is het aantal werkenden dat hooguit één persoon per dag ontmoet tijdens zijn werk relatief klein: dit geldt slechts voor ruim een op de vijf respondenten. “Ik had die groep eigenlijk groter verwacht”, reageert organisatiepsycholoog Aukje Nauta op het onderzoek. “Het is een indirect signaal dat er weinig thuis wordt gewerkt.”
Veel thuiswerkers bij financiële instellingen en in de communicatiesector
Toch is het aandeel van 22 procent aan (bijna) geïsoleerde werkenden ook weer niet klein, benadrukt TNO-onderzoeker Wendela Hooftman. Juist omdat ook de mensen die niet thuis kunnen werken in de cijfers zitten, en de groep mensen met minder dan één fysieke werkontmoeting per dag wel is verdubbeld ten opzichte van de periode voor corona. “Dan is 22 procent toch best veel”, concludeert Hooftman.
Vooral bij financiële instellingen en in de communicatiesector zagen werknemers flink minder mensen dan twee jaar terug. Dit zijn beroepen waarin makkelijk thuis kan worden gewerkt. De meeste mensen die doorgaans thuiswerken, lopen weinig andere mensen tegen het lijf. Toch ziet ook een derde van deze mensen nog meerdere keren per dag een collega, patiënt, klant of leerling. Bijvoorbeeld omdat iemand eens in de zoveel tijd toch naar kantoor gaat en daar mensen ziet, of omdat hij thuis klanten ontvangt.
Daar staan dan weer werknemers tegenover die wel op locatie moeten werken, maar daar vrijwel niemand zien. Het gaat bijvoorbeeld om schoonmakers die hun werk doen in een stil en leeg kantoor. In deze sectoren is er ook minder digitaal overleg met collega’s. Deze groep verliest verbondenheid met het bedrijf en is minder tevreden over het werk, concluderen de onderzoekers.
‘Mensen werken niet alleen voor geld, ook voor sociale interactie’
Weinig sociaal contact heeft meer negatieve gevolgen volgens organisatiepsycholoog Nauta. “Er is niets zo basaal als de behoefte aan contact met andere mensen”, vertelt ze. “Anders worden we ongelukkig. Mensen werken niet alleen om geld te verdienen, maar ook voor sociale interactie.”
Hoewel de productiviteit van werknemers op de korte termijn niet afneemt, komt innovatie wel in het geding. “Creativiteit komt voort uit toevallige ontmoetingen”, legt Nauta uit. “’Tijdens het praatje bij de koffieautomaat, of in het staartje van de vergadering. Digitaal wordt er minder gebrainstormd en is de kans op nieuwe ideeën kleiner.”
Daarnaast kunnen leuke collega’s volgens de psycholoog een saaie baan compenseren. Als dat wegvalt, worden mensen nog ongelukkiger van hun werk en nemen ze sneller ontslag als zij een andere baan kunnen vinden.
Lees ook:
Nederlanders voelen zich door thuiswerken vaak alleen, maar financieel is het profijtelijk
Dat thuiswerken voor bijna iedereen een voortdurende puzzel vormt, is geen geheim. Toch krijgen we de stukjes in Nederland relatief best aardig bij elkaar.