In Hellevoetsluis hebben velen weleens een Forumpje gedaan, maar dat gaat dit jaar niet gebeuren

Ze schrokken er destijds zelf ook een beetje van in Hellevoetsluis, de uitslag van de provinciale-statenverkiezing in 2019. Na Volendam was het de gemeente waar Forum voor Democratie het best had gescoord, met 30 procent van de stemmen. Daarna volgde VVD met dik 17 procent. Op drie stond de PVV met 11 procent. Behoorlijk rechts, ja. 

Vraag een kleine twee weken voor de Tweede Kamerverkiezingen naar die vorige stembusgang en de inwoners van Hellevoetsluis, een kleine stad ingeklemd tussen Rotterdam en het water van het Haringvliet, doen die af als een eenmalige misstap, een probeersel. 

‘Dat waren de Provinciale Staten maar, joh’, zegt een man die liever anoniem wil blijven. ‘Dat telt niet echt.’ Hij stemde toen ook op Forum, ja. Maar alle goede FvD’ers uit die tijd zijn weg, zegt hij. Dit keer gaat hij gewoon voor de vertrouwde VVD. ‘Ik zag Baudet laatst nog bij WNL op tv. Ze kunnen hem beter in een dwangbuis stoppen.’

De oude haven van Hellevoetsluis ligt er verlaten bij, op deze koude en grauwe maartdag. Het enige wat kleur geeft zijn de pastel geverfde gevels van de nieuwbouwhuizen aan de overkant, een knipoog naar de oude haven van Kopenhagen. Op een bankje zitten Monica Hofma en Jannie Biest te genieten van het enige verzetje van de dag: een koffie-to-go na een wandeling.

Havendorp vol arbeiders

Hoe Hellevoetsluis zo rechts geworden is, weten zij wel. Vroeger was het hier een havendorp vol arbeiders, nu zijn de huizenprijzen door het dak geschoten, door de import uit rijke plaatsen als Vlaardingen. Wat ze gaan stemmen, weten ze dan weer niet. Hofma zweeft nog uit desinteresse – ‘Het zijn toch allemaal leugenaars’ – en Biest geeft haar man altijd een volmacht.

Liesbeth Jansen (73), die een stadswandeling maakt met haar man, woont al 41 jaar in Hellevoetsluis en heeft haar stad van dichtbij zien verrechtsen. Ooit stond ze op plek 11 voor de PvdA-gemeentefractie. ‘Toen kreeg de PvdA tien zetels. Ik viel er net buiten. Nu is er nog maar één zetel van over.’ De hoofdmoot van de raad is al jaren voor Inwonersbelang Hellevoetsluis. ‘Een soort Leefbaar, ja.’

Wat al die Forum-stemmers gaan doen? Afgaande op een dag rondvragen: vooral terug naar de VVD. Ja, Rutte heeft fouten gemaakt, maar de consensus is: ‘Ga er maar aan staan.’ Van tientallen inwoners begint er niet eentje over de nieuwe alternatieven op rechts, zoals JA21, Code Oranje of NLBeter.

‘Ik heb wel overwogen te stemmen op een van de kleinere partijen’, zegt Monique Bruns (52), die op een scootmobiel voor winkelcentrum De Struytse Hoeck zit. ‘Om het kabinet dwars te zitten. Maar het is een weggooide stem.’

De laatste twee keer stemde Bruns VVD, maar ‘dat is me te soft’. Ze is het eigenlijk eens met bijna alles wat Wilders zegt. ‘Maar niet hoe hij het zegt. Dan had ik liever onze Pimmetje. Die kon het mooi verwoorden.’ En Baudet dan? ‘Nee, dat vond ik altijd al een engerd.’

Het woningtekort en immigratie vindt Bruns belangrijke thema’s. ‘Ik zeg heel eerlijk: als ik in een oorlog zat, zou ik ook hierheen vluchten. Maar het zijn er nu teveel. Sommigen hebben niet echt recht op asiel. En als ze terug kunnen, doen ze dat meestal niet.’

Taalschool voor vluchtelingen

Haar dochter, Romy Noordegraaf (29), komt erbij staan met een kinderwagen. Zij gaat voor GroenLinks, vanwege onderwijs en het klimaat. ‘En omdat ik Jesse Klaver heel leuk vind.’

Bruns: ‘Je hebt ook weleens een PVV’tje gedaan, hè.’

Ze knikt. ‘Maar dat is toch te extreem.’ Noordegraaf denkt anders over migratie dan haar moeder. Ze geeft les op een taalschool voor vluchtelingen en expats en is getrouwd met een Syrische man. 

Bruns: ‘Ik zeg altijd maar zo: als ze hier gewoon werken, heb ik er geen probleem mee.’

En mag Noordegraafs man stemmen? ‘Hij heeft de Nederlandse nationaliteit gekregen, maar door corona was er een vertraging, waardoor hij net te laat was voor een stempas.’