Gratis mondmaskers van de Belgische overheid blijken mogelijk giftig
Het leek zo’n gul gebaar afgelopen voorjaar toen iedere Belg een gratis mondkapje van de overheid kreeg. Maar nu blijken die mondmaskers mogelijk giftig te zijn.
Draag niet langer het wasbare mondmasker dat je van de overheid hebt gekregen. Die opmerkelijke boodschap kregen de Belgen afgelopen week. De witte stoffen mondmaskers werden sinds juni vorig jaar gratis verspreid via de apotheken, maar bevatten mogelijk schadelijke stoffen.
Elke Belg kon er eentje ophalen, beloofde toenmalig interim-premier Sophie Wilmès haar landgenoten toen er een einde kwam aan de eerste coronalockdown vorig jaar mei. Een gratis, wasbaar mondkapje, zodat iedereen zichzelf kon beschermen in het openbaar vervoer en tijdens het boodschappen doen. Of, in het geval van Brussel, ook in de buitenlucht.
Een dure belofte, bleek al snel. De Luxemburgse firma Avrox, die verzekerde snel 15 miljoen maskers te kunnen leveren en daarmee de aanbesteding won, bleek algauw een stuk minder degelijk dan gedacht. Het gros van de maskers kwam veel te laat en de verhoudingen tussen de overheid en de Belgische textielindustrie – die gezamenlijk naast de order grepen vanwege hun levertijd – waren flink verziekt.
Onderzoek naar leverancier
Ondertussen publiceerde de Vlaamse krant De Standaard meer details die de wenkbrauwen deden fronsen. Zo bleek het bedrijf vooral gespecialiseerd in autoverhuur en transport en was de persoon met wie de Belgische overheid zaken deed bij het bedrijf ook werkzaam als voetbalmakelaar en goudhandelaar. Ook het Openbaar Ministerie begon een onderzoek naar de firma, dat nog niet is afgerond.
Desalniettemin leken de mondmaskers nadat ze eenmaal geleverd waren best degelijk. Ook na heel wat rondjes in de kookwas blijven ze netjes in vorm en maagdelijk wit.
Precies dat laatste lijkt nu voor problemen te zorgen. Volgens een vertrouwelijk rapport van Sciensano (het Belgische RIVM) bevatten de maskers kleine deeltjes van zilver en titaniumdioxide. Die eerstgenoemde hebben een antibacteriële werking, de laatstgenoemde zorgen dat de stof mooi wit blijft.
Dragen wordt afgeraden
De Belgische Hoge Gezondheidsraad adviseerde afgelopen week om de maskers voorlopig niet meer te dragen worden omdat die deeltjes voor gezondheidsrisico’s kunnen zorgen als ze worden ingeademd.
Weggooien hoeft niet meteen, benadrukte de woordvoerder van minister van volksgezondheid Frank Vandenbroucke. Volgens hem gaat het om een voorzorgsmaatregel, omdat de maskers nog moeten worden getest. “Er is momenteel geen enkel gezondheidsrisico aangetoond.”
Dat klopt, zei Belgiës bekendste toxicoloog Jan Tytgat op VRT Radio 1, want dat is nog niet onderzocht. De cruciale vraag is volgens hem of de nanodeeltjes kunnen loskomen en dan doordringen tot in de luchtwegen. In grote concentraties kan dat leiden tot ademhalingsproblemen en op termijn zelfs kanker.
Een geluk bij een ongeluk: maar zo’n vijf van de vijftien miljoen maskers blijken daadwerkelijk uitgedeeld aan de bevolking.
Lees ook:
Spijtige verrassing: ook peuters gelden in België als ‘knuffelcontact’
Kinderen onder de twaalf jaar tellen binnenshuis tóch mee als knuffelcontact, zo verduidelijkte de Belgische minister van volksgezondheid Frank Vandenbroucke vlak voor Kerst. Veel Belgen en zelfs de corona-infolijn bleken niet van die regel op de hoogte.