EU-grensdienst stelt intern onderzoek in na beschuldigingen illegale deportaties

De Europese grensbewakingsdienst Frontex heeft een intern onderzoek ingesteld na beschuldigingen dat de dienst „medeplichtig” is aan illegale deportaties van migranten op de Egeïsche Zee. Het besluit volgt op speurwerk van de Duitse media ARD en Der Spiegel, in samenwerking met de onderzoekscollectieven Bellingcat en Lighthouse Reports. Zij vonden aanwijzingen dat schepen van Frontex aanwezig of zelfs betrokken waren bij zeker zes afzonderlijke deportaties.

De beschuldigingen zijn niet nieuw. Mensenrechtenorganisaties vragen de Europese Commissie en de Griekse regering al maanden om opheldering over de deportaties, die inmiddels uitvoerig zijn gedocumenteerd. De Griekse regering ontkent nog altijd stellig dat deze praktijken plaatshebben. Ook Frontex beweert geen bewijzen te hebben dat illegale praktijken plaatsvinden, en daarbij zelf betrokken is geweest. Maar na toenemende publieke druk en gesprekken met de Commissie, heeft de dienst nu toch een onderzoek naar zijn eigen handelen ingesteld.

Frontex heeft zeshonderd medewerkers in Griekenland die helpen bij het bewaken van de Europese buitengrens. De dienst heeft schepen, vliegtuigen en drones tot zijn beschikking. Journalisten van Der Spiegel en de andere media en onderzoekscollectieven wisten de locaties van de Frontex-eenheden te achterhalen en vergeleken die met de coördinaten van gemelde deportaties. Daarnaast beschikten ze over interne documenten van Frontex, video’s van deportaties en satellietbeelden.

Klacht tegen Griekenland

De hulporganisaties Oxfam en WeMove Europe dienden vorige maand bij de Europese Commissie een klacht in tegen Griekenland wegens de massale deportatie van migranten naar Turkije. De 54 pagina’s tellende klacht bevat bewijsmateriaal van drie onafhankelijke toezichthouders, twee academische onderzoekers en de Turkse kustwacht. Daaruit blijkt dat sinds maart 2020 zeker 1.072 asielzoekers zijn teruggestuurd bij 31 uitzettingen. Een reactie bleef uit.

Van het interne onderzoek van Frontex wordt niet veel verwacht. In interne documenten van de dienst, die een Griekse onderzoeker eerder dit jaar heeft opgevraagd, stond geen woord over deportaties van migranten in de categorie ‘ernstige incidenten’. De onderzoeker maakte hieruit op dat het beleid is om deportaties niet te registreren. De ‘ernstigste incidenten’ die wel waren gemeld, betrof Frontex-medewerkers die op zee hun enkel hadden verstuikt.

Lees ook Griekenland trekt streept door Turkijedeal met deportatie migranten