Kan ik zelf beslissen dat mijn zoontje van drie moet worden besneden?
Een moeder denkt er goed aan te doen haar zoontje van drie vroeg te laten besnijden. Haar zus vindt stellig dat zij dat niet voor hem mag bepalen. Wie heeft gelijk?
De ruzie tussen twee zussen is inmiddels vrij hoog opgelopen. De een is moeder van een zoontje van drie jaar en wil hem laten besnijden. Dat zou hygiënischer zijn. Ze heeft het gevoel dat zij haar kind een dienst bewijst als de circumcisie zo jong mogelijk achter de rug is. De andere zus, de tante van het jongetje dus, is een totaal andere mening toegedaan. Zij redeneert: “Mijn neefje heeft nergens last van, waarom zou je dan zijn voorhuid weg laten halen? Bovendien, en misschien wel belangrijker: de ingreep is onomkeerbaar. Laat de jongen zelf beslissen of hij zich wil laten besnijden als hij ouder is.”
“Deze discussie heeft veel kanten”, beaamt Erik Robberse, medisch directeur van het Besnijdeniscentrum Amsterdam (BCA). “En dat maakt het heel interessant.” Dat mag zo zijn, moeder en tante maken liever geen ruzie. Wat nu?
Het officiële standpunt van de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst is dat besnijdenis van jonge kinderen ontmoedigd moet worden. “Vooral vanuit de gedachte die de tante ook aanhaalt: dat mensen over hun eigen lichaam moeten kunnen beslissen”, stelt Robberse.
Religieuze of culturele verplichting
Maar dat is niet het hele verhaal. Robberse: “Voor bijvoorbeeld veel joden en moslims is de besnijdenis een religieuze of culturele verplichting. In het jodendom moet dat zelfs al op de achtste dag gebeuren. In de islam mag het dan wel iets later, maar toch zie ik dat zelfs gematigde gelovigen, die bijvoorbeeld wel wijn drinken en nauwelijks naar de moskee gaan, de besnijdenis nog steeds belangrijk vinden.”
En als dat dan niet in een ziekenhuis kan, gebeurt dat wel in het ‘keukentafelcircuit’, zoals Robberse het noemt. “Toen ik in de jaren negentig in mijn praktijk als huisarts begon, zag ik veel voorbeelden van besneden jongetjes bij wie de operatie slecht was gedaan. Ziekenhuizen wilden de procedure namelijk pas uitvoeren bij twee- of driejarige kinderen, omdat zij baby’s niet onder narcose wilden brengen. Het resultaat was dat ouders met baby’s elders hun heil zochten.”
En zo’n besnijdenis kan dan tamelijk fout gaan, zag de medisch directeur van het BCA. De penis kan er onfraai uit gaan zien, of erger nog, de eikel kan lelijk beschadigd worden. “Ik wilde niet dat dit soort praktijken zouden blijven bestaan. Ik had al ruime ervaring met besnijdenissen en ben dat toen ook bij jonge kinderen gaan uitvoeren, zodat het tenminste medisch verantwoord gebeurde. Dat was zo succesvol dat ik met collega’s later het BCA heb opgericht. Als een besnijdenis door een deskundige arts wordt uitgevoerd, zijn er nauwelijks risico’s.”
Hygiënischer
In het geval van deze moeder van de driejarige, lijkt religie geen rol te spelen bij de beslissing. Is het zoals zij denkt, inderdaad hygiënischer de voorhuid te verwijderen? “Ja”, zegt Robberse, “het is inderdaad iets makkelijker om een besneden penis schoon te houden, maar hier in Nederland kan iedereen zich zo goed wassen, dat dat is geen harde reden is voor een ingreep.”
Ook zou een circumcisie de mogelijke verspreiding van bepaalde virussen licht kunnen tegengaan. Maar het effect is klein en voor een aantal van die virussen worden we hier toch al ingeënt, vertelt de medisch directeur.
Minder plezier in seks
Een eventueel gevolg van de operatie kan ook zijn dat de jongen op latere leeftijd minder plezier heeft in seks, omdat de eikel wat minder gevoelig is. Aan de andere kant wijst Robberse erop dat voor anderen die verminderde prikkelgevoeligheid leidt tot langere vrijpartijen en dus juist meer genot.
Dus blijft de vraag: wat is een goede medische reden voor de operatie? “Als een jongen of man een vernauwde voorhuid heeft, is besnijdenis noodzakelijk. Dat komt vaak voor, alleen kan je dat nog niet zeggen voordat een kind zeven of acht is.”
Mocht het echt belangrijk zijn voor de ouders om hun zoontje vroeg te laten besnijden, dan is het aan te raden de operatie door een deskundige arts te laten uitvoeren als het kind zo jong mogelijk is, vanaf ongeveer twee weken oud. “We kunnen gericht verdoven, dan voelt het kind niets, en heeft ook na de ingreep nauwelijks last.”
Maar Robberse kan duidelijk zijn tegen de moeder en tante van het driejarige jongetje: “Als er inderdaad geen harde, religieuze redenen zijn, raad ik het absoluut af.”
In De opvoedvraag beantwoorden experts wekelijks opvoedvragen van lezers. Ook een vraag? Stuur een mailtje naar opvoedvraag@trouw.nl.