Lichthuis met het gevoel van een huiskamer open voor psychisch kwetsbaren
Met steun en gezelschap wil Het Lichthuis voorkomen dat psychisch kwetsbare Amsterdammers in eenzame weekenden ontsporen. Leidt dit tot minder crisisopnamen dan is het concept ook voor zorgverzekeraars interessant. Donderdag gaat Het Lichthuis open.
Marco was zes jaar dakloos en drank- en drugsverslaafd. Hij werd clean, kreeg een eigen woning en hij heeft een doordeweekse dagbesteding.
Gelijkgestemden
Maar Marco is alleenstaand en tijdens eenzame weekenden is het soms moeilijk koers te houden. Sinds deze zomer kan hij op vrijdag-, zaterdag- en zondagavond van 18.00 uur tot 24.00 uur terecht bij Het Lichthuis, een soort huiskamer met gelijkgestemden op de Sarphatistraat. Donderdag is de officiële opening, waarbij ook wethouder Simone Kukenheim (Zorg) aanwezig is.
“Het Lichthuis vormt eigenlijk een sociaal netwerk voor mensen die dat zelf niet hebben of er niet op kunnen terugvallen,” zegt projectleider Pien ter Voert. “We bieden geen therapie of andere vorm van klinische hulpverlening, maar wel steun en menselijk contact. Dat doen onze bezoekers ook onderling. Dat kan voorkomen dat mensen terugvallen of in een psychiatrische crisis raken.”
Koffie, geen bier
Twee begeleiders en een ervaringsdeskundige - iemand die zelf kampte met psychische problematiek en zich nu inzet als hulpverlener - kunnen in Het Lichthuis tien mensen met een soortgelijke achtergrond als Marco begeleiden. Er wordt gepuzzeld, gekletst, gelezen, mens-erger-je-niet gespeeld en soep gemaakt. Er is koffie, maar geen bier.
Er zijn soortgelijke initiatieven in Amsterdam. In Noord is er bijvoorbeeld Respijthuis Amerbos, dat hulpbehoevenden voor een time-out ook een overnachting biedt. De Brouwerij (Oost) biedt naast psychiatrische hulpverlening eveneens een soort huiskamergevoel; psychologische en psychiatrische hulpverleners lunchen er bijvoorbeeld samen met cliënten of patiënten. Alleen is De Brouwerij net als bijna alle instellingen en dagbestedingen in de weekenden gesloten.
Het Lichthuis - naar Londens voorbeeld, waar de vorm van opvang ‘the evening sanctuary’ heet - wil weten wat voor volk er in de weekenden voor de deur staat. Daarom vindt er eerst een intakegesprek plaats, zodat vraag en aanbod matchen. Als iemand ’s avonds aanklopt, volgt opnieuw een kort gesprekje.
Financiering
Het project zal ten minste een jaar lopen en wordt gefinancierd door De Waterheuvel, Cordaan, de gemeente en ZonMw; een instantie die met overheidsgeld gezondheidsonderzoek doet. Het Amsterdam UMC is betrokken bij onderzoek naar het project.
Het Lichthuis biedt geen psychiatrische hulp, maar probeert dat via maatschappelijk werk juist te voorkomen. Dat is voor Zilveren Kruis interessant, omdat crisisopnamen druk op de krappe behandelcapaciteit leggen en duur zijn. “Hoe meer je zorg kunt voorkomen, hoe beter voor de persoon in kwestie, de zorgkosten en daarmee de zorgpremie voor onze verzekerden,” aldus een woordvoerder van Zilveren Kruis.
Voorkomen crisis vergoeden?
Zilveren Kruis werkt ook bij Het Lichthuis samen met maatschappelijke organisaties en de gemeente Amsterdam om het herstel van mensen met ernstige psychiatrische problematiek te bevorderen. De zorgverzekeraar vergoedt echter primair behandelingen, niet de preventie ervan. Als blijkt dat Het Lichthuis crises kan voorkomen, hoopt projectleider Ter Voert dat ook dat wordt vergoed.
Het Lichthuis is uniek. Als het concept aanslaat, kan er maar een select gezelschap naar binnen. De stad herbergt zo’n 5000 mensen met een ernstig psychiatrische achtergrond die inmiddels zelfstandig wonen. Vooralsnog is er plek, zegt projectleider Ter Voert. “We streven naar meer Lichthuizen.”