Struikelstenen in Eindhoven blinken weer

Ruim honderd vrijwilligers had Mindel van Gijzel geworven, via de buurtapp in Woensel-West en Facebook. Gisteren gingen ze, vaak met nog meer helpers en gewapend met een flesje water, een poetsdoek, een schuursponsje, Brasso koperglans en plastic handschoenen, aan de slag. Het grootste aantal struikelstenen ligt bij de ingang van de begraafplaats van De Grote Beek aan de Boschdijk. Ook daar hadden de nazi’s geen mededogen; tientallen joodse patiënten zijn er gedeporteerd naar vernietigingskampen.

Zeven vrijwilligers gaan er vrijdagavond om zes uur aan de slag. De instructie is duidelijk, vertelt Mary Fiers, een van hen. ,,Eerst schoonmaken met water en het doekje, dan een beetje koperpoets op het koper en flink schuren.” Iedereen poetst met toewijding, maar er wordt ook gelachen. ,,Jij doet het goed Martijn!”, zegt de een. ,,Als ze dat thuis maar niet te weten komen”, antwoordt Martijn Kramer.

Van Gijzel raakte als zestienjarige scholier betrokken bij de Joodse geschiedenis toen ze op het Sint Joriscollege een profielwerkstuk maakte over Joodse kinderen uit Eindhoven. Ze zocht contact met een van hen, Hans Noach, die inmiddels in Israël woonde. Haar vader was burgemeester en nodigde hem in 2014 uit bij de herdenking van de bevrijding van Eindhoven. Er is een hechte vriendschap ontstaan. En toen duidelijk werd dat de traditionele herdenking met publiek op het Stadhuisplein niet door kon gaan, kwam ze op het idee de struikelstenen te poetsen. Noach wilde de koperpoets betalen, maar overleed begin deze maand.

Nora (9) en Simon (11) Koenen zitten op hun knieën op de stoep voor het huis met nummer 39 in de Wattstraat. Hun moeder Marjolijn las de oproep in de buurtapp en was meteen overtuigd. ,,Bij andere struikelstenen zag ik een bosje rozen liggen. Toen heb ik de kinderen verteld waarom ze daar zijn aangebracht. De Joodse familie die de bloemen had neergelegd zag dat en we raakten allemaal ontroerd. Het duurt langer dan verwacht om de steentjes mooi blinkend te krijgen. Gelukkig ligt er hier maar één.” ‘Elemer Weisz, geb. 1905, gedeporteerd 1942, Auschwitz, vermoord 31-1-1943’ valt er weer goed te lezen.

Niek Lemmens woont ook na zijn afstuderen in het studentenhuis in de Amalia van Anhaltstraat. Hij wil net zijn fiets pakken als hij naast zijn voordeur Etienne Baghuis en Liset Gijselaars ziet poetsen. Ja, hij weet welke betekenis de koperen steentjes van tien bij tien centimeter hebben, hoewel hij er aanvankelijk ‘gewoon overheen stapte’. ,,Achteraf vind ik het vreemd dat ik daar op het Augustinianum nooit iets over geleerd heb.”