Computers bedienen zonder aanraking, zoals in Minority Report, wanneer kan dat?
Wetenschapsredacteur George van Hal bespreekt begerenswaardige uitvindingen uit sciencefictionfilms en zoekt uit of ze realiteit kunnen worden. Vandaag: de handwapperbediening uit Minority Report.
Wat?
Computers bedienen zonder aanraking, door alleen met de handen te bewegen.
Waar gezien?
In sciencefictionfilm Minority Report (2002) staat een politieagent, gespeeld door Tom Cruise, voor een futuristisch doorzichtig display dat hij aanrakingsloos bedient. Een spectaculair voorbeeld van een ‘touchless gesture based interface’, zoals men in vakkringen zegt.
Hoe dichtbij zijn we?
Hoewel niemand nog voor z’n laptop met z’n handen staat te wapperen, is de technologie uit Minority Report geen sciencefiction meer. Al in 2010 bediende ingenieur John Underkoffler tijdens een veelbekeken TED-talk zijn computer op dezelfde manier als Cruise.
Niet zo vreemd: Underkoffler, destijds als gebruikersinterface-expert verbonden aan het Media Lab van de Amerikaanse universiteit MIT, was door regisseur Steven Spielberg benaderd om de technologie in Minority Report gelikt én geloofwaardig te maken. Hij baseerde wat je in de film zag vervolgens simpelweg op de technologie waaraan hij toch al werkte.
Dat had succes. Wereldwijd waren bioscoopbezoekers stevig onder de indruk van wat ze zagen, al merkten critici ook op dat het gewapper van Cruise ergonomisch niet erg verantwoord is. In de vakliteratuur over gebruikersinterfaces namen de verwijzingen naar Minority Report (en andere sciencefictionfilms) ondertussen rap toe, zo concludeerden onderzoekers onlangs nog in een overzichtsstudie waarin ze turfden hoe vaak vakartikelen verwijzen naar sciencefictionfilms en -series.
Ondanks meerdere pogingen brak de aanrakingsvrije bediening nooit door. ‘Het is alsof je een Logitech-muis hebt zonder een besturingssysteem dat snapt wat die muis allemaal kan’, gaf Underkoffler in 2015 als verklaring voor het uitgebleven succes aan de Britse krant The Guardian.
Vergeet het dus maar, met die Minority Report-bediening? Nou, niet zo snel. Wellicht staat de technologie aan de vooravond van een comeback, met ‘dank’ aan de coronacrisis. Was aanrakingsloos bedienen eerst iets dat er alleen maar gaaf uitziet, plots lijkt het ook wel zo fris. Althans: daarop zet het Britse Ultraleap in, dat zijn technologie op de eigen website beschrijft als ‘de schoonste interface ooit’. Als het gaat zoals zij hopen, bestuur je straks ‘interactieve kiosken, liften, huishoudelijke apparaten en medische interfaces zonder ooit een oppervlak te hoeven aanraken’.
En ook de nieuwste generatie telefoons van Samsung, Google en LG kun je bedienen zonder het schermpje nog aan te raken. Mogelijk lukt een gezonde dosis virusangst dus wat zelfs de futuristisch ogende handbewegingen van Tom Cruise niet voor elkaar kregen: dat we bereid zijn onze vingers van het scherm te halen en door de lucht te zwiepen.