Boerenprotest gaat grimmige fase in
Het boerenprotest is een nieuwe fase ingegaan, met onaangekondigde demonstraties en een actie tegen een individu.
De landbouwminister die haar werkbezoek aan Zeeland op last van de veiligheidsregio moet annuleren. Arrestaties vanwege een niet toegestane demonstratie bij een vuilverbrander in Drenthe. En een colonne tractoren die op weg gaat naar een milieuactivist om hem duidelijk te maken ‘dat we weten waar hij woont’: het boerenprotest is de afgelopen dagen een nieuwe fase ingegaan. De acties zijn kleinschaliger, spontaner én grimmiger dan eerst.
Ruim honderd boeren uit de Achterhoek reden dinsdagavond met tractoren naar Nijmegen. Ze wilden een bezoek brengen aan Johan Vollenbroek van milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB). De politie verhinderde dat de boeren de stad in konden met hun voertuigen.
Oost-Achterhoek
De tocht was georganiseerd door de afdeling Oost-Achterhoek van actiegroep Farmers Defence Force. De bedoeling was om een brief (‘Namens alle boze en teleurgestelde boeren in Nederland’) te bezorgen bij Vollenbroek, die met zijn organisatie het stikstofbeleid van de regering aanvocht bij de Raad van State. Sinds MOB die zaak vorig voorjaar won, vrezen boeren dat de regering hen maatregelen zal opleggen om hun stikstofuitstoot te verminderen. Minister Schouten van landbouw wil onder meer dat melkveehouders dit najaar hun koeien een aangepast rantsoen voeren, zodat de dieren minder stikstof uitscheiden. De door de boeren verminderde uitstoot moet mogelijk maken dat er tijdelijk stikstofuitstoot kan plaatsvinden bij de bouw van 75.000 woningen en de verbreding van zeven snelwegen.
Manifestatie op het Malieveld in Den Haag
Het boerenprotest tegen stikstofmaatregelen begon vorig jaar oktober met een massale manifestatie op het Haagse Malieveld. Toen daar vorige week weer een actie werd georganiseerd, kwamen er nog maar weinig boeren op af. Daarentegen vonden op allerlei plaatsen in het land kleinere, onaangekondigde demonstraties plaats. Tractoren blokkeerden snelwegen en distributiecentra van supermarkten.
In Groningen, Drenthe en Friesland geldt inmiddels een verbod op demonstreren met landbouwvoertuigen. Bij een protest met tractoren in het Drentse Wijster, gericht tegen de stikstofuitstoot van afvalverbrander Attero, heeft de politie woensdag vijftig boeren gearresteerd. Honderden sympathisanten trokken daarop naar het politiebureau van Assen. In het Zeeuwse Kamperland wilde een groep boze boeren een gesprek met landbouwminister Carola Schouten die er op werkbezoek zou komen. Op advies van de veiligheidsregio heeft de minister haar bezoek afgelast.
De boeren uit de Achterhoek houden Johan Vollenbroek persoonlijk verantwoordelijk voor de maatregelen die zij moeten treffen om hun stikstofuitstoot te verminderen. ‘Mede door u wordt de agrarische sector in een hoek gedreven, die wij niet willen. We worden door u en de politiek monddood gemaakt’, schrijven zij in hun brief.
Milieuactivist Johan Vollenbroek. De politie verhinderde een bezoek van boze boeren aan hem.
Hoe is het met u?
“Uitstekend hoor. Ik heb ook prima geslapen.”
Hoe kijkt u terug op dinsdagavond?
“Mijn vrouw en ik zaten net een online filosofiecollege te volgen toen de deurbel ging. Het waren twee heren van de politie die vertelden dat er een groep boeren naar mij onderweg was. Of ik die te woord wilde staan. De burgemeester wilde de tractoren niet in de stad hebben, maar ik zou de groep buiten de stad kunnen ontmoeten. De politie kon mij brengen en zou zorgen voor mijn veiligheid.”
Hoe was de ontmoeting met de groep?
“Ludiek. Ik heb me geen moment bedreigd gevoeld. Ik heb gezegd dat ik die voermaatregel ook flut vindt. En dat het stikstofprobleem niet door de boeren komt maar door kabinetten die pappen en nathouden. Dat viel goed. Verder heb ik gezegd dat ik de protestacties niet zo verstandig vind. Binnenkort praten we verder, met koffie erbij.”
Programma Aanpak Stikstof
Farmers Defence Force voelt zich des te meer door Vollenbroek aangesproken nu MOB deze week een nieuwe rechtszaak rond het stikstofbeleid heeft gewonnen. Het gaat daarbij om de gegevens van 3500 bedrijven, vooral veehouderijen, die tussen 2015 en 2019 zijn uitgebreid, waardoor hun stikstofuitstoot is toegenomen. Volgens het toen geldende Programma Aanpak Stikstof (PAS) was voor deze uitbreiding geen vergunning nodig, als de toename van de uitstoot gering was. Maar nu de Raad van State het PAS ongeldig heeft verklaard, zijn de bedrijven volgens MOB in overtreding: zij stoten wel stikstof uit maar beschikken niet over een vergunning.
MOB wil de grootste uitstoters onder deze bedrijven juridisch dwingen om ofwel een vergunningaanvraag te doorlopen ofwel hun uitstoot te staken. Het ministerie van landbouw wilde de gegevens van de bedrijven niet verstrekken, maar de rechtbank in Groningen oordeelde dinsdag dat dit alsnog moet, uiterlijk eind deze maand.
Boeren hebben het gevoel dat zij hiermee vogelvrij verklaard zijn. Vollenbroek wijst erop dat MOB niet alleen de landbouw op de korrel heeft, maar ook strijdt tegen de stikstofuitstoot van energiecentrales en de luchtvaart.
Minister Schouten heeft eerder laten weten dat zij de zogeheten ‘PAS-meldingen’ wil omzetten in een vergunning. Om dat mogelijk te maken, moet elders in Nederland de stikstofuitstoot eerst afnemen. Nederland is volgens de Raad van State namelijk verplicht om ervoor te zorgen dat de totale hoeveelheid schadelijke stikstof die neerkomt op de natuur niet toeneemt.
Lees ook:
Deze man maakte van de stikstofcrisis dé milieukwestie van het jaar
Hij zag de stikstofcrisis al jaren aankomen en speelde er zelf een voorname rol in. Milieu-activist Johan Vollenbroek kreeg er doodsverwensingen om, maar hij kan niet anders dan doorgaan met zijn strijd. ‘Ik laat het land niet naar de verdommenis gaan.’