Onderzoek: voetbal is veilig, ook in coronatijd

Het is een iconisch beeld. Ruud van Nistelrooy bij het EK 2004, in zweefvlucht scorend tegen Duitsland. Om zijn lijf hangt Christian Wörns. Wanhopig probeert die de spits van Oranje af te stoppen. Hun innige omstrengeling duurt gevoelsmatig een eeuwigheid.

Dit is zo’n foto waarvan je in coronatijd meteen denkt: dáárom wordt er nog steeds niet gevoetbald in Nederland. Veel te groot infectiegevaar. Maar werkt dat ook echt zo? En is dit een gangbaar beeld? Hoeveel ‘close contacts’ zijn er tussen spelers in negentig minuten?

Edwin Goedhart is manager van de medische staf van de KNVB en dokter van het Nederlands elftal. Hij zocht het de afgelopen weken uit. ­Samen met het bedrijf Inmotio, gespecialiseerd in datatracking, analyseerde hij bijna 500 wedstrijden. “Als je gaat kijken, valt het ontzettend mee hoe vaak bijvoorbeeld een spits en een verdediger écht close contact hebben,” zegt Goedhart. “En zij zijn dan nog een heel specifiek stel. In situaties met 50 centimeter afstand zijn koppels gemiddeld slechts 1,5 seconde bij elkaar. Dat is dus niks.”

30 seconden

In het rapport staan de meetresultaten voor vijf onderlinge afstanden, variërend van 30 centimeter tot twee meter. Daarbij zijn de 15 seconden na een goal, als het doelpunt gevierd wordt, buiten de analyse gelaten. In 98,1 procent van alle wedstrijden was er geen of minimaal risico voor spelers op het veld. Goedhart durft dan ook te concluderen: “Voetbal is een veilige sport om te doen, ook in coronatijd.”

Als norm bij het meten van de contactmomenten gold een grens van 30 seconden. Dat is volgens Goedhart afgeleid van wat gangbaar is in de geneeskunde. Daar wordt aangehouden: als je drie minuten binnen 30 centimeter van elkaar bent, loop je een besmettingsrisico.

Lijf-aan-lijfgevechten

Zo’n koppel als Van Nistelrooy en Wörns gaat in een wedstrijd natuurlijk vaker duels aan op het scherp van de snede. Bij elkaar opgeteld ­duren die lijf-aan-lijfgevechten wel langer dan 30 tellen. Goedhart: “Klopt. Maar in de praktijk blijkt dat heel close contact ook nooit over de minuut heen gaat.”

Uit de eredivisie zijn 482 wedstrijden bekeken (allemaal uit de laatste twee seizoenen). Daarnaast alle Oranje-interlands uit de EK-kwalificatiereeks onder Ronald Koeman. En ook een serie jeugdwedstrijden, zeven duels van Oranje onder 17 bij het WK in Brazilië, afgelopen herfst.

Ellebogen

Dode spelmomenten en het juichen na doelpunten blijven over als mogelijke risicofactoren. Die twee zijn goed voor 35 procent (juichen) tot 45 procent (corners) van het totaal aan contacten in een wedstrijd. Dus daar zou je aanvullende maatregelen voor kunnen treffen.

In de Duitse Bundesliga, die net weer is opgestart, zijn alternatieven te zien. Spelers vieren een doelpunt door even de ellebogen tegen elkaar te tikken. De corners worden nog niet anders genomen. “Maar je zou corners binnen een bepaald aantal seconden kunnen laten nemen,” denkt Goedhart hardop. “Wint het spel nog aan snelheid ook.”

Het achttien pagina’s tellende rapport sluit af met een aanbeveling voor vervolgonderzoek. “Dit eerste onderzoek zijn we gestart omdat er vragen en onzekerheden waren,” zegt de KNVB-dokter. “Sporters en ouders willen weten: voetbal en corona, hoe zit dat nou? Ik zeg eerlijk: onze conclusies verrassen mij ook. Je kunt het risico op besmetting nooit helemaal uitsluiten, maar als je thuis blijft als je ziek bent en goed afstand houdt in de kleedkamer, dan is voetballen op het veld veilig.”

Die uitkomst zal ook de regering bereiken. ­Komende week zitten de KNVB en de clubs in Den Haag om een collectief noodplan aan te bieden. Officieel mogen profclubs tot 1 september geen wedstrijden spelen en alleen trainen met 1,5 meter afstand. Maar de regering laat ook merken: geef ons argumenten om te kunnen kijken naar mogelijke versoepelingen voor die tijd.