Hoewel grootmoeder Van der Werf wat rebels was, kon ze toch bij de Elisabeth Vereniging blijven: negen Roomse dames, getrouwd met (waarschijnlijk negen) Roomse zakenmannen.

Mijn grootmoeder had net daarvoor opzien gebaard door een andere man dan haar eigen in te huren om haar het fietsen te leren. Mijn grootvader die van de vooruitgang was, had zowel met de fiets als met de man, een Jelgersma of een Oosterbaan, ingestemd als ze het hem gevraagd had.

De Elisabeth was er voor armere toekomstige kraamvrouwen. De dames hadden hun breed doorgesproken redenen om de man van de toekomstige kraamvrouw, als die bestond, een cruciale rol te geven in het hele traject dat gevolgd zou moeten worden.

Vanaf het moment dat de man, of een redelijke vervanger, om hulp had gevraagd en die hulp door de dames was toegewezen, (voor zover bekend zijn een eventuele afwijzingen redelijk stil gehouden), wist hij na het afwerken van het hele voortraject wat hem te doen stond.

Nadat het kind gezond en wel ter wereld was gekomen had hij zich te melden bij de voorzitster. ,,Hoe is het gegaan, De Lange?’’ ,,Goed, mefrou, it hie eins wat flotter ferrinne moatten.’’ ,,Wens haar sterkte en de felicitaties, de Lange.’’ Intussen had zij op haar lijstje de naam van mevrouw Van den Oever gevonden. Ja, De Lange wist waar zij woonde.

De volgende dagen herhaalde dit tafereel zich. De Lange moest nog acht keer uit het werk naar steeds een ander adres. Op de tiende dag kwam de voorzitster op bezoek. Met een pakket. Dat maakte veel goed.

Mijn grootmoeder heeft uiteindelijk op de Exmorsterdyk leren fietsen. Op zondag, Onder de Hoogmis. 1902. Geen gedoe.

aggie@lc.nl