Bill Withers (1938-2020) bezong de liefde in al haar facetten

Bill Withers was al 32 toen hij in 1971 debuteerde met de single Harlem. Mooi nummer, niets mis mee, maar radio-diskjockeys ontdekten al snel dat op de b-kant een nog veel mooier nummer stond: Ain’t no Sunshine. En dat werd een enorme hit. In de Verenigde Staten en ver daarbuiten. Bill Withers schreef en zong na 1971 nog veel meer prachtige muziek, maar Ain’t no Sunshine is het nummer waarom hij nog heel, héél lang zal worden herinnerd.

Dramatisch hoogtepunt in Ain’t no Sunshine, een echte klassieker in de categorie in-de-steek-gelaten, is het couplet waarin Withers vele malen de woorden ‘I know’ herhaalt. Het was zijn bedoeling daar nog een echte tekst voor te schrijven, maar de studiomuzikanten aan wie hij het nummer voorspeelde, wisten hem te overtuigen er niets meer aan te veranderen. De film Days of Wine and Roses vormde de directe inspiratie voor de song, maar Withers zei later dat waarschijnlijk iedere vrouw waar hij iets mee had gehad, dacht dat het nummer over haar ging en dat ze daar eigenlijk ook wel gelijk in hadden.

Bill Withers werd in 1938 geboren in het mijndorp Slab Fork in de staat West Virginia. Een echte plattelandsjongen, wat wat waarschijnlijk ook verklaart waarom in zijn soulmuziek vaak een element van folk school. Op zijn achttiende tekende hij bij de marine om daar vervolgens negen jaar te dienen. In 1967 trok hij naar Los Angeles in de hoop op een muzikale carrière. Voor het zover was, werkte hij als monteur in de vliegtuigindustrie. Op de hoes van zijn in 1971 verschenen debuutalbum Just as I am poseerde hij met in een hand de lunchbox uit die tijd.

Zwarte Springsteen

Questlove, de drummer van The Roots, noemde Bill Withers in 2015 ‘the closest thing black people got to a Bruce Springsteen’. Ook Withers koesterde zijn imago van gewone man en uit veel van zijn songs sprak een sterk sociaal bewustzijn. Maar op zijn best was hij toch in nummers die de liefde bezongen in al haar facetten. Grote hits had hij met songs als Lean on Me, Use Me, Lovely Day (waarin hij het woord ‘day’ een keer negentien seconden lang aanhoudt) en Just the Two of Us. In al die relaxed swingende muziek straalt zijn stem een enorme rust en wijsheid uit.

Uit onvrede met de muziekindustrie stopte Bill Withers in 1985 met zingen. Hoe vaak zijn muziek daarna ook mocht worden herontdekt, hij bleef bij zijn besluit. Bij een een groot eerbetoon aan hem in het Amsterdamse Carré in 2011, was hij zelf aanwezig in de zaal en kwam hij zelfs even het podium op, maar zong hij geen noot. Precies zo ging het in 2015 bij een nog veel groter eerbetoon in de New Yorkse Carnegie Hall.