Spoedwet stikstofmaatregelen aangenomen door Tweede Kamer, Eerste Kamer nog onzeker

De stikstofspoedwet is nodig om de woningbouw in Nederland weer vlot te trekken. Het kabinet is daarbij in de clinch geraakt met de PvdA, een partij die nodig kan zijn voor een meerderheid in Eerste Kamer. De oppositiepartij eist dat grote infrastructuurprojecten pas doorgaan als vaststaat dat er genoeg stikstofruimte is voor woningbouw. Minister Stientje van Veldhoven van Wonen zou daar onvoldoende garanties voor geven.

Het kabinet meent dat er door de spoedwet genoeg ruimte wordt gecreëerd voor infrastructuur én woningbouw, maar GroenLinks en de PvdA denken dat die aanname te optimistisch is. Zo zou het plan om het veevoer voor runderen aan te passen ‘boterzacht’ zijn. Ook het compenserende natuurbeleid blijft volgens de linkse oppositie te vaag. Bij de PvdA valt te horen dat het kabinet nu ‘afrijdt op een muur in de Eerste Kamer’.

Bij partijen als GroenLinks en de Partij voor de Dieren zijn er grote twijfels over de ‘juridische houdbaarheid’ van de spoedwet. Het kabinet wil bijvoorbeeld een stikstofbank opzetten waarmee vrijgekomen stikstofruimte toegekend kan worden aan infrastructuur- of woningprojecten in de buurt van Natura2000-gebieden. Volgens de oppositie kan dat pas als er ook concrete plannen zijn om op de lange termijn de uitstoot terug te dringen. Het kabinet hoopt volgende week meer duidelijkheid te verschaffen over die langetermijnplannen, maar voor de PvdA was dat onvoldoende om nu al voor de spoedwet te stemmen. Een verzoek om de stemming uit te stellen werd volgens de sociaal-democraten van de hand gewezen.

Groep Otten

Er is nog een andere optie voor het kabinet om een meerderheid in de senaat te krijgen voor de spoedwet. SGP en 50Plus stemden in de Tweede Kamer al voor; als de Groep Otten dat in de Eerste Kamer ook doet, kan de wet alsnog voor Kerst aangenomen worden met een minimale meerderheid. Het is niet duidelijk of er al contact is tussen het kabinet en de drie van Forum voor Democratie afgesplitste senatoren.

De spoedwet is ook nodig voor de de zogenoemde ‘drempelwaarde’ die het kabinet wil invoeren. Met zo’n drempelwaarde zouden kleine projecten met een beperkte uitstoot zonder vergunningen hervat kunnen worden. De bouwwereld dringt daar al maanden op aan.

Minister Schouten van Landbouw lijkt desondanks van koers te zijn veranderd. Het kabinet stuurt volgens een ingewijde nu aan op regionale en lokale drempelwaarden die toegespitst zijn op specifieke Natura2000-gebieden, mede omdat de Raad van State zeer kritisch was over de invoering van een generieke, landelijke vrijstelling. Ook daar moet volgende week meer duidelijkheid over komen.

De verlaging van de maximumsnelheid naar 100 kilometer per uur maakt geen deel uit van de spoedwet. Die maatregel wordt hoe dan ook doorgevoerd per 1 maart. Uit berekeningen van het RIVM bleek eerder al dat de verlaging van de snelheid niet genoeg is om de woningbouw in de Randstad vlot te trekken. Daarvoor zijn aanvullende maatregelen nodig die onder andere in de spoedwet zijn opgenomen.