Column Irma van Steijn: Kleine Turf

Irma van Steijn.

Irma van Steijn. FOTO LC

Jenny hoopt dat ik iets uit haar zou kunnen wegsnijden, net als bij een moedervlek. Ze is 48 jaar en ziet er fit uit. Jenny wordt gewaardeerd als schoolleider van een basisschool en ook binnen de sportvereniging van haar zoon maakt ze zich nuttig met bardiensten en klussen.

Toch zit ze hier.

Ze sputtert: ,,Ik voel me soms zo ontzettend onbeduidend, ik kan gewoon nooit tegen ze op. Ik ga drammen of huilen, ik lijk wel een kleuter.’’ En daarna mokkend: ,,Dat wil ik per se niet, dat gevoel moet weg!’’

,,Hm ja, dat mokken van jou heeft wel iets kleuterachtigs’’, geef ik haar terug. Haar enige antwoord is een langzame dikke traan. Ik besluit dat kleutertje in haar even aan het woord te laten, maar het valt niet mee, Jenny doet haar uiterste best die guppy uit te bannen, zo’n hekel heeft ze aan haar.

Een oud emotioneel breinnetwerkje wordt geactiveerd

Bijna alle volwassenen hebben zo’n kind in zich wonen. Het is een oud netwerkje aan verbindingen in ons brein, het ligt daar wat te slapen en op specifieke momenten wordt het geactiveerd, vaak als we het juist niet willen.

Bij Jenny is dat als haar ideeën door haar collega’s niet met open armen worden ontvangen. Het gevoel lijkt op vroeger waarin ze als jongste van een gezin met vier oudere broers voortdurend werd overstemd door het bravoure van de jongens. Zo leerde ze onbedoeld dat haar stem minder waard was dan die van hen.

Nu, als volwassen vrouw met een verantwoordelijke baan, snapt ze niet waarom dat oude gevoel toch steeds boven komt. Ook is ze verbaasd dat ik haar niet wil helpen het kleutertje te elimineren, maar het juist even wil beluisteren en opvangen.

Het enige wat er immers aan de hand is is dat een oud emotioneel breinnetwerkje wordt geactiveerd. Net als dat een bepaald muziekstuk je opeens in andere toestand kan brengen.

Dat netwerkje van Jenny zorgt ervoor dat ze geen toegang heeft tot haar volwassen capaciteiten, het verstand wordt tijdelijk gekidnapt door het oude emotionele brein. Ze kan dan niet relativeren en boos worden maakt het alleen maar erger.

Tja, wat te doen?

Even laten gebeuren en leren opvangen klinkt makkelijk maar is het niet. We gaven het kleuternetwerkje een naam. Ze koos voor Kleine Turf, het kooswoordje dat haar vader vroeger voor haar gebruikte. Jenny ontdekte in welke situaties Kleine Turf wakker werd en leerde haar op tijd even aandacht te geven tot ze rustig werd.

Na een tijdje lukte het Jenny om bij een confrontatie met kritiek binnen haar team niet automatisch in de tegenaanval te schieten, ze reageerde zelfs lief en nieuwsgierig.

Het gevolg was een opmerkelijke actie van een collega: die kreeg een brok in de keel omdat haar directeur zo begripvol was.

Het mes snijdt dus aan twee kanten: kun je je eigen kleuter opvangen, dan werkt dat door naar alle kleuters om je heen.

i.vansteijn@maarsinghenvansteijn.nl